Кукнур кундемыште
Кажне сеҥымашын — шке талешкыже
Шочмо вер-шӧрым чапландарыме, лӱмлӧ земляк-влакын суапле сомылыштлан тауштен илыме пашам кажне кундем шке семынже шукта. Шернур район Кукнур велне тидлан шагал огыл йӧным кучылтыт.
Эртыше арняште верысе кыдалаш школышто кок кугу мероприятий лие. Иктыже, республик кӱкшытан «Конаков лудмаш» конференций — кудымшо гана, весыже, специальный военный операцийыште геройла вуйжым пыштыше, ты школын выпускникше Павел Конаков лӱмеш «Кавашке мече» футбол дене мини-турнир — икымше гана.
Конаков лудмаш
Туныктышо, писатель да сотемдарче Александр Фёдорович Конаковын бюстшо ончылно пеледышым пыштыме деч вара конференций участник-влакым тыланымаш мут дене район админстрацийын образований да самырык-влакын пашашт шотышто пӧлкам вуйлатыше Татьяна Лебедева ден школ директор Юлия Горинова саламленыт.
Марий Элысе Туныктыш институт дене пырля эртарыме черетан конференций шӱм-чон поянлыкым вияҥдыме амал дене Сеҥымашлан 80 ий да Еш идалыклан пӧлеклалтын.
«Конаков лудмашыште» почеламут, сочинений, шымлымаш проект, театр представлений, туныктышо-шамычын методический разработко-влак конкурс, историй викторине эртаралтыныт, кумылан-шамыч каллиграфий да «Еш йӱла: У ий модышым ямдылена» мастар-класслаш ушненыт. Очный йӧн дене ушнышо 200 участник ярсыме семын мучаш марте чумырен шуктымо школ тоштерын кум залжым ончалын савырнен кертын.
Театр представлений конкурсышто ӱмашсе семынак ныл школ гыч лийыныт, да угыч Шернур посёлкысо Совет Ушем Герой В. Яналов лӱмеш 1-ше номеран школ икымше верыш лекте. Молыштлан, ушнымыштлан мокталтыманак, кеч мастарлыкым шуарымаште чылаланат эше чотак тыршыман. Жюри вуйлатыше, Россий Федераций тӱвыран сулло пашаеҥже, М.Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театрын сылнымут пӧлкажым вуйлатыше Светлана Белкова тидын нерген сцене гыч пӧлек-влакым кучыктымыж годым иктешлен каласыш.
Жюри радамыште Марий туныктыш институтын специалистше ден Кукнур школын туныктышыжо-влак лийыныт. Тыгак «Шернур вел» район газетын журналистше Наталья Яндулова, районысо тӱвыра да каныме рӱдерым вуйлатыше Елена Конакова, А.Конаков лӱмеш тоштер-выставке комплексын пашаеҥже, педагогике пашан ветеранже Анастасия Глазырина, Марий книга издательствын пӧлка вуйлатышыже, писатель Юрий Соловьев акленыт.
Жюри семын 1-4 класслаште тунемше-шамычын почеламутым сылнын лудмаштыштлийым. Конкурслан (марла да рушла) йоча-влак шочмо кундем, еш, сар пагыт теме-влакым налыныт. Марла лудшо 33 участник лийын гын, рушла лудшыжо — 83, тыгак визытын шке возымо марла да шымытын рушла почеламутыштым лудыч.
Тыршат йоча-влак, тунемыт сылнын лудаш. Вожылшат, чон вошт колтен, умылен йоҥгалтарышат улыт, марий буквам йоҥылыш йӱкаҥдымат палдырныш. Южыштлан ешыште, школышто, икте-весе коклаште марла шагал мутланымыштым умылышна да йоча-влак дене кутырен келшышна — мӧҥгыш миен, «Ачай-авай, кочай-ковай, айста марла мутланена» манын каласат да тыгак марла газет-влакланат возалтыт.
Кукнур школ директор Юлия Горинован палемдымыж почеш, конкурсыш 52 общеобразовательный учреждений гыч 264 тунемше ден туныктышо ушнен. Республик кӱкшытан «Конаков лудмашыште» Марий Элысе (11 район да Йошкар-Ола, И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын национальный гимназийже) деч посна икымше гана Татарстан Республикысе школла гычат лийыныт. Тусо туныктышо-влак тунемше-влакын марла возымо сочиненийыштым колтеныт. Тугеже мероприятий Российыште марий-влакын илыме моло кундемымат авалташ тӱҥалын.
Конкурсышто чылаже 96 сеҥыше ден призерым палемденыт. Тудым ончыкыжымат очно да заочно эртараш, историй викторинын форматшым уэмдаш, туныктышо-влак коклаштат почеламутым сылнын лудмо конкурсым ышташ лийыныт.
Чумыр налмаште марла возымо сочиненийжат рушла деч кок пачаш утлалан шагалрак (50 да 20) пурен. Мутат уке, «Конаков лудмаш» йылме коклам ок ойыркале, конкурс чыла тунемшылан келшышын эртаралтеш. Туге гынат шочмо йылме дене возышо ден лудшо шукемышт манын, ешартыш йӧным кычалман.
Конаков лӱмеш турнир
Фамилийым возышемла гына шижым — ик тукым, очыни, улыт, талешке-влак. 100 ий ончычсо да… кызытсе. Таклан огыл ойлат — кажне жапын шке Геройжо. Ӱмаште 1 сентябрьыште, Шинчымаш кечын, Мужество орден дене палемдалтше Павел Конаков дене чеверласенна, а тений шочмо кечыже жапыште школышто тудын лӱмеш икымше гана футбол дене мини-турнир эртыш. 1-11 класслаште тунемше-влак шке таҥашышт коклаште ныл кече таҥасышт. Марафоным тӱҥалтыш класс-влак почыныт, а икымше мечым Павелын аваже — ты школышто ятыр ий тӱҥалтыш класслаште туныктышо Алевтина Ивановна ден школ директор Юлия Сергеевна чумалыныт. Символ семын ончалтше тиде тат куатым ешарен.
Спортзалыште чынже денак шокшо таҥасымаш эртен. Вет чыла гаяк тунемше Павелым, тудын поро кумылан, эреак полшаш ямде, весела, оптимист улмыжым пален. Павел Николаевич семынак чыланат тале, лӱддымӧ лияш тыршат. Йоча-влакын пуртымо кажне голыштым черетан сеҥымашыш ошкыл семын ончыман, молан манаш гын таче тудо — школышто, а эрла — Российым аралымаште.
Кукнур школын соцкылысе лаштыкыштыже возымо: «Тиде матч тыглай таҥасымаш огыл, а Павелым да тудын семын Шочмо элым аралаш шогалаш ямде улшо-влакым аклымаш. Айста мемнан талешкына-влакым умбакыжат шарнаш, нунын семынак шкенан вийлан ӱшанаш да кӱкшытыш шуаш тӱҥалына».
Светлана Пехметова
