Поро мут
«Газет шке мланде, калык дене кылым пеҥгыдемда»,
– манеш курай дене шоктышто Муса Нурдавлетов
Ик кече редакцийышкына Йошкар-Олаште илыше, Марий Элыштына сайын палыме башкир, курай дене шоктышо Муса Нурдавлетов пурен лекте.
Кумылын «Марий Эл» ден «Сурт-пече» газетлам кидышкыже нале да вигак ешарыш: «Кажне еҥ шочмо йылмыж дене лекше газетым налшаш. Шкеже ынет луд гынат, суртыштет тудо лийшаш. Родо але уна толеш, нуно лудыт, шерын лектыт. Марий калыкым арален кодаш кӱлеш манын шоненак газетлан возалтман. Тудо вет шке мланде, калык дене кылым пеҥгыдемда».
Муса Султанмуратович арнялан кок гана «Шӱмсем пӧлекым» онча, марла да рушла савыкталтше газетлам киоскышто налеш, а шочмо Башкортостанысе чыла уверым «Башкортостан» республиканский газет гоч пален налеш. Тудыжым ынде 60 ий, 1962 ий август гыч, лудын шога. Теният возалтын, пел ийлан акше – 1500 теҥге, манеш. Арнялан кок гана толеш: кушкыжмын – 4 лаштыкан, шуматкечын – 20 лаштыкан.
Марий Эл да Башкортостан тӱвыран сулло пашаеҥже М.Нурдавлетов 1 майыште 80 ийым темен. Ӱмыржым паша профессий дене кылдыше, семалан дене вӱдылалтше пӧръеҥ 73 ий марте тӱрлӧ вере пашам ыштен, механикат лийын, мастерланат тыршен. Тидын годым семӱзгарже дене нигунамат ойырлен огыл. Курай дене шокташ Тендам кӧ туныктен манын йодмылан, шонкалыде вашештыш: «Пӱртӱс шкеже». Муса Нурдавлетов курайым шке ышта, шпон (вичкыж фанер) гыч. Шукыжым пӧлек шотеш пуэден. «Газетыште, мутлан, кӧлан курай кӱлмӧ нерген уверым ужамат, школлан ма але иктаж еҥлан, почто дене колтем веле. Чумыр роскотым шке ӱмбакем налам. Кызыт ямдылен пыштыме 100 кураем уло…».
Пел курым утла Марий кундемыште илыше башкир калыкна нерген теве могай шонымашыже: «Марий-влак нигунамат огыт ондале, молан манаш гын нуно пӱртӱслан кумалын илат. Тендан шке сында уло, эсогыл арнясе кече лӱм-влакым шке йылме дене йоҥгалтшым арален коденда. Тидлан мый тендам чот пагалем. Те шкежат вес калыкым пагаледа, умыледа, но тиде койышда дене моло шеҥгек огыда шыл. Сандене мый тыште шкемым вӱдысӧ кол семын шижам».
Ме Муса Султанмуратовичлан пеҥгыде тазалыкым, кужу ӱмырым тыланена да поро акшылан тауштена.
Светлана Пехметова
Снимкыште: курай дене шоктышо Муса Нурдавлетов – «Марий Эл» газет редакцийыште
Авторын фотожо