Параньга районлан - 90 ий

Ӱмыр мучко – мӧҥгӧ пелен

30 ий фермер лияш, сурт пелен вольыкым ашнаш, налогым жапыштыже тӱлен шогаш да… эн изи пенсийым сулен налаш? Тыгайым колатат, ӧраш гына кодеш. Весе гын, тидлан сырен, тынар ий ыштымыж нерген кутырашат ок тӱҥал ыле дыр. А тудо кеч-кунамат пашам эн ончыко шынден, а ӧпкем огыл. Да тидлан… 30 ийым пуэн.

Мийыме годым Олег Васильевич техникым олмыкта ыле. Но шошо агалан мыняр кӱлеш, тӱҥ шотышто ямде, мане. А техникыже шагал огыл улмаш: МТЗ-82 кум трактор, «Нива» кок комбайн, моло ешартыш технике (пресс-подбрщик, кок культиватор, сеялке, тырма, косилке, кун агрегат). Мландыже – 130 гектар.

– Тынар техникылан курал-ӱдымӧ кумдыкдаже шагал огыл? – йодым.

– Шукташ ок лий, вет шукыжым мый шке ыштем. Лач ӱдымӧ годым полышкалышым да уржа-сорла годым комбайнерым налам. Шкенан-влакак, яра лийыт да пашаш огыт кай гын, толыт. Тыгак пенсионер-влак, кӧлан пырче кӱлеш, полшат, – вашештыш тудо.

– Вольыкдаже мыняре?

– Кум вуй ушкал, презе-влак. Ончычсо деч шагалемдыме. Сӧснам ашнымымат ынде чарнена, – кумыл волышынрак мане.

Сандене, пӧртыш пурымеке, моланжым рашемдыде шым чыте.

– Ынде каналташ жап шуын. Коктынат вет пенсийыште улына: ватем 2015 ийыште лекте, мый – 2020 ийыште. Йӧра, Ольга ӱдырна кызыт мӧҥгыштӧ да полышкала. Молыштын – шке ешышт, шке пашашт: Катя – Сургутышто, Людмила – Шернур район Тамшэҥерыште, «Акашевский» сурткайык фабрикыште ышта. Нуно ешышт дене мемнан пашанам шуят манаш ӱшан шагал, – каласыш Олег Васильевич.

– Амалже раш: фермерын пашаже шуко, парышыже шагал. 30 ий ыштышна гынат, ыжна пойо. Пенсийнат эн изи: мариемын – 8400, а мыйын – 9000 теҥге, – ешарыш пелашыже, Зинаида Семёновна.

– Пенсионныйышто туге каласышт, пуйто страхованийым тӱлымаште икмыняр ий кӱрылтыш лийын. Кузе, ӧраш гына кодеш, вет мый эре тӱленам. Тыге стажем гыч куд-шым ийым йомо. Эше ватем шотышто тугай документым ыштен пуэныт, пуйто тудым сезон жаплан гына пашаш налынам. Но мый паша гыч колтен омыл, эре пырляк ыштенна. Адакше тудо озанлыкын членжылан шотлалтеш, мланде пай дене ушнен. Ончычсо стажшылан кӧра гына пенсийже изиш кугурак. Сандене пенсионныйлан нимогай ӱшан уке. Суд гоч иктаж-мом тӧрлаш лиеш гын веле?.. – ӧпкежым почо фермер.

Тудым весат тургыжландара: пашам умбакыже ыштынет гын, техникым уэмдыде ок лий. Теве у прессым налаш 500 тӱжем наре теҥге кӱлеш. Адакат кредитыш пурен шинчаш логалеш. Тыге чыла окса тӧрлаш да наледашак кая. Эре ак кӱза. Лач фермерын продукцийжылан ак ок кугем. Теве ынде ныл ий тудо уто кормажым, кукшо шудым, рулон дене Шернур район Чылдемырыш, ончычсо комбикорма заводыш (кызыт озажат весе, продукцийжат вес тӱрлӧ), гранулым ыштымашке шупшыкта. Ныл ий киложым эре ик семынак 2 теҥге дене налыт. А ты жапыште рулоным кылдыме шпагатше, горючийже палынак шергештыныт. Уто пырчыжым ала-кушко колтыл ок толаше, верысе калыкланак ужала. 130 гектар гыч 70-штыжо шукияш шудым, 60-штыжо шыдаҥ ден шӱльым кушта. А вольык продукцийжым, шӧрым, погышылан сдатла. Теве тыге пелашыж дене коктын сурт пеленысе озанлыкын пашажым уштарат, эше ӱдырышт полша.

– Пенсийдан изи улмыжо, мутат уке, ӧрыктара. Но пашадан яллан кӱлешлыкшым те шкежат умыледа. Сандене 30 ий фермер семын тыршен ыштымыланда таушташ гына кодеш.

– Тау поро мутланда! Ӱмыр мучко мӧҥгӧ пелен ыштыме, ала-кушко ӧрдыжкӧ пашам кычал кудалыштме огыл – теве тӱҥжӧ, – иктешлен каласыш фермер О.В.Печников.

Юрий ИСАКОВ

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий