КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО

Кӧ гын тиде ӱдыр?

«Марий Эл» газет редакций 2025 ийлан икмыняр кечышот календарьым савыктен луктын. Шукынжо, очыни, налынат улыда. Иктыштыже – Шернур район Чисола ял гыч Марина Мари. Кӧ тудо тугай? Кушеч? Таче кумданрак тендамат палдарена.

Марина, содыки чын лӱмет кузе?

Чын лӱмем – Татьяна Соловьёва. Марина Мари – сценыш лекме лӱм.  

– Марий Эл Радиошто мурет-влак Марина Мари лӱм дене йоҥгалтыт. Молан лачшымак тыгай лӱмым налынат?

– Ятыр вере тунемынам да моткоч шуко книгам лудынам. «Р» букван вийже, але энергийже манына, кугу. Тудо айдемын лӱмнерыштыже мыняр шуко, ончылно лияш тыршыме койыш тунар виянрак, маныт.

Мыйын Марина кокам уло, тудым пеш чот йӧратем. Садлан тудын лӱмжым да марий улмемым ончыкташ манын, Марина Мари ешартыш лӱмым налынам.

Весе: эстраде аланыште мурызо Татьяна Соловьёва шукертсек уло, тудым да мыйым калык ынже путае манын, вес лӱмым налынам.

– Ешет дене кӱчыкын палдаре.

– Шернур район Чисолаште шочын-кушкынам, а пелашем – Марий Турек район Кугу Вочарма ял гыч. Кок икшывым ончен куштена, нуно лу да кум ияш улыт. Кызыт Саратов олаште илена, коктынат Берёзовка селаште службым эртена. Профессий дене мый полиграф, психолог улам, а пелашем разведке батальоным вуйлата, кызыт СВО-што порысым шукта.

Йоча-шамыч дене кеҥеж мучко ялыште иленна. Тений пелашемат отпускшылан толын ыле. Ялыште кеҥежым моткоч сай, пакчаште тӱрлӧ пакчасаскам ончен-куштена.

Авам Москошто пашам ышта, жапше лийме семын ялыш толын коштеш. Ачам 2017 ийыште мемнан дене чеверласен. Шочмо ял пеш шерге, тудо вий-куатым пуа. Чисола ял шеҥгелне йӧратыме верем уло – Шаванур пӱя, тусо пӱртӱс йоча жапыш пӧртылта. Тиде пӱя деке ковам дене пырля коштынам, тудо тушто сава дене шудым солаш йӧратен.

Тыйын икмыняр мурет Марий Эл Радиошто йоҥга. Репертуарыштет мыняр мурет уло?

– «Чисола ялем», «Шуанвондо», «Ну, молан?», «Василёк», «Пӧртыл, мыйын ӱдыръеҥ жапем», «Шыже шып кастен», «Тодылалтше шулдыр»… Чылаже лу утла мурем уло.

Мурылан мутшымат, семжымат шкеак возет? Тидлан кӧ кумылаҥден?

– Нотым тунемын омыл, чонемлан келшыше семым диктофоныш возем да аранжировщиклан намиен пуэм. Икымше почеламутым кумшо классыште тунеммем годым возенам. Тудо «Лудо» маналтын. Сылнымутыш икымше ошкылым ышташ Чисола тӱҥалтыш школышто туныктышем Валентина Михайловна Евраева полшен.

Йӧратымаш, пӱртӱс нерген рушла возымемат уло. Нунат мурыш савырненыт. Руш йылме да литературым туныктышо Ираида Дмитриевна Овечкина, почеламут-влакым чумырен, «Состояние души» изирак сборникым лукташ полшен. Варажым Кукнур школышто туныктышем Людмила Ильинична Алмаматован темлымыж почеш Колумб нерген марла почеламутым серенам, Колумб лудмаште кокымшо степенян лауреат лӱм дене палемдалтынам.

Сылнымут шӱлыш поснак студент пагытыште ылыжын докан?

– Верысе школ деч вара Марий кугыжаныш университетыш инженерлан тунемаш пуренам. Тунам ме класс гыч ятырын тиде специальностьым налаш шонен пыштенна. Кум ий деч вара заочно тунемаш тӱҥальым – марлан лектым. Тиде жапыште ятыр почеламутым возенам, «Студент шошо» фестивальыште мастарлыкым ончыктенам, «Студент мисс» конкурсышто «Мисс вдохновения» лӱмым налынам. Усталык конкурсышто шке возымо почеламутем лудынам. Вузын ректоржо Виталий Иванович Макаров сылнымутлан кумылан улмем ужын да «журналистике» пӧлкаш тунемаш пураш темлен ыле, но …

Мураш кунам шӱмаҥынат? Кумда сценыш икымше гана шке мурет дене  лекметым шарнет?

– Йочасадыште мураш пеш йӧратенам, садлан чыла гаяк пайремыште мастарлыкым ончыктенам. Шкемын возымо икымше мурем «Мый марий улам» маналтын. Тудым кумда сценыште эше йоҥгалтарен омыл. А калыкыш лукмо икымше муремлан «Чисола ялем» шотлалтеш. Тораште илымеке, шочмо ял, родо, пошкудо-влак деч посна пеш йокрокланем, садлан муралтем да кумылем лушка. «Ачам ойлен» муро гоч ачамын илыш нерген ойлен кодымыжо ушыш пура. Кажне муро мылам лишыл да шерге, кажныжын мутшо чоныш логалше, илыш сӱретым, кумылым почын пуышо.

– Муро-влакым рушлат возет?

– Кокымшо йочам шочмеке, лётный дивизийыш психологлан пашам ышташ ӱжыныт. Тунам пелашемлан «Белые  крылья» мурым возенам. Тудым лётчик-влакын слётыштышт муренам. Ик мурым эше ямдылен шуктышаш улам, кызыт ты шотышто пашам ыштем.

– Марина, календарьым лукмеке, Кукнур кундемыш намийышна да  тыйым шагалынже палышт.

Очыни, марий сӱан вургем да рывыж упш дене мыйым икымше гана ужыныт, садлан вигак пален налын огытыл. Адакшым Марина Мари лӱм дене шагалынже палат. Шукыштын тиде лӱмым молан налынам манын, палымышт шуын.

– Ялыште илаш келша манат, жапше годым ешыштыда мӱкшым онченыт манын колынам ыле…

– Кугезе кочам ончен маныт, варажым ачамат ты пашам шуен. Ачамын уке лиймекыже, авам ончен. Варажым тудат, Москош илаш да пашам ышташ куснымекыже, мӱкшым изаж ден акажлан пуэн коден. Йоча годым мыят мӱкшым ончаш, мӱйым кӱзаш полшенам, садлан чыла пашажат мылам палыме. Ты сомылым кызытат тӱрыс шуктен кертам.

Марий мурым Марий Эл деч тораште мурет?

– Утларакше мӧҥгыштӧ, паша деч вара ярсымеке, мурем. Икшыве-влакат колыштыт. Жап лийме годым марла почеламут-влакым возем.

Йодышем-влаклан вашештыметлан кугу тау. Чыла сай лийже.

– Тау, тенданат пашада вораныже.

Алевтина БАЙКОВА

Фотом еш альбомжо гыч налме

 

 

 

 

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий