Самырык-влакын полатыштышт «Марий Эл Республикыште шочмо элым йӧратыме шӱлышеш куштымо нерген» теме дене парламент колыштмаш эртен.
Мероприятийым Кугыжаныш Погынын шанче, шинчымаш, калыкле да молодёжный политике шотышто комитетше эртарен.
Марий парламентын спикерже Михаил Васютин тӱҥалтыш мутым ойлымыж годым патриотизм да граждан-влакым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш воспитатлыме темын кызыт поснак кӱлешан улмыжым палемден. Таче тудо Российын кӧргӧ политикыштыже ик эн ончыл верым налеш, поснак – самырык тукымым куштымаште. Шонымыж почеш, тиде аланыште шуктымо чыла пашам ик чатка радамыш пурташ кӱлеш.
Поснат, пырлят – ик корно дене
Профильный комитетын председательже Григорий Пейсахович калыкым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш куштымо аланыште лукмо тӧртык-влак да парламент пашан тӱҥ корныжо-шамыч дене палдарен.
Таче граждан-влакым патриотизм шӱлышеш воспитатлыме йодышым федеральный тӧртык ден Россий президентын указше-влак виктараш полшат. Марий Элыште тиде тӱвыра, шинчымаш, спорт, молодёжный политике аланласе икмыняр нормативный документыште, Кугыжаныш калыкле политикын концепцийыштыже, «Граждан-влакым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш куштымаш да самырык тукымым 2016-2030 ийласе военный службылан призыв деч ончыч ямдылымаш» регионысо кугыжаныш программыште раш коеш.
Кугыжаныш Погын патриотизм воспитаний дене кылдалтше йодышлан кугу тӱткышым ойыра. Мутлан, 2023 ий июльышто «Защитники Отечества» кугыжаныш фондын регионысо филиалже дене пашам пырля шуктымо нерген келшыкым ыштыме, тӧртык-влакым лукшо орган пелен Эксперт-консультаций мер советым почмо, «сарын йочаже», боевой действийлаште лийше, спецоперацийыште участвоватлыше военнослужащий-влакын праваштым аралаш виктаралтше икмыняр тӧртыкым пеҥгыдемдыме.
Законодатель-влак самырык коллегыштын – Молодёжный парламентын йыжыҥъеҥже-шамычын – тӱҥалтышыштлан чыла велымат полшат. Кугыжаныш Погынын тыршымыж дене «Туныктышо-шамыч Кугу Ачамланде сарыште» да «Самырык шанчызе-влак – Российын ончыкылыкшо» фотоончерым чумырымо, «Шанчызе – кугешнен йоҥгалтеш» проектым илышыш пуртымо. Таче Молодёжный парламентын ямдылыме «Марий Эл Республикыште шочмо элым йӧратыме шӱлышеш воспитатлыме нерген» тӧртыкын проектше шотышто паша иквереш шукталтеш. Тудым июльышто эртышаш сессийыште пеҥгыдемдаш палемдыме.
Сайым эшеат саемдаш кӱлеш
Республикыштына самырык тукымым патриотизм шӱлышеш воспитатлыме системын ойыртемже дене Молодёжный политике комитетын председательже Станислав Игошин палдарен.
– «Патриотизм воспитаний» умылымашым законодательный кӱкшытыштӧ пеҥгыдемдыме огыл, тиде направленийыште ны чатка методологий, ны палемдыме пашам шуктымо ик принцип уке. Кугыжаныш Думын молодёжный политике шотышто комитетшын пытартыш заседанийже-влак кокла гыч иктыштыже патриотизм воспитаний нерген федерал тӧртыкым пеҥгыдемдаш кӱлмӧ темлымаш дене келшыме, – манын Станислав Юрьевич.
Таче Марий Элыште Граждан-влакым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш воспитатлыме шотышто ведомство-шамыч кокласе координационный совет пашам ышта. Тудо республикысе мероприятий-влакын идалыкаш планыштым пеҥгыдемда.
Станислав Игошин шочмо элым йӧратыме шӱлышеш куштышо икмыняр субъектын пашаж дене палдарен. Поснак Российыште ик эн ончыч почмо «Авангард» рӱдерым, республикыштына эн кугу военно-патриотический объединенийым – «Юнармий» регионысо пӧлкам, теҥыз пашалан 100 самырык морякым туныктышо «Паллада» парус клубым палемден, тыгак регионыштына поро кумыл да кычалме толкынлам вияҥдаш кӱлмӧ йодышым тарватен.
Молодёжный политике комитетын вуйлатышыже граждан-влакым патриотизм шӱлышеш воспитатлыме пашан тӱҥ корныжо-шамычым палемден да нуным илышыш лачшымак кузе пурташ кӱлмӧ шотышто икмыняр примерым конден.
Тудын мутшым республикысе министерствыла да организацийла гыч толшо коллегыже-шамыч: Марий Эл правительстве председательын алмаштышыже – тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министр Константин Иванов, шинчымаш да шанче министрын алмаштышыже Валентина Гаврилова, спорт министрын алмаштышыже Вера Пронина, Марий кугыжаныш университетын Гражданско-патриотический воспитаний рӱдержын начальникше, «Воскресение» кычалше отрядын вуйлатышыже Петр Бусыгин да «Боевое братство» Ветеран-влакын всероссийский мер организацийыштын Марий республикысе пӧлкажын вуйлатышыже Владимир Белоусов шуеныт.
Чылажат еш гыч тӱҥалеш
Шке шонымаш дене палдарыме годым йоча-влакым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш куштымаште эн ончычак ача-ава-шамычын верышт, тиде направленийыште паша форматым кумдаҥдаш, шочмо элын историйжым келгынрак туныкташ тӱҥалаш кӱлмӧ нерген ойленыт.
Парламент колыштмашым иктешлыме годым икмыняр темлымашым шотыш налыныт. Мутлан, патриотизм воспитаний системым вияҥдыме шот дене тыгай пашам шуктышо организаций-шамычын материально-технический базыштым уэмдаш, профессийлан ямдылыме да специалист-шамычым угыч туныктымо кӱкшытым кугемдаш кӱлмым палемдыме. Тиде пашашке тӱшка увер йӧн ден калыкым кумылаҥдаш темлыме. Кугыжаныш Погынлан, Граждан-влакым патриотизм шӱлышеш воспитатлыме шотышто ведомство-влак кокласе координационный советлан, профильный министерстве, мер ушем-шамычлан да ТУЙ-лан тӱрлӧ темлымашым чумырымо. Марий Эл правительствылан республикыштына патриотизм аланыште пашам ыштыше коммерческий огыл организаций-влаклан полшымо ресурс рӱдерым почмо нерген йодышым ончаш темлыме.
Ах, эргына-влак…
Мероприятий Шочмо элым аралыше, спецоперацийыште вуйым пыштыше-шамычлан да нунын аваштлан пӧлеклалтше «Эргына-влак» мурын премьерыж дене мучашлалтын. Кумылым тарватыше композицийым Эрик Сапаев лӱмеш опер да балет академический театрын солисткыже, Марий Эл Кугыжаныш премийын лауреатше Эльвира Гурьева йоҥгалтарен. Тыгодым парламент колыштмашын участникше-влак, рӱж кынел шогалын, вуйым савен, шып шогеныт.
Парламент колыштмаш деч вара кумылан-влак Самырык-влакын полатыштым ончен савырненыт.
Маргарита Иванова.
Марий Эл Кугыжаныш Погынын фотожо.
