Тыгай корныла Марий Элын калык поэтше Геннадий Сабанцевын возымо «Марий ӱдырамашлан» почеламутыштыжо улыт.
15 мартыште Йошкар-Олаште «Саскавий» марий ӱдырамаш мер ушемын отчёт погынымашыже эртаралте. Шуктымо пашажым радамлымеке, лач тыге каласаш келшен толеш, шонена.
Муро дене тӱҥале
Тиде гана тудо молгунамсе деч ойыртемалтшынрак – сылне муро дене – тӱҥале. Йылмым, сылнымутым да историйым шымлыше В.М.Васильев лӱмеш марий институтын залышкыже чумыргышо ӱдырамаш-влаклан Родион Алексеев баяным шоктен муралтыш. А вара, ваш-ваш ӧндал шогалын, «Саскавий-влак» ушемын гимнжылан ойырен налме «Авамлан» мурым йоҥгалтарышт. Тиде ынде ушемын шкешотан йӱлашкыже савырнен. Тылеч вара «Саскавий» радамыште лийше, ушемын поро йолташыже, спортсменке Римма Пальцевам ик тат шып шоген шарналтыме.
Шуктымо паша
Умбакыже погынымашын тӱҥ ужашыже тӱҥале. Вуйлатыше Людмила Кошкина ушемын кок ий жапыште шуктымо пашаж дене палдарыш. Чынрак ойлаш гын, 2023 ий июнь гыч кызытсе жап марте. Молан тыге? Лач тунам ушем регистрацийым эртен. Идалык да индеш тылзе наре пагытыште «Саскавий» пашам шукак ыштен, мероприятийымат ятырак эртарен. Шуктымо кугурак пашаже-влак нерген газет лаштыкна гоч палдаренак толынна, сандене угыч ушештараш кӱлешлыкше уке, шонена.
Отчётым колыштмеке, икмыняр еҥ мутым ойлыш. Психологий шанче кандидат Нина Айварован «Илыш ӱдырамаш деч тӱҥалеш» видеовыступленийжым ончышна. Тушто Нина Геннадьевна шонаш таратыше йодыш-влакым палемден кодыш – самырык-шамыч дене, поснак ӱдыр-влак дене, утларак пашам ыштыман, нуным пелаш, ава лияш ямдылыман.
«Саскавий» ушемын вуйвержын еҥже, Советский район Ургаш посёлкысо книгагудын вуйлатышыже Эльвира Бастракова «Икшыве-влак – мемнан ончыкылыкна» теме дене ойлыш да йоча-шамыч дене шкеныштын кузе пашам ыштымышт, нуным книгам лудаш шӱмаҥдымышт, мероприятийлашке ушымышт нерген каласкалыш.
«Марий Эл» газетнан тӱҥ редакторжо Светлана Пехметова «Саскавий» марий ӱдырамаш мер ушем дене СМИ-н вашкыл пашашт нерген ойлыш. Палемдымыж почеш, ушемын радио, телевидений, газетла денат вашкылже сай. Мутлан, «Марий Эл» газетыште «Саскавийын» чыла гаяк мероприятийжым ме кумдан почын ончыктена. «Марий сандалык» журналыштат ушемын пашаж нерген каласкалаш изи огыл посна ужаш ойыралтеш.
Южыштым умбакыже шуят
Погынымашын программыж дене келшышын, ушемын 2025 ийыште ыштышаш паша планжым ончен лекме да тудым пеҥгыдемдыме. Икмыняржым каласен кодаш гын, тиде «Талешке марий ӱдырамаш» акцийым, «Чолга марий туныктышо» мастарлык конкурсым, «Марий ӱдырамаш – Кугу сарын тулыштыжо» фотоальманахым интернетышке да альманах семын лукташ материалым умбакыже погаш да презентацийжым эртараш, икымше ӱдырамаш поэт Вера Бояриновалан У Торъял район администраций дене пырля ты районысо Токтарсола школ воктене стелым вераҥдаш. Тыгак але марте кажне ийын эртарыме мероприятий-влакымат умбакыже шуяш. Мутлан, «Тыланет, марий салтак!» акцийым идалык мучко, Ӱдырамаш-влакын тӱнямбал кечыштлан пӧлеклалтше республик кӱкшытан «Мунло» интеллектуал конкурсым ӱдырамаш-влак коклаште пайрем вашеш, СВО-што улшо сарзе-влакын икшывыштлан У ий пайремым эртараш, Советский район Кукмарий ялыште Кугу Ачамланде сарын участникше, Совет Ушемын Геройжо Алексей Громов лӱмеш ече дене таҥасымашыш вуйвер дене ушнаш, «Тиште кече» пайремлан ондакысе семынак «Саскавий» командым ямдылаш, республикысе ӱдырамаш-влакын ушемышт, районласе ӱдырамаш-влак дене кылым ончыкыжымат пеҥгыдемдаш, Марий Элысе моло мер толкын да ушем дене кылым ышташ, Шернур, Марий Турек, У Торъял, Медведево районла дене вашкылым вияҥдаш. Да, мутат уке, палыме, чолга марий ӱдырамашна-влакым йыргешке лӱмгечышт дене саламлаш.
Сайлан шотлышт
Тылеч вара чумыргышо-влак «Саскавий» марий ӱдырамаш мер ушемын пашажлан акым пуышт – тудым сайлан шотлышт. Тыгодым икмыняр темлымашат йоҥгыш. Мутлан, ушемын эртараш тӱҥалме «Ӱдырсий» конкурсшым умбакыже шуяш ой лие. Грант дене пашам ышташ кӱлмымат палемдышт. Кеч икмыняр ий ончыч тыгай опыт лийын. Интернетыште ушемын сообществыжым утларак вияҥден колтымо нерген каласышт. Ушемын пашажлан акым пуэн, Римма Катаева ден Морко район гыч толшо делегацийын ик еҥже, Любовь Сергеева, мокталтен, поснак радамлын ойлышт.
Погынымашыш толшо-влак коклаште чыланжак ушемын еҥже лийын огытыл. Сандене мероприятий мучаште икмынярынже мемнан радамыш кугу кумыл дене ушнышт. Южышт палемдышт: «Саскавий» ушем, тудын шуктымо пашаже, эртарыме мероприятийлаже нерген шуко колыныт, южыштыжо шкештат лийыныт. Ты амал дене тушко пураш шонымашышт шукертак шочын, но тидым ышташ ӧрмалгеныт. А ынде шонымашышт шукталтын, да тидлан моткочак куаненыт. Такшым йывыртымыштым ӱдырамаш-влак йӧршынат ышт шылте.
Любовь Камалетдинова
Авторын фотожо
