САМЫРЫК ТУКЫМ

Пырляште шем пылат лӱдыкшӧ огыл

Тачысе лаштыкын унаже-влак дене ӱмаште Морко район Унчо селаште Марий самырык тукым слётышто палыме лийынна. Нуно слётышто эртаралтше кажне гаяк мероприятийышке чолган ушненыт. А ужыда ыле гын, кузе сылнын марла кушталтен колтат… Мутем Инна ден Иван Конокпаевмыт нерген. Ака ден шольо Удмурт Республик Каракулин район Шопкер ял  гыч улыт.

  Марий койыш — вӱрыштӧ

  Слётышто Инна да Ваня дене ме ик лужаш логалынна ыле. Икымше кече гычак пуйто «шӱдö» ий вашла палыме семын кутыраш тӱҥалме. Мый слётышко кокымшо гана миенам, а Инна «Мероприятийыш кумшо гана ушнем»,  манын.

    «Ончыч тышке йолташ ӱдырем-влак толыныт. Мылам, слётым моктен, шуко каласкаленыт. Мыйынат тушко каяш кугу кумыл лектын. Тыге 2015 ийыште слётыш логальым. Тунам тудо Звенигово район Чакмарийыште эртен.  Пеш келшен. Икымше гана шкетын миенам гын, вес ийлан ялыште командым поген намиенам. Нунын коклаште Ваня шольымат лийын. Тунамже участник-влак Оршанке район Кугу Ӧрша ялыште чумыргеныт. 2019 ийыште, тыгак тӱшка дене погынен, Морко район Унчышко мийыме. Тушто шуко у еҥ дене палыме лийынна, сай йолташым верештынна. Шкетан театрын артистше-влак спектакль дене толыныт ыле, тудымат куанен онченна. Марий кумалтышышкат миен толмо», каласкалыш ӱдыр.

       Ваняланат келшен: «Слётышто кок гана лийынам. Марий ӱдыр-рвезе-влакын тыге иктеш чумыргымышт пеш куандара. Тунемме деч вара жапым эртарымыжак келшен: икте гармоньым шоктен, весе мурен, кумшо сылне сем почеш тавалташ вашкен. Иктат йокрокланен, вожылын шоген огыл».

      Слёт – тиде изи илыш. Тушто калык ик вереш чумырга, вашкылым пеҥгыдемда, марий самырык тукымын шкешамжым нӧлта.

       Нине чолга ӱдыр-рвезе дене тений слётышто вашлиям манын, ӱшанен кодам.

  Кушталтена мо?

  Марий-влак  Российын ятыр регионыштыжо илат. Родо-тукым удмурт калык пелен илыше Ваня да Инна шочмо марий йылме, тӱвыра деке мелын улыт. А нунын сылне марий сем почеш тавалтымыштым ужаш – куан. Изи годсек нуно Шопкер ялысе «Эрвий» ансамбльыш коштыт. Таче кечынат ик мероприятият нунын деч посна ок эрте. Ваня 2015 ийыште Йошкар-Оласе Пеледыш пайремыштат шке мастарлыкшым ончыктен.

  «2016 ийыште Марий слётышто «Айста, марла кушталтена» тӱшкан куштымаш проект «шочын». Тудым ме Шопкер ялыштынат эртараш кумылаҥынна. Куштымаш пайремыш изижат-кугужат ушненыт. Видеомат ыштенна ыле. Тудым интернетыште 28 тӱжем наре еҥ ончен. Кызытат лайк ден комментарийым кодат», — палдарыш Инна.

   Марий ӱдыр – чолга шӱдыр

   Инна Казаньысе Федерал университетын Елабугысо институтыштыжо туныктышлан тунемын. Кызытат тиде университетыштак магистратурышто заочно шинчымашым пога. Лач направленийже весе – экономике да управлений.

   Институт деч вара Инна шочмо кундемышкыже пöртылын. Пошкудо Сенде селасе школышко пашам ышташ пурен: «Йоча-влак поро, мастар улыт. Чаманен каласаш логалеш, марий йылмым школышто 15 процент ӱдыр-рвезе гына тунемеш. Ача-ава-влак вес предметлан тӱткышым ойыраш темлат.

 Ялыште чылан марий улына гынат, изирак йоча-влак вашла рушла кутырат. Тиде пеш ойгандара. Йылме йомшаш огыл».

 Тӱвыра верч

 Ваня шинчымашым Ижевскысе монтажный техникумышто налын. Ты олаштак нефтесервис компанийыште пашам ышта. Тыгак Удмуртийысе самырык марий-влакын «Ӱжара» мер организацийын председательжын алмаштышыжлан тырша.

 Ӱдыр-рвезе-влак республикысе мероприятийлам эртарымаште полшен шогат. Мутлан, кажне ийын Удмуртийыште Семык пайремыш ушнат. Интернетысе социал сетьлаште тӱрлӧ конкурс нерген уверым луктедат, пайрем программе дене марий яллаш коштыт. Икманаш, марий тӱвырам аралат, тудын ончыкылыкшо верч тыршат.

  Еш — эн виян эҥертыш

  «Ваня мыйын эн лишыл еҥем. Ме тудын дене изи годсек пырля улына. Ялыште пошкудо-влак: «Ковада деке ошкылмыда годым эре кидым кучен каеда ыле», — маныт. Таче кечынат ме чон почын кутырена, ой-каҥашым пуэна. А полыш кӱлеш гын, шольым эре лишне. Воктеныже шем пылат лӱдыкшӧ огыл. Тиде кыл ӱмырешлан манын ӱшанем. «Акай» манмыж денак куандара», — чоным почо Инна.

  «Акай кава гыч волтен пуымым иканат ок вучо, илышыжым шке «чоҥа». Тудын дене пеш кугешнем. Инна кокымшо ава гай, мыйым йӧрата, арален шога», палдарыш Иван.

О.МОШКИНА

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий