Кугыжаныш Погын
18 апрельыште шымше созыв Марий Эл Кугыжаныш Погынын нылле визымше сессийже эртен. Палемдыме повестке дене келшышын, 20 йодышым каҥашыме.
Регионысо Молодёжь парламентын темлымыж почеш законодательный органын депутатше-влакын группышт Марий Эл Конституцийыш 71-ше тӧрлатымаш нерген закон проектым ямдыленыт. Икымше йодыш лач тидын дене кылдалтын. Документын текстшым да тудын шотышто пунчалым каҥашымашке луктыт, ты йодыш деке уэш кум тылзе гыч пӧртылыт.
Депутат-влак Марий Элын икмыняр законышкыжо вашталтышым пуртымо шотышто закон проектым пеҥгыдемденыт: тиде – налог да сбор шумлык, мланде дене кылдалтше йодыш шотышто, сайлымаш, физкультур да спорт, шуко пачеран пӧртласе тӱшка погым капитально олмыктымо пашам эртарыме, граждан-влаклан яра юридический полышым пуымо, пӱртӱс да техногенный чрезвычайный ситуаций годым калыкым да республикын территорийжым аралыме нерген да икмыняр молат.
Кок йодыш тулык йоча да ача-аван тӱткышышт деч посна кодшо икшыве-влак дене кылдалтын. Тыгай категориян еҥ-влаклан, 23 ийым темымекышт, илыме верым налаш але ипотеке кредитым тӱлаш выплатым ойырымо паша верысе самоуправлений орган ӱмбаке возеш. Илыме вер дене кылдалтше чыла йодышым лӱмын чумырымо комиссий эскераш да тергаш тӱҥалеш. Кызыт марте тидым Марий Эл правительстве шуктен шоген.
«Мланде йодышым регулироватлыме нерген» законыш пурталтше у вашталтыш дене келшышын, специальный военный операцийыште лийше участникын лишыл еҥже-влаклан полыш пуалтеш: шуко йочан еш гыч ик але икмыняр шочшо СВО-што сусыргымылан але черланымыжлан кӧра колен гын, нунын ача-аваштлан мланде участкым яра налаш права пуалтеш. Пырля илен огытыл гынат.
Республикын прокуроржын темлымыж почеш административный правонарушений дене кылдалтше кок закон проектым приниматлыме. Иктыже – суртышто илыше животныйым кучымо шотышто. Мутлан, пийым уремыш шӱяш да вӱден коштмо шӱштӧ (а кугу пий-влаклан – нерлык) деч посна лукмылан, пийым йоча да спортплощадкылаште, пляжыште да социальный учреждений йыр коштыктымылан 1 гыч 3 тӱжем теҥге марте штрафым пуэн кертыт. Пий дене йӱшӧ але черле улмыжлан кӧра нимом ыштен кертдыме еҥ-влак коштыт гын, нуныланат тынарак тӱлыктат. Законым уэш пудыртымылан штраф 5 тӱжем теҥге марте лийын кертеш.
Марий Элыште еҥ-влакын правашт шотышто уполномоченный Фанис Мухаметгалиев Кугыжаныш Погынлан 2023 ийыште ыштыме паша нерген докладым ямдылен. Докладым чыла комитетыште каҥашыме, приниматлыме, а тичмаш текстым омбудсменын сайтыштыже лудаш лиеш.
Сессийыште пеҥгыдемдыме икмыняр законодательный документ савыктымаште лийыт.
Л.СЕМЕНОВА
Авторын фотожо
