Тӱрлӧ чер ваштареш кучедалаш да таза илыш-йӱлам кучаш кумылаҥдыме мероприятий-влак кышкарыште 10-16 июнь Алкоголь деч отказыме арня семын палемдалтеш.
Тазалыкым аралыме тӱнямбал организацийын специалистше-влакын эскерымышт почеш, хронический алкоголик-шамычын кугу чотышт чӱчкыдынжӧ экономике велым виян эллаште палдырна. Шучко чер спортым, йолташле кылым да мойн алкоголь дене алмаштыше подростко-влак коклаште утыр да утыр шарла.
Айдеме алкоголь дене ик кечыште огеш таҥлалт, тидлан икмыняр тылзе але ий кӱлыт. Марий Элысе Калыкын тазалыкше да медицине профилактике шотышто рӱдерын вуйлатышыже Надежда Фролован (снимкыште) мутшо почеш, алкоголь напиткым чӱчкыдынжӧ иктаж йӱышым, мутлан, сырам кумдан рекламироватлыме, ешыште але йолташ-влакын йӱмышт, начарын тунемме, родо-тукым, иктаҥаш-влак але моло еҥ дене кылым ыштен кертдыме, шкан ӱшаныдыме, акым палыдыме годым подыл ончаш кумыл лектеш. Нине амалым кораҥдаш лиеш. Кузе?
- Ача-ава ден кугыеҥ-влаклан йоча дене чӱчкыдынрак да шукырак мутланаш тыршыман. Неле ситуацийыш логалше икшывым шкетшым кодыман огыл, а тудлан полшаш ямде улмым ончыктыман.
- Тӱткышым ситышын ойырыман. Кушмо кажне йыжыҥыштыже полшыман, колыштман, шонымашыж денат келшыман.
- Утыждене аралыман да чаманыман огыл, темдашат шотлан ок тол – кумылжым шотыш налман.
- Шкем йоча олмыш шынден моштыман. Кажне подростко тудын гай нелылыкыш нигӧат логалын огыл манын шона. Сандене тудлан полшаш да чот орланымыжым умылымым ончыкташ кӱлеш.
- Умылымаш – ӱшанымашын негызше. Йоча лекше йодышыжым ача-аваж дене кеч-кунамат ӧрде да лӱдде решатлышаш. Тыгодым тудым мучаш марте колышташ да умылаш тыршаш кӱлеш.
- Икшывым музыклан, спортлан, усталык пашалан кумылаҥдыман, тунам яра жапшым пайдалын эртара.
- Сай примерым ончыктыман. Спиртан напитке тазалыклан зияным ышта маныда, но тыгодым шкеже тудым йӱыда гын, нимогай результат огеш лий.
- Вияҥаш полшыза. Секцийлашке, спорт клублашке кошташ, оҥай да ушан еҥ-влак дене мутланаш йӧным ыштыза.
- Алкогольын зиянже нерген мутланыза, тиде теме дене ролик ден фильм-влакым ончыза.
- Шарныза, кажне йоча – шке семынже ойыртемалтше. Икшыве кугыеҥ-шамыч велым йӧратымым да умылымым шижын кушшаш. Тиде шкем кӱкшынрак аклаш, шкан ӱшанаш йӧным ышта. Тыгай йоча варажым виян айдеме лиеш.
М.ИВАНОВА ямдылен
