«Тӱҥжӧ – мыланна паша вер уло», — маныт Марий Турек районысо «Китнинский» ООО-н Марий Пыламарий села лишне верланыше комплексыштыже тыршыше-влак.
Шке жапыштыже республикыштына кумдан палыме да чапланыше «Залесье» агрофирме сай урлык голштин урлык тӱж туна-влакым самолет дене эсогыл Канаде гыч конден. Илен-толын, тиде озанлык панкрутыш лектын. Чыла техникыжым, вольыкшым, моло погыжым парым олмеш ужален пытарышт. Сай урлык вольыкым шке районысо икмыняр озанлыкат налын. Нунын радамыште амалкалче Р.Нигматуллинат лийын.
Тиде жаплан, рашыракше 2009 ийыште, панкрутыш лекше ончычсо «Путь Ленина» колхозын Марий Пыламарий комплексшым налын да ачален. Тылеч посна шӧрым йӱкшыктарыше холодильникым, шӧр проводым, терысым лукмо транспортерым да моло оборудованийым, техникым налын, комплексыш вольыкым шогалтен. Ынде тӱкан шолдыра чумыр вольыкшо нылшӱдӧ вуй марте ешаралтын, ушкалышт шӱдӧ витле вуй уло. Кажне ушкаллан шотлымаште лӱштыш ешаралт толеш. Теве кодшо ийын гына тудым кандашшӱдӧ чоло килограммлан кугемденыт.
– Мемнан вольыкна голштин яндар урлык гына, — ойла озанлык вуйлатыше Р.Нигматуллин. – Кызытшат ушкалым тӱжаҥдышаш нӧшмым Германий гыч налына. Вольыкна ий еда ешаралт толеш, ончыкыжымат шукемдаш шонена. Кургым, вольыклан пукшышаш фуражлык пырчым ситышын ямдылена. Кадр шотышто нелылык лектын ыле, мемнан деке подылаш йӧратыше-влакат толыныт, но ме нуным эмленна, чын корныш шогалтенна. Кызыт куанен палемден кертам: коллективыштына уда койышан еҥ-влак уке улыт. Мемнан дене рушыжат, марийжат, татаржат тыршат, келшен пашам ыштат. Пашадарым тылзеш кок гана жапыштыже пуэна.
Кызыт ушемыште чылаже латкандаш еҥ тырша, тышечын индешыже – комплексыште. Ме тыште кечывал лишан лийна. Комплексыште вольыкым кечывалым пукшышо-йӱктышӧ, эскерыше-влак Н.Сметанина да С.Орлова дене мутланышна. Нунын ойлымышт почеш, паша вер мӧҥгӧ пеленак, южо моло еҥ семын торашке коштын толашышаш уке. Комплекс пелен эше икмыняр вуй сӧснам, шорыкым, имньым ашнат. Шыл кӱлеш – пашадар шотеш пуат, адак кычалшаш уке.
Ме самырык механизатор А.Зайцев да слесарь В.Ушаков дене мутым вашталтышна. Нунат пашашке торашке коштын толашышаш уке, пашадарым келшышым тӱлат манын ойлышт.
– Мыйын ешем, икшывем-влак улыт, нуным ончаш, пукшаш-йӱкташ кӱлеш, – ойла самырык механизатор Александр Николаевич. – Мӧҥгӧ пеленак улат гын, йочам ончаш пеш йӧнан. Шыже гыч тӱҥалын, шошо марте кургым вӱташке пуртена, фуражлык пырчым кондена, терысым пасушко шупшыктена. Шошо-кеҥеж шуо гын, пасу пашашке куснена, мландым пушкыдемдена, урлыкашым ӱдена, кушкылым ончен куштена. А шудо ямдылыме тургым годым, манмыла, шӱлалташ жап ок лий, эре пасушто, олыкышто лияш перна. Но ме нимынярат огына ӧпкеле, вет тыгак лийшаш. Тыршет гын, пашатым огыт мондо.
В.СМОЛЕНЦЕВ
