Роспотребнадзорын палемдымыж почеш, Российыште ОРВИ ден грипп лишыл жапыште талышнен кертыт. Тений тиде эпидемий палынак лӱдыкшӧ лиеш.
Кызыт ОРВИ дене черланыше-влакын чотышт кечын кугемын толеш. Тиде спискыште йоча-влак ончылно улыт. Кодшо кечылаште грипп дене черланыме икымше случайымат регистрироватлыме…
Такшым, эпидемий деч посна могай теле?! «Кодшо ийын эпидпроцесс утыжым ойыртемалтын огыл, уто-сите деч посна икшырымын эртен, но тений тудо палынак виян лийын кертеш, – палемда Роспотребнадзорын Марий Элысе пӧлкажым вуйлатыше Светлана Булатова. – Эпидемий республикыштына февраль тӱҥалтыште вийым налеш, рӱдӧ регион, пошкудына-шамыч деч вара. У ий каникул жапыште, январьын икымше арняштыже, ОРВИ да грипп дене черланыше эре шагал. Калыкын коллективыш лекмекыже, чер пуйто ылыж кая. Тыге, тылзе кыдалне черланыше-влак шукемыт, а февральыште нунын чотышт эпидемий лондемымат вонча».
ОРВИ да грипп эпидемийын у толкынжылан тӱнямбалне ончылгоч ямдылалтыт. Марий Элыште илыше-шамычат тиде чер деч шыжымак прививкым ышташ тӱҥалыныт. Вакциным Тазалыкым аралыме тӱнямбал организацийын темлымыж почеш лӱмын ямдылыме. ВОЗ шушаш шыжым, телым але шошым лачшымак могай вирус талышнен кертмым куд-индеш тылзе жапыште шымла. Тыгодым вирусын куснылмыжым, варналтмыжым шотыш налеш да палынак чолгажым рашемда, тудын вияҥмыжым эскера да моло пашамат шукта.
Тений Йӱдвел полушарийыште, ты шотыштак Россий Федерацийыште, тыгак Марий Элыште, вирусын кум тӱҥ штаммже вийым налын кертеш:
— А (H1N1) Мичиган грипп эн виян да коштан. Тиде штаммым 2015 ийыште США-ште рашемдыме. Тудак – 2009 ийыште эпидемийым огыл, а утларакше пандемийым вияҥдыше кумдан палыме «сӧсна гриппын» негызше;
— А (H3N2) Гонконг грипп. Тудо 2014 ийыште лектын;
— В (Брисбен) грипп. Тиде штаммым 2008 ийыште рашемдыме.
Нине штамм прививкым ыштыше-влакым огыт авалте гаяк.
«ОРВИ да грипп дене тений черланыше-влакын вирусыштым кажне регионышто шымлат. Мемнан лабораторият Тазалыкым аралыме тӱнямбал организацийын ончылгоч палемдымыжым кечын пеҥгыдемда. Тидыже прививкым ыштыше-влакым Марий Элыште лишыл жапыште талышнен кертше вирус деч аралыме нерген ойла», – манеш Светлана Ильгизовна.
Медицине пашаеҥ-влак калыклан арам огыл прививкым ыштыкташ темлат: кодшо ийысе данный-шамыч иммунизацийын полшымыжым, вийжым пеҥгыдемдат. Лабораторий шымлымаш 437 еҥын грипп дене черланымыжым рашемден, ты чот гыч 97,7 процент пациент ОРВИ да грипп деч прививкым ыштыктен огыл.
«Иммунитет кок арняште лектеш, сандене кӧ грипп дечын прививкым ыштыктен огыл гын, лишыл жапыштат вакцинироватлалтын кертеш», – темла Светлана Булатова.
Такшым вирус дечын кызытак аралалташ тыршыман, тидланже:
- инфекций деч аралыше маске дене пайдаланыман, тудым кажне 3 шагат гыч вашталтыман;
- шуко калык улман верыш коштман огыл, поснак – икшыве-шамычлан;
- уремыш лекме деч ончыч неррожыш вирус деч аралыше мазьым, мутлан, «Оксолиным», йыгыман;
- грипп профилактике шот дене вирус деч аралыше препаратым йӱман, но тидым врачын темлымыж почеш ыштыман;
- рационыш С витаминлан поян кочкышым (шуктымо ковыштам, турнявӧчыж морсым, лимоным) пуртыман, белокан продукт нергенат мондыман огыл;
- шуаралтман;
- пӧлемым чӱчкыдын южтарыман, мушшо-эрыктыше средстван вӱд дене мушман, эрыктыман.
М.Иванова
