ЯЛОЗАНЛЫК

Пӧртсийышт тек пиалым сӧра

У Торъял районысо Тошто Торъял селаште илыше Садовинмыт еш да кызыт Нурма ялыште илыше ӱдырышт Роза ден веҥышт Александр Леухинмыт, ава капиталлан эҥертен, кок пачашан чапле пӧртым нӧлтат.

Василий Романович Садовин ӱмыржӧ мучко ончычсо «Прогресс» колхозышто механизаторлан пашам ыштен, шошо гыч шыже марте пасум куралын, ӱден, шурным ончен куштымаште, кургым ямдылымаште тыршен. Ынде — сулен налме канышыште. Пелашыже, Валентина Витальевна, тыгак ӱмыржым колхоз паша дене кылден, ветврач лийын. Тӱшка озанлык годым колхоз шуко вольыкым ашнен, ушкалжат, сӧснажат ятырак лийыныт. А ветспециалистлан кече еда ятыр паша лектын, вольыкын тазалыкшым аралаш, черлыжым эмлаш кӱлын. Ял калыкат ветспециалистлан эреак эҥертен. Вет совет пагытыште кажне гаяк суртышто вольык лыҥ лийын.

— Ынде пелашем дене коктынат сулен налме канышыште улына, — каласкала пашан ветеранже В.Садовин. – Сандене эреак сурт пелен улына. Но яра шинчымашна уке. Ушкалым да шорыкым, сурткайыкым ашнена, вет шӧржӧ, ӱйжӧ, торыкшо ешлан эре кӱлыт, уныка-влакат улыт. Кеҥежым кургым ямдылаш тыршена, вольыкым кӱтена. Тыге жапна арам ок эрте.

Тошто Торъял ял администраций вуйлатыше Н.Широбоковын мутшо почеш, кызыт ял шотан илем мучкыжат коло индеш яллан 86 ушкал кодын. Жапше годым Тошто Торъялыште гына кок кӱтӱ коштын. Иктыштыже 180 вӱй тўкан шолдыра вольык лийын гын, весыштыже – 160 вуй. Тыге черет дене кӱтымӧ годым эсогыл кеҥеж гочшат южыжо кўтыде кодын, черет толын шуын огыл. Казам  ашныше-влак пеш шагалын улыт, сєснам пукшен єрдыктарышым  шуэн вашлият.    

Садовинмытлан колхоз 1984 ийыште кум пачеран пу пєртыштє  илаш верым пуэн. Кызыт кок пачержым айлат. Кумло вич ий жапыште пєрт чотак тоштемын, телым гын шокшым пеш начарын куча. Сандене ончыкыжым тыште илаш ок лий. Тыге кызытсе пєртышт воктенак весым, уым чоҥаш шонен пыштеныт.

— Роза ўдырем Кугу Нурмо ялыш марлан лектын. Тушто верысе кевытыште продавщицылан пашам ышташ тӱналын. А пелашыже, Александр Леухин, «Акашевский» сурткайык фабрикын шылым перерабатыватлыше заводыштыжо тырша, — ойла умбакыже В.Садовин. – Кок йочашт уло, ӱдыр ден эргым ончен куштат. Кызыт лачак шке окса дене гына оралтым чоҥаш – манаш веле, ятыр окса кӱлеш. А ме ӱдырнан йоча капитал да эше шкенан окса дене тений кеҥежым кок пачашан у пєртлан негызым пыштышна да шыжылан леведыш йымаке пуртышна. Кўварлан оҥам ямдылыме, пєрт кєргыш пуртен оптымо. Ынде сайын радамлаш кодеш. Пластик окнам, тыгак омсам шындылме, леведышым профнастил дене леведме. Пырдыжым блок дене оптымо, тудыжым Шернур гыч кондымо. Чоҥымо пашалан еҥым тарлен огынал, шке еш денак чыла пашам шуктымо. Веҥымын изаже чот тыршыш, тудлан тау. Чылажат шонымо семынак лиеш гын, вес ийын илаш пураш шонена. У пӧртыш ӱдырна ден веҥынан ешышт илаш куснышаш. Вет тыште школ лишнак, медпункт воктенак, тӱвыра пӧртат, йоча площадкат тора огытыл. Икманаш, илаш да пашам ышташ чыла йӧн уло.

Мемнан мийыме годым В.Садовин уремыш пуч дене толшо колонкыш вӱдлан лектын ыле, вет вольыкым йӱкташ шагал огыл вӱд кӱлеш. А пелашыже ушкал ден шорыкым пукшен, кургым нумалын. Тек пашашт ушнен толеш да у пєртыш илаш пураш шонымышт тӱрыс шукталтеш.

В.СМОЛЕНЦЕВЫН

Авторын фотожо

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий