КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО

«Семӱзгарын семже вийым ешара, шулдыраным ышта»

Лаштыкнан тачысе унаже – «Марий кундем» калык семӱзгар оркестрын солистше да Йошкар-Оласе 7-ше №-ан искусство школын туныктышыжо Юлия Кузнецова.

Юлия Свердловск областьысе Берёзово олаш шочын-кушкын. 10 ияш улмыж годым ешыж дене пырля Марий Элыш, Советский посёлкыш, илаш куснен.

— Визымше классыште тунеммем годым Ирина йолташ ӱдырем музыкальный школыш коштын. Икана мыят тудын дене пырля каенам да йоча-влакын шоктымыштым колыштынам. Чот келшен. Тиддеч вара кок ий пеленже коштынам, коридорышто тӱрлӧ семӱзгар семым куанен колышт шинченам. Но икана Ириналан гитарым шокташ тунемаш шонымем нерген ойленам, — шарналта Юлия Кузнецова. — Вес гана музыкальный школыш мийымеке, домр дене шокташ туныктышылан мыйын нерген ойлен. Тудо Григорий Алексеевич Эшполдин (шыжым ош тӱня дене чеверласен — авт.) деке наҥгаен.  Григорий Алексеевич моткоч талантан музыкант лийын. Тудо духовой семӱзгар-влак — кларнет, флейте — дене шокташ туныктен. Шкеже — гобоист, фортепьяном, гитарым моткоч мастарын шоктен. Тудо мыйым гитарым шокташ туныкташ тӱҥалын. Тылзе гыч ача-авам семӱзгарым налын пуышт. Куанымем дене шкеак тудлан чехолым ургенам. Кажне гана занятийыш йывыртен коштынам.

Музык шӱлышан Юлия туштак флейтым шоктышо ӱдыр дене палыме лийын.  Тыгодымак Григорий Алексеевич лирике шӱлышан произведенийым шоктен улмаш. Юлиялан тиде моткоч келшен. Туге тудат ты семӱзгарым шокташ кумылаҥын.

— Кызытат лирический произведенийым шокташ веле огыл, колышташат моткоч йӧратем, — мане Кузнецова.

Кум ий музыкальный школышто тунеммеке, Юлия Йошкар-Оласе И.Палантай лӱмеш музыкальный училищыш тунемаш пураш шонен пыштен да шонымашкыже шуын.    

— Духовой семӱзгар пӧлкаште мастарлыкым погенам, флейте дене тушто шокташ тунемынам, — шарналта студент пагытшым музыкант. — Кумшо курсышто тунеммем годым педагогем, РСФСР-ын сулло артистше Виталий Владимирович  Шапкин «Марий кундем» оркестрыш шокташ каяш темлен.

Самырык ӱдыр тӱҥалтыште кокытеланен, но уста педагогын темлымашыжым садак шотыш налын да оркестрыш каен да кызытат ты коллективыште чон йодмо пашажым шукта. Тыгодымак тудо эше Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театрын оркестрыштыже шоктен.

Кок ий пашам ыштымеке, Ю.Кузнецова кӱшыл шинчымашым налаш шонен пыштен да Самара оласе культур да искусство академийыш тунемаш пурен.

— Вуз деч вара ик жап ешем дене Санкт-Петербургышто иленна. Но чонем садак марий мландыш шупшын, — ойла Юлия. — 2014 ийыште тышке толмем пален налмеке, Алексей Васильевич Волков уэш шке коллективышкыже пашам ышташ ӱжын. Тунам изиш ӧрмалгенамат ыле, вет йоча дене мӧҥгыштӧ шинчыме годым семӱзгарым ик ганат кидышкем налын омыл. А профессионал – тудо профессионалак.

Сандене самырык авалан вес вере тыршаш логалын: моторлык салонышто да унагудышто администраторлан, вес вере мелнам кӱэштшылан, кассирлан, икмыняр организацийыште клиент дене пашам ыштыше менеджерлан… ыштен ончен, но садак эре ала-мо ситыдымыла чучын.

— Мылам сымыктыш тӱняштак куштылго улмаш, чонланат ласка, — шыргыжале музыкант. —  Ныл ий гыч «Марий кундемыш» пӧртыльым. Флейтым кидыш налын шокталтен колтышымат, кумылем кавашке пуйто нӧлталте! А кызыт тидлан нимынярат ом ӧкынӧ, вет йӧратыме пашам кумылым нӧлта, вийым ешара да у сеҥымашке шуаш тарата.

 

«Виватлан» — 5 ий

«Пашам йӧратыше еҥ чыла вере шукта» — арам огыл калыкыште тыге ойлат. Ю.Кузнецоваланат тиде ойсавыртыш келшен толеш. Театрын, тыгак «Марий кундем» оркестрлаште флейтым шоктымо деч посна тудо эше Йошкар-Оласе 7-ше номеран сымыктыш школышто йоча-влакым флейте дене шокташ туныкта.  Тудын тыршымыжлан кӧра школ пелен «Виват» камерный ансамбль шочын.

— Тӱҥалтыште флейте да кларнет дене шоктышо-влакым веле ансамбльыш чумыренам, но ала-мо ситыдымыла чучын да струнан, ударный семӱзгар-влакым да фортепианом шоктышо-шамычым ушенна. Музыкын йоҥгалтмыже чылалан келшен. Идалык наре ансамбльна лӱм деч посна лийын, а вара «Виват» манын лӱмдышна.

Кызыт ансамбльыште – 15-18 еҥ. Икшыве-влак дене пырля вуйлатыше шкежат кидышкыже семӱзгарым налеш. Сандене йоча-влак дирижёр деч посна шоктат.

— Тиде, мутат уке, йоча-влаклан неле, но ындыжым тунем шуыныт, — ойла Юлия.

Ансамбль чӱчкыдынак тӱрлӧ конкурсыш ушна. Йошкар-Олаште гына огыл, Озаҥышкат лектын коштын. А шукерте огыл ты коллектив Москош миен толын. Тудо «Московское созвездие» фестиваль-конкурсышто мастарлыкым ончыктен да тӱня мучко чумыргышо коллектив-влак кокла гыч кокымшо степенян лауреат лӱм дене пӧртылын.

Тений тиде ансамбльым чумырымылан  — 5 ий. Такшым тиде кугу лӱмгече огыл, туге гынат тынар ийыште ятыр тунемше мастарлыкшым ты коллективыште нӧлтен кертын. 

—  Мемнан деке толаш шонышо-влакат шукын улыт, но чылан ойырен налме тур гоч эртат, — палдара Ю.Кузнецова. — Ансамбльын участникше-влак эреак вашталтыт, сандене нунын дене пашам тӱҥалтыш гычак чот ыштыман.

Ӱдыр-рвезе-влаклан шокташышт музыкым вуйлатышыже шкеже кычалеш, ямдыла, а южгунам обработкым палыме музыкант-влакым ышташ йодеш. Мо оҥайже: камерный ансамбльын шоктымо ик произведенийжымат нотыш возымо огыл, сандене тунемше-влак чылажымат шарнен кодшаш улыт.

Йоча-влак дене пашам ыштымаште «Марий кундемын» солистше улмем полша. Оркестрыште шоктымо дене произведений-влакым сайынрак умылаш, вес семын «ужаш» тӱҥалынам, сандене обработкым шкаланна келыштараш куштылгырак, — каласкала Юлия. — Туныктышем-влак денат кылым кучем, нуныланат да поснак Алексей Васильевичлан кугу таум ойлем.   

«Виват» ансамбль марий, руш да йот семмастар-влакын произведлений лашым шоктат.

— Изирак лӱмгечына вашеш репертуарнам пойдараш тыршена. Йоча-влакат уло кумылын коштыт, — ойла Юлия Александровна. — А лӱмгече концертым Россий Армий культур полатыште эртарена. Тушко ансамбльын ончычсо учасникше-влакымат ӱжына. Кажныжлан сценыште саламлена да изирак пӧлекым кучыктена.

 

Алевтина БАЙКОВА

Фотом еш альбом гыч налме

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий