КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО

«Тыйын верч, Авамланде!»

«Шочмо мландын кугу вийже» калык усталык фестиваль умбакыже шуйна. Эртыше шуматкечын Сеҥымашын XXX идалыкше лӱмеш культур полатыште Юрино ден Волжский районласе коллектив-влак мастарлыкым ончыктеныт.

Юрино район гыч Кугу Отечественный сарыш 6082 еҥ каен. Нунын кокла гыч 300 наре ӱдырамаш лийын. Сӧй мланде гыч 1734 еҥ гына илыше пӧртылын. Сар жапыште немыч тӱшка ваштареш талын кредалмаште лӱддымылыкым да чолгалыкым ончыктымыжлан подполковник Константин Иванович Серов, гвардийын сержантше Константин Прокопьевич Кутрухин, сержант Павел Александрович Тезиков Совет Ушем Герой лӱм дене палемдалтыныт,  а старший сержант Николай Яковлевич Гурьянов Чап орденын кум степеньжыге налын.  Мочоло еҥ тылыште тыршен. Ӱдыр, ӱдырамаш-влак шорык коваште гыч шокшо вургемым ургеныт, янда заводышто пашам ыштеныт, кугу кумдык мландым кид дене обрабатыватленыт. Липовка ялын кресаньыкше-влак шке оксашт дене самолётым налыныт да тудын дене Михаил Яковлевич Антоничев тушман-влакым пудештарен.    

Кугу сеҥымашлан 75 да Марий Эллан 100 ий темме вашеш эртаралтше фестивальыште Юрино районын усталык коллективше-влак театрализоватлыме концерт программыштым «Тыйын верч, Авамланде!» манын лӱмденыт.

Марий кундемна чодыралан, эҥерлан поян. Тиде моторлыклан изижат-кугужат куана да кугешна. Висвис олыкышто аваж ден ӱдыржӧ коштмышт годым  немыч кашакын мемнан элышкына керылтме нерген  увер кӱдырчӧ кӱдыртымӧ дечат шучкын шоктен. Кугу Отечественный сар шуко ешлан ойгым кондем. Вийвал пӧръеҥ-влак дене пырля вуеш шушо ӱдыр-влакат, вачышкышт котомкам сакен, кидышкышт чемоданым налын, сарыш каеныт. Тидым муро, куштымаш гоч «Зимняя вишня», «Сюрприз», «Жумчуга» ансамбль-влак сайын ончыктеныт. Е.Суворова ава нерген балладым мастарын лудын, каплан йӱштын-шокшын чучын, а шӱм утыр да утыр пырткен, ойгырен.

Сар гӱжлымӧ годым яллаште илалше-влак, ӱдырамаш ден йоча-шамыч веле кодыныт. Сандене мӧҥгыштат, пасу пашаштат, шудо олыкыштат нунылан тыршаш логалын. Пашам ыштыме коклаштак нуно шучко сар нерген мутланеныт, икте-весыштым лыпландареныт, а тӱрлӧ муро («Это просто война», «Айда, йолташ», «Страдания») дене ойгыштым «шулыктареныт».

Шучко сар… Каргыме тый лий! Мыняр шуко салтак илаш-колаш сӧй пасушто кредалын, сеҥымашым лишемдаш полшен?! Мыняр ял ден ола вӱран мландыш але ломыжыш савырнен?! Мыныр еҥын ӱмыржӧ тушто кӱрылтын да титакдыме мыняр йоча тулыкеш кодын?! «Разлучила нас война», Лизавета» муро-влак сарын кочо тамже дене логарым «ишеныт».

Сеҥымаш! 1418 кече да йӱд мучко шуйнышо сар деч вара тиде мут кажныжым куандарен. Шучко сар гыч салтак-влакын пӧртылмыштым ава-влак йывыртен вученыт, вашлийыныт, а теве ик ава эргыжым вучен шуктен огыл. Уке, эрге колен огыл, тудо пӧртылын, поезд деч вараш кодын улмаш. Но салтакын толын шумыжлан аваже уке лийын. Тиде композицийым артист-влак моткоч сайын модын ончыктеныт, залыште шинчыше-влак кокла гыч шукын шинчавӱдымат ӱштыныт. «Белые слёзы черёмухи», «Бессмертный полк». «За Победу!», «За тебя, Родина-мать» муро йоҥгалтме годым экранысе сӱретыште сарыште лийше-влакын фотокартычкыштым ужын кертынна. Чынжымак, тиде каргыме сар Марий кундемын ятыр шочшыжын ӱмыржым лугыч ыштен.

Икманаш, Юрино районын усталык коллективше-влак концерт программыштым моткоч сайын чумыреныт: тунамсе неле пагытын шере-кочыжым экраныштат «ужын да шижын кертынна».

Фестиваль умбакыже шуйна. Толшаш шуматкечын Килемар ден Звенигово районласе усталык коллектив-влак мастарлыкым ончыктат.

 

Алевтина БАЙКОВА

М.Скобелевын фотожо

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий