Маэстро, чапланыше флейтист, РСФСР-ын сулло артистше, музыкант, Шернур район Тумерсола ялын эргыже Виталий Шапкиным шарныме лӱмеш концерт ончыгече, 25 сентябрьыште, И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын А.Эшпай лӱмеш Кугу концерт залыштыже эртыш.
Фотокартычкыште
Куд шагат кас лишан тунемме верыш кугурак ийготан-влак уныкашт, кокла ийготан-шамыч икшывышт дене пырля толаш тӱҥальыч. Фойеште Виталий Владимировичлан пӧлеклалтше выставкым ончен, залыш вераҥыч. Ончерыште музыкантын ешыж дене мӧҥгыштыжӧ, тӱрлӧ концерт деч вара, тыгак коллегыже, йолташыже да кумдан палыме семмастар-влак дене пырля войзалтме фотокартычкыже-влакым ужаш лие, книгаже, тудын нерген газетыште савыкталтше материал-влакым (кажныжым посна файлыш, а нуныштым, ийла дене ойырен, посна папкыш чумырымо)вераҥдыме. Посна кугу тӱткыш, мутат уке, омса воктенысе изирак ӱстембаке вераҥдыме снимкышке возо: толшо-влакым куанен, шыргыжын вашлиеш кундемнан тале флейтистше, поро йолташна. Лач тыгаяк ыле тудо илымыж годымат: тунемше ма кугыеҥ денат мутланымыж годым кӱлеш шомакым жапыштыже муын моштышо да туран ойлышо айдеме.
Концертыште
Программым Надежда Вахромеева ден Марта Банаева фортепьяно дене сылне семым шоктен почыч. Мастарлыкышт дене иканаште музык тӱняш «наҥгайышт». Семмастарын уныкаже-влак Никита ден Лев Вахромеевмытат, кумылым нӧлтышт (концертмейстер – Н.Вахрамеева). Иктыже шиялтыш дене марий семым лукто, а весыже труба дене шоктыш. Рвезе-влак шкеныштым ӱшанлын кучышт. Мастарлыкыштлан кочаштат куана ыле докан.
Вет Виталий Владимировичынат икымше гана профессионал сценыш лекмыжым кужу жап шарнен илен. Тидын нерген дневникышкыжат возен коден. Тудым концертым вӱдышӧ Дмитрий Банаев (В.Шапкинын веҥыже лиеш) лудын пуыш. Кумда сценыш икымше ошкылым музыкант 1964 ийыште ыштен.
Колледжын да Национальный сымыктыш гимназийын флейтистше-влак ансамбльыштымат (вуйлатыше – Лилия Игнаева) зал калык шокшын вашлие. Виталий Владимирович ила гын, уныкаже, шочшыжо, тунемшыже-шамыч дене пырля йыгыре шогалын, кеч-могай семым шокталтен колта ыле, очыни. Вет тудо кушкын толшо тукымым музыклан шӱмаҥдымым ик эн кӱлешан пашажлан шотлен. Ты шотышто надырже моткоч кугу.
В.Шапкин пиалан айдеме лийын. Юмын пуымо мастарлыкшым моштен кучылтын да тидын дене весымат «ылыжтен» моштен. Тудо интернат- школышто, колледжыште ятыр ий дене тыршен, самырык ӱдыр-рвезе-влаклан кумда сценыш лекташ да илышыште чын корныш шогалаш полшен. Йоча-влак коклаште простан мутланен колтымыж денак музыкым йӧраташ кумылаҥден моштен. Талантан педагогым тунемшыжын тунемшыштат сайын палат да тидлан тауштат.
Уста педагог вич оркестрым (духовой, йоча симфонический, камерный) чумырен. Тунемшыже-влак кокла гычат ятырынже профессионал музыкант марте кушкыныт.
Виталий Шапкин П.И.Чайковский лӱмеш Моско консерваторийыште тунеммыж годымат, колледжыште (музыкальный училищыште) да Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театрын оркестрыштыже пашам ыштымыж годымат Россий да йот эллаште мастарлыкым ончыктен, тусо композитор-влак дене палыме лийын. Концерт программыште Д.Шестаковичын, Ф.Шопенын, Ф.Допплерын, А.Цфасманын, В.Гаврилинын, С.Рахманиновын произведенийышт йоҥгалтыч. Нуным Виталий Владимировичын ӱдыржӧ-влак, Артемий эргыже, Светлана пелашыже да тунемшыже, а кызыт колледжыште флейте классым туныктышо Лилия Игнаева пӧлеклышт.
Виталий Владимирович СССР-ын калык артистше, землякна Андрей Эшпай дене 1983 ий годсек йолташ семын келшен. Кундемнан кок талантан эргыжын икте-весе дене чоным почын мутланымышт, музык шотышто каҥашымышт марий профессиональный музык тӱняш у произведенийым шочыкташ да лукташ шӱкалтышым ыштеныт. Андрей Яковлевич Виталий Шапкиным Европын ик эн мастар флейтистшылан шотлен, садлан композитор музыкантлан флейте дене шокташ ятыр произведенийым лӱмынак возен. Моло марий семмастар-влакат тудлан лӱмынак музыкым пӧлекленыт. Тыгайже 65 утлашкат шуэш улмаш. Иктыжым (В.Захаров, «Элегия») концертыште Светлана пелашыже шокталтыш. Зал калык кынел шогалын тауштыш.
Чынжымак, флейте дене марий сем йӧршеш у семын йоҥгалтеш: музыкантын талантше дене пырля семӱзгарын ю шӱлышыжӧ шижалтеш. Арам огыл Виталий Владимировичлан эше самырыкше годымак ты семӱзгар икымше гана кидышкыже кучымекак, чынрак ойлаш гын, икымше гана пуалтарымыж гычак келшен шинчын, да ӱмыр мучкыжо пырля коштыктен.
Кок шагат наре шуйнышо концерт ик тат гай писын эртен кайыш. Мутат уке, тыгодым кажныже Виталий Владимировичым порын шарналтыш. Ынде кум ий пеленна уке гынат, концерт жапыште воктенна улмыжо шижалте. Шкенжын манмыжла, чылажат кӱчыкын да раш эртыш.
Газет дене кылым кучен
Виталий Шапкин «Марий Эл» газет денат пеҥгыде кылым кучен. Редакцийыш толмыж еда «тендан возымыда гоч Марий кундемнан, шочмо калыкнан илышыжым пален налам» манеш ыле.
Газетыштына чоныш логалше але пӱсӧ йодышым тарватыше материалым лудмекыже шке шонымашыжым туран луктын каласымыже, поснак культур да искусство теме дене савыкталтше материаллан акым пуымыжо ончыкыжым эшеат тыршен пашам ышташ таратеныт.
Шкенжынат ятыр статьяже газетыштына савыкталтын. Кид дене возымо да ксерокс гоч лукман лаштыклажым чӱчкыдынак редакцийыш конда да «Тидын нерген возыманак, шке пашаже, сеҥымашыж дене тудо сулен» манеш ыле.
Виталий Владимирович утыжым мутланен огыл. Кӱчыкын, раш да пеҥгыдын чыным каласен моштен, кӱлеш гын, шылталенат налын.
В.Шапкин газет пашаеҥ-влак дене пырля командировкышкат кумылын лектын. Школышто вашлиймашым эртарыме годым музыкым йӧратыме нерген каласкалымыжым, илышыште тудын кӱлешлыкше нерген умылтарымыжым йоча-влак куанен колыштыныт, а нарынчалге семӱзгаржым шокталтен колтен гын, ю шӱлышым пуртен.
Тек флейте сем курымла дене йоҥгалтеш!
Алевтина БАЙКОВА
Авторын фотожо
