У книга: «Кажне тӱр могай-гынат уверым каласа…»

Тиште арняште марий тӱрызӧ Ираида Степанован «Маритӱрышто юмо-влак» книгажын презентацийже эртен. «Тыгай книга эше мемнан республикыште лийын огыл», — палемдыш мероприятийым почшыжла Марий Эл Республикын самырык-влакын политикышт, спорт да туризм министр Лидия Батюкова. Чынжымак, автор марий тӱрын тамгаже-влакым келгын шымлен, моло калыкынат тиштыжлан эҥертен, таҥастарен почын пуэн. Кажне тамгажын мом ончыктымыжым умылартен. Книгам возышыжла, марий тӱрым тӱрлымӧ семынак, шуко шинчылташыже, вуйым пудыратылашыже логалын.

Ираида Степанова республикыште веле огыл, ӧрдыж кундемлаштат кидмастар, тӱрызӧ, мер пашаеҥ семын кумдан палыме. Кужэҥер район Визым ялысе кресаньык ешеше шочын-кушкын. Тудын ача-аваже марий юмыйӱла радамым шуктен иленыт. Сандене Ираида Александровнат ты шӱлышеш шуаралтын кушкын. Тидыжат книгам ямдылымаште негыз лийын. Вет тудо ынде коло ий утла тошто марий тӱрым тӱрла. А гладь, ырес дене изинекак тӱрлен. Тудын кидпашаже ойыртемалтше, сымыстарыше, кумылым нӧлтышӧ улыт.

Тиде книгам альбом манашат лиеш. Тушто шуко фотосӱрет, тамга… Чылажат сылнын сӧрастарыме, умылтарымашан материал дене пойдарыме, марла да рушла текстым вераҥдыме. Чумырымо материалже шанчызе, историк, краевед, кидмастар-влакланат оҥай лиеш. Книгам ямдылыме годым автор марий шанчызе-влакын шымлымашыштланат эҥертен, сандене ончылмутымат МарНИИЯЛИ директорын алмаштышыже, филологий науко кандидат Людмила Григорьева возаш келшен.

— Арлалт кодшо кугезе марий тӱрлаште марий возыктышым шымлымаш — мотокоч кӱлешан паша. Тыште автор шочмо калыкнан историйжым, мифологийжым, илыш-йӱлажым, калык ойпогым, юмыйӱлам, «Кугруак Футарк» руно радамым келгын шымлен, марий тӱрын шочмо да вияҥме корныжым лончылен, нуным тӱшкала да Юмытӱр-влакын ыҥыштым кузе умылаш лиймым сӱрет полшымо дене почын пуэн. Тыгодым коло ий утла марий тӱрым шӱм-чон вошт колтен, кажне тамгажым умылаш тыршен тӱрлымӧ мастарлыкше, онаеҥ, илалшырак-влак дене вашлийын мутланымыже, шке радамже дене кайыше илыш кышкарже чапле негыз улыт. Шымлызе шонымашыжым марий кумалтыш мут, ойӧрӧ, калык пале, тошто марий ой, калыкмутла дене пеҥгыдемден умылтарен», — ойла шанчызе автор нерген.