САМЫРЫК ТУКЫМ

Элымбай ӱдыр – чолга шӱдыр

Марий Турек район Элымбай ялыште шочын-кушшо, кызыт Марий кугыжаныш университетысе физический культур, спорт да туризм факультетын 5-ше курсыштыжо шинчымашым погышо Ульяна Ямбарцева (снимкыште) – республикысе кӱшыл профессионал образованийым пуышо вуз-влакын студентше-шамыч коклаште ик эн чолга. Сайын тунемше-влак радамыш пурышо Ульянан статьялаже «Самырык шымлызе», «Студент шанче да XXI курым» шанче журналлаште, тыгак «Финн-угор калык-влакын поянлыкышт», «Таза тӱҥалтыш» форум-влакын сборниклаштышт савыкталтыт. Шке жапыштыже Финн-угор калык-влакын тӱнямбал форумыштышт шке пашаже (а тудыжо кугезе кочаже, икымше марий гимным возышо Тихон Ефремов нерген лийын) дене  III верыш лектын. А эше тудо – кундемнан чолга волонтёржо: Марий Элысе волонтёр-влакын ресурс рӱдержын еҥже, МарГУ-што волонтёр корпусым вуйлатыше.  Тиде кечылаште Ульяна «Студент лидер» всероссийский конкурсышто лийын. А эше тудо шкак машина дене кудалыштеш, айкидо секцийыш коштеш… 

 

– Ульяна, молан лач ты факультетым ойыренат?

– Нартас школышто тунемме годымак спорт дене пеҥгыде кылым кученам, таҥасымашлаш коштынам, волейбол да баскетбол дене модынам, спорт туризмлан шӱман лийынам.  Тыгак мемнан тунемме верыште военно-патриотический клуб пашам ыштен, ме «Зарницаште» да моло мероприятийыште шкем ончыктенна да район кӱкшытаныште веле огыл, республикысе этаплаште лийынна. Санденак мый университетын тиде факультетшым ойыренам.

– Тугеже тиде чолгалык школ гычак манаш лиеш?

– Очыни, тыге. Чылажат тушеч тӱҥалын, а университыште умбакыже вияҥын.

– Иктаж-кӧ пример лийын але, содыки, ача-ава деч куснен?

– Шукыжым – ача-авам деч. Нуно мылам эреак полшеныт, кумылым нӧлтеныт да кызытат тыгак. Адакшым мемнан еш – усталык шӱлышан.  Акам мураш да кушташ мастар. Шольымжо баян дене шокта, мураш мастар. Тудо музыкальный школым тунем пытарен, спорт ориентирований денат сеҥымашыже уло. Ешна дене усталык конкурслаште моштымашым ончыктенна. Мутлан, 2016 ийыште марий йӱла дене кылдалтшыш ушненна ыле.

– Палем, студент илышат тыйын чолган тӱҥалын.

– Тыгат манаш лиеш. Икымше курс гычак волонтёр паша дене полшаш тӱҥалынам: ондак факультетыште, а вара – вуз кӱкшытыштӧ. Икманаш, могай мероприятий эртен, тудым организоватлыме дене кылдалтше сомылым шуктенам. А кумшо курсышто тунемме годым Марий Элысе волонтёр-влакын ресурс рӱдерышкыже ушненам, туштат полшаш тӱҥалынам. Нылымше курсышто университетын волонтёр корпусшым вуйлаташ ӱшаненыт.

– Кажне айдеме тыгай пашаш ушнен огеш керт. Волонтёрын койышыштыжо, тыйын шонымаште, мо эн тӱҥ?

– Айдеме поро кумылан, эреак полшаш ямде лийшаш… Омат пале… Содыки, мыйын чыла тиде еш гычак – ачам ден авам моткочак поро чонан улыт. Мый тыге шонем: айдемылан полыш кӱлеш, а тый тудлан полшен кертат гын, молан тидым ышташ огыл? Мутлан, эртыше кечылаште республикыште начарын ужшо да сокыр инвалид йоча-влакын Россий кӱкшытан кеҥеж спартакиадышт лийын, тушто полшыде чон чыта мо? Мый Санкт-Петербург гыч толшо икшыве-шамыч дене коштынам.  

– Чыла вере шуаш жапым кузе муат?

– Очыни, айдемыжат тыгай улам: йодыт – келшем. Арам огыл ойлат: личность диваныште киен вияҥын огеш керт, штатный огыл ситуацийыште тудо утларак виян, моштымашан лиеш. Сандене тиде – весылан полыш гына огыл, а шкем шке вияҥдымаш.

–Тый эше шкеак автомашина дене кудалыштат…

– Туге. Правалан мый латшым ияш тунемынам, шкак кумылаҥынам, а ачам ден авам тореш лийын огытыл. Мероприятийлаш кудалышташ моткоч йӧнан. Мутлан, ик вере улат, иктаж коло минут гыч вес верыште лийман. Автомашина дене писынрак миен шуат, тыге жапат аныклалтеш.

– Таче студент илыш могайрак?

–  Кызыт студент-влаклан шкем моштымашым вияҥдаш, ешартыш шинчымашым погаш республикштынат, Марий кугыжаныш университетыштынат шуко йӧн уло. Мутлан, спортым налаш гын,  вузыштына «Акпарс» студент клуб пашам ышта. Тыгак кумылан-шамыч студент фитнес-рӱдерыш коштын кертыт, тушто кӱкшӧ квалификациян тренер-шамыч тыршат. Тӱвыра-усталык направлений денат куштымаш да моло студий улыт. Шанче паша нерген ойлаш гын, конференцийлаш ушнаш, статья-шамычым возаш, шымлаш чыла йӧным ыштыме. Мер паша шотыштат тидымак каласаш лиеш. Икманаш, кумыл гына лийже

– Волонтёр толкынымак налаш гын, тушко таче студент-влакым ушаш неле але мӧҥгешла?

– Тенийысе ийым ончалаш гын, ӱдыр-рвезе-влак чолга улыт, нуным организоватлаш куштылгырак. Но, тидыже можыч, опытем погынен да… Студент-влак чыланат чолга улыт манын каласаш огеш лий, туге гынат икымше ден кокымшо курсышто тунемше-шамыч кумылым ончыктат.

 – Тыйын шонымаште, тачысе студент лидер могайрак лийшаш?

– Чолга. Чылажымат шке примерже дене ончыктышаш. Еҥ-влак дене мутланен моштышаш. Чыла вере шуктышаш. Тудын лидерстве шотышто шинчымаш, моштымаш лийшаш, командоватлен да кӱлеш семын виктарен кертшаш. Кеч-кӧ дене мутланыме годым чын мутым муын моштыман. Стрессым сеҥен кертше лийшаш, вет южгунам вучыдымын чыла шонымым вашталташ логалеш да чылажымат уэш организоватлыман, уэш еҥ-влак дене кутырыман, но ындыжым вес семын. Сандене лидер чылалан ямде лийшаш.  – Ончыкыжым могай пашаште ыштынет?

– Тиде тыгай неле йодыш… Очыни, мый эше ты шотышто шонем, кычалам.

– Туге гынат шӱм-чон кушко шупшеш?

– Молодёжь политике сферыш, очыни. Самырык-влак дене кылдалтше пашаш.

– Теве тачат тый ала-кушко вашкет…

– ОБЖ дене почмо урокым эртараш полшаш йодыныт.

– Тыгай йодмаш шуко пура?

– Моткоч шуко, южыжлан вашештенат ом шукто.

– Шуко мероприятийыште полшенат, эн чот ушеш мо кодын?

– Инвалид-влакын кеҥежымсе III всероссийский спартакиадышт. Тудо мемнан республикыште 2019 ийыште эртен. Тушто начарын ужшо-влак веле огыл, тыгак кид-йолыштым тарватен кертдыме да моло тыгай черан-шамыч таҥасеныт. Спортсмен-влакым ончен, нунылан ӧраш гына кодын. Спорт таҥасымашыште вийым тергаш нунылан моткоч неле: физический могырымат, психологий велымат.  Спартакиадыште мый Йошкар-Оласе Вӱд спорт полатыште волонтёр лийынам. Нунын дене пырля лийме годым эре шоненам: могай виян еҥ-влак улыт! Неле гынат, шеҥгеке огыт чакне, вуйым огыт саке да, шкем шке сеҥен, сеҥымашыш шуыт. А мый эше ала-молан южгунам вуйым шиям. «Нуно кертыт гын, мыйже молан ом керт?» шонымаш шочын. Тыгак ушеш коронавирус инфекций пандемий годым МЫВМЕСТЕ акцийыш ушнымо пагыт кодеш. Мый тунам Йошкар-Оласе 2-шо №-ан поликлиникыште пашам ыштенам.  Тидын деч ончыч эмлымверыш пациентке семын гына толынам ыле, сандене врач ден медшӱжар-влакын пашаштым ик могырым гына ужынам. А кунам шкеак нунын велне лият, полшет –  йӧршеш вес сӱрет, вес шонымаш шочеш. «Коваштыштышт» лиймеке гына умылет: врач чынжымак мо кертмыжым ышта, кунамже – шукыракат.

– Палымет, йолташет-влак «Ульяна, молан тылат тиде кӱлеш?» огыт ойло?

– Чын йолташ-влакым мый лач волонтёр толкыныштак вашлийынам, сандене нуно мыйым умылат да кумылаҥдат.

– Ульяна, вашлияш жапым муметлан кугу тау. Мый тылат ончыкылык илышыштет сеҥымашым тыланем. Тыгаяк лӱддымӧ, чолга да поро лий.

– Тау.

Г.Кожевникова

Фотом еш альбом гыч налме.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий