23 майыште Чебоксар олаште Юл кундем федеральный округын 14 регионжо ден Китай калык республикын куд провинцийже коклаште ваш келшен пашам ыштыме шотышто «Волга — Янцзы» советын кумшо заседанийже эртышаш. Тудым Юл кундем федерал округышто РФ Президентын полномочный предсатавительже да Чебоксарыште КНР Госсоветын членже Ван Юн вӱдаш тӱҥалеш.
Ты проект такшым илышыш 2013 ийыште илышыш шыҥдаралташ тӱҥалын. Но варажым тудо у статусым налын да Ваш келшен пашам ыштыме шотышто «Волга — Янцзы» советыш савырнен. Марий Эл ты проектыш 2017 ийыште ушнен. Тидлан кӧра мемнан правительстве да Китайысе Янцзы эҥерын Кӱшыл, Кокла толкынлаже (Чунцин ола да Хубей провинций) коклаште ваш келшен пашам ыштыме нерген ойпидыш ышталтын. Кеч Китайыш миен коштмо деч вара ты ойпидышым илышыш пуртымо шотышто мемнан вел деч эше икмыняр темлымашлан Китай гыч вашмут лийын огыл. Санденак шушаш заседанийыште проект дене кылдалтше ойпидыш-влакын кузе шыҥдаралт толмыштым каҥашышаш улыт.
Марий Элыште паша икмыняр направлений дене шукталтеш. Эн ончылно — инвестиций йодыш. Мутлан, Юрино посёлкышто инструментальный вурс гыч «POKOKA» бренд дене полуфабрикат производствым ворандараш шонымаш уло. Китайысе икмыняр оласе завод-влак семынак мемнан денат тыгайжым лукташ тӱҥалнешт. Заводын проект куатше идалыкыште 5 тӱжем тонныш шушаш, 50-70 еҥлан паша вер лекшаш. Инвестицийын кугытшо — 5 миллион доллар. Тачысе кечылан металлургический заводым ышташ 3 гектар мландым арендыш налме шотышто ойпидыш ышталтын, проект пашам мучашлыме. Завод пашам ышташ тӱҥалже манын, жаплан электричествым, тыгак вӱд пучым шупшмо, корным шарыме, управленийжым, КПП-жын, кок пачашан тӱшкагудыжын оралтыже-влакым нӧлтымӧ, заводын ик подразделенийыжылан цехым пашаш колтымо. Кызыт тӱҥ корпусым нӧлтымӧ паша кая. 2020 ийын кокымшо кварталыштыже тушко Китай гыч оборудованийым кондышаш да 2021 ий кыдалне тудым пашаш колтышаш улыт.
Китай веллан Марий Эл эше тыгак инвестиций дене кылдалтше кум темлымашым ыштен: мемнан дене облицовочный кермыч заводым, яндам, тыгак чоҥымо пашаште кучылтмо кукшо смесьым ыштен лукмо предприятий-влакым почаш. Тыгак мемнан чапланыше икмыняр предприятийын сатужым Китай велке ужалаш темлыме…
Гумманитарный йодыш шотыштат ятыр проект палемдалтын. Икмынярже илышыш пуренытат. Мутлан, пӱртӱсын вашталт толмыжым эскерыме дене кылдалтше Россий-Китай кеҥежымсе школ, кок эл кокласе вузласе студент-влак дене вашталтман стажировко-влак, пырля эртарыме шымлымаш паша. Мемнан специалист-влак Китай провинций-влакым авалтыше образовательный программылаште, ончерлаште участвоватлат. Таклан огыл 2017 ий июньышто «Волга-Янцзы» вуз-влакын ассоциацийыштат ышталтын. А тений июньышто Китайыште Китай ден Российысе самырык-влакын форумышт эртышаш.
Тӱвыра направлений дене Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театр КНР-ыш гастроль дене миен коштын, тений адакат кайышаш.
Туризм сферыштат вашкыл пенгыдемеш. Китай йылме дене ынде Марий Элын сылне верлаж нерген Туризм шотышто федеральный агентствын сайтыштыже лудаш йӧн ышталтын. Тидыже тушеч турист-шамычлан мемнан деке толаш йӧным почын. Кок велже гычат ты сферысе специалист-влак тӱрлӧ форумышто вашлиялтыт, икте-весым паша опыт дене палдарат, кылым ыштат. Марий Эл гумманитарный, торгово-экономический сферылаште пырля инвестиций проект ден мероприятий-влакым эртарыме шотышто «корно картышкат» темлымаш-влакым ямдылен.
С.Носова.