УВЕР ЙОГЫН

Йӧным муат – лектыш лиеш

 

 

Эрик Алексеевын кудалтен кодымо сӧсна комплексым налмыж годым тыс вӱталаште мардеж шӱшкен, мо улыжым наҥгаен пытареныт. Лачак чара пырдыж-влак гына шоген кодыныт. Кызыт тыште шӱдӧ чоло вуй пукшен ӧрдыктарыме тӱрлӧ кугытан ӱшкыж-влак шогат.

Грант йолӱмбаке шогалаш полшен

Эрик Михайлович эше школым тунем пытарымекак тракторыш шинчын, вара шочмо Летник ялыштыже верланыше имне заводышто фермым вуйлаташ тӱҥалын. Тыште шым ий тыршен. Тӱшка озанлык панкрутыш лекме жапыште тудым кум тылзылан вуйлатышылан шогалаш йодыныт. Кургым ямдылыме, уржа-сорлам эртарен колтымо пагытлан. Имне заводым арален кодаш манын, Ялозанлык да кочкыш сату министерствышкат миен коштын. Но туштыжо тудлан волгыдо ончыкылыкым сӧрен огытыл. Тыге чумыр техникым, вольыкым пошкудо озанлыкыш наҥгаеныт.

Тиде неле пагыт деч вара самырык еҥ, илен лекташ манын, кугу ик фирмын торговый представительжылан пашашке пурен. Тушечын кайымек, Кучанурышто да Опынян почиҥгаште кевылам почын. Шижын: тиде паша дене гына илаш ок лий, кевыт-шамычым ужален, тӱрыснек ялозанлыкыш куснен. Панкрутыш лекше тӱшка озанлыкын яра шинчыше Чашкаял сӧсна комплексшым налын. Тышан пилорамым вераҥден, чодыра материалым ямдылаш тӱҥалын. Вара ӱшкыжаш латкуд презым налын, ик ийым пукшен ӧрдыктарен. Нуным ужален, кум ушкалым да ик тӱж тунам налын. Ушкалым ончаш да лӱшташ палымыже Людмила Суворовам йодын. Тудо кок тылзе ушкалым кид дене лӱштен, вара пашам налме аппарат куштылемден.

Вольыкым эркын ешарен толын. Ушкалым посна еҥ, тыгак тӱшка озанлык деч налын. Ялозанлык да кочкыш сату министерстве фермер озанлыкым вияҥдаш грантым пуэн. Тудын дене Курыкмарий район, Мосолов лӱмеш озанлык да эше шке окса дене коло вич вуй сапле урлык тӱж тунам налын конден, тыгак техникым уэмден. Фермерын ойлымыж почеш, сай вольык логалын, шуко шӧрым пуэн. Варажым эше ола воктенысе ик озанлык деч икмыняр ушкалым конден. Но кондымо вольык лейкоз черан улмаш. Тыгай чер деч утлаш фермерлан шагал огыл тыршашыже логалын.

Вольык ешаралтын

Фермерын лӱштымӧ ушкал кӱтӱжӧ 130 вуй марте ешаралтын, Презым, тунам, ӱшкыжым пырля шотлаш гын, вольык 300 вуйыш лишемын. Тудым   ончаш кум пашаеҥым налын. Нунын радамыште Светлана ӱдыржӧ ден веҥыжат лийыныт. Эшежым нунак озанлыкым вияҥден колташ грантым сеҥен налыныт. Тыге адак ешартыш вольыкым, техникым конденыт. Озанлыкыште кагаз пашам, бухгалтер сомылым тӱрыснек Светлана шуктен. Кече еда пел тонн наре шӧрым лӱштеныт. Тудым перерабатыватлыше предприятийыш шупшыкташ лӱмынак танкеран машинам налыныт. Эрик Михайлович пашам ыштыме годымак Йошкар-Оласе аграрный колледжыште кум ият пеле заочно тунемын, специалист лийын.

Фермерын ончыкылык шонымашыже сай лийын: ушкал кӱтӱм кокшӱдӧ вуй марте шукташ. Но илыш вашталтышым пуртен: ялыште вольык ончышым муаш неле. Людмила Суворова шкетынак чыла ушкалым лӱштен. Каныш кече деч посна. Тудо эше школышто тунеммыж годымак дояркылан ыштыше аважлан полышкалаш тӱҥалын да вара тиде паша гыч кораҥын огыл. Ынде латикымше ий фермер Алексеев дене тырша.

Чын, фермыш пашам ышташ толаш Киров область гыч ик ӱдырамаш йыҥгыртен. Но тудым наҥгайыме-кондымо шотышто нелылык лектын. Корно моткоч уда. Алексеевын ӱдыржӧ ден веҥыже вольык ончымо паша гыч каеныт. Тыге кодшо ий мартыште чыла ушкалым ик палымыжлан ужален.

Ушкал олмеш ӱшкыж 

– Ушкалым ужален, Киров область гыч голштин урлык шымле вуй ӱшкыжаш презым налын кондышым, Ик ий пукшен ӧрдыктарен, кунаржым ужалышым, тыге эше нылле презым нальым. Кызыт тӱрлӧ ийготан шӱдӧ наре ӱшкыжым ашнена, – ойла Эрик Михайлович.

Вольыкым нылытын ончат. Йӱдым вольыкым Владимир Богданов орола, кургым Александр Орехов ден Юрий Козлов ямдылат, а Людмила Суворова ӱшкыжым пукша. Пӧръеҥ-влак чыланат кудло ийым эрталтыше улыт. Кеҥежым  вольыкым кӱтӱштӧ кондыштыт, тыгак йӱдлан ешарен пукшаш олык гыч ужар шудым солен кондат. Ояр шокшо годым кече, тыгак йӱр деч авыралташ вольыклан комплекс воктене лӱмынак леведышан авыртышым ыштеныт.

Ме комплекс мучко коштын савырнышна. Тӱжвалне, уремыште, мландым пушкыдемдыме технике шога. Оралте кӧргыштӧ машина ден трактор-влакым вераҥдыме. Нуным шошо ага марте аралат. Вӱта кӧргыштӧ волгыдо, кукшо. Вольык сенажым кече мучко кочкеш. Пашаеҥ-влак кургым жапыштыже пуат.

Мланде паша ӧрдыжеш кодын огыл

Фермер ончыч кургым шкеже ямдылен огыл. Чумыр кормам налын пукшен. Ик тӱҥ амалже – мландыже лийын огыл. Эсогыл нигушто кӱташ лийын огыл. Но ынде сӱрет вашталтын. Кызыт тудын 210 гектар мландыже уло. Тушто вольыклан пукшышаш шурным ончен кушта, тыгак шудым, сенажым ямдыла. Сай качестван нылшӱдӧ тонн сенажым аралаш пыштен.

– Кодшо ийын сенажым ямдылаш бригадым тарлышым, – каласкала Эрик Михайлович. – Ик кечат пеле жапыште кок комбайн, кум КамАЗ машина дене оптен пуышт. Тидлан иканаште 382 тӱжем теҥгем тӱлышым. Коло вич гектар гыч пырчым поген налаш комбайным тарлымылан адак шӱдӧ тӱжемым тӱлышым. Такшым шоналташ гын, шке технике лиеш гынат, кызыт сай механизаторым муаш – манаш веле. А йӱаш йӧратыше але уда койышан еҥлан шергакан техникым ӱшанен пуаш лӱдмашан.

Шурным вигак тӱред шийыныт. Пырче кушкылышто улмыж годымак сайын кошкен. Тудо шапашыште ситышын аралалтеш. Кызыт вольыклан ончылийысе пырчым пукшат. Шудым ямдылаш келшыше чыла техникыже уло: косилке, пресс-подборщик, шорвондо. Косилке ден шудым солаш ял калыкланат полша. Тургым годым эсогыл – черет.

– Ончылий пырчым ӱдымӧ годым гектарлан шотлымаште минеральный ӱяҥдышым витле килограммым гына кучылтынам ыле, – ойла фермер. – Шыдаҥ, шӱльӧ, пурса гектар гыч кокла шот дене нылле центнер лектын. Технологийым, ончен куштымо жапым чот эскерет гын, сай лектышыш шуат.

Кызыт озанлыкын чумыр кагаз пашажым Людмила Суворова шукта. Тудын мутшо почеш, еҥ-влак пашадарым жапыштыже налыт. Кӱлеш годым фермер эсогыл ончылгоч тӱла. Шке пашаеҥ-влаклан пум, пырчым, шудым ситышын пуа. Тыгак спонсор полыш нергенат ок мондо. Мутлан, Летник школлан спорт инвентарьым налаш полшен, тыгак ял пайремым эртарыме годым полыш кидым шуялтен. Эшежым Эрик Михайлович верысе ял шотан илемын депутатше. Кертмыж семын калык йодмым шукташ тырша.

Ончыкыжым Алексеев вольыкым утыжым шукемдаш ок шоно. Ик тӱшкам ончен кушта, тудым ужала да вара адак самырыкым налеш.

Снимкылаште: Фермер Эрик Алексеев.

Вячеслав Смоленцев

Авторын фотожо

 

 

 

 

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий