Республикнан Юлсер кундемыштыже Портышкем пайрем йӱлашке пурен, сандене тудым изижге-кугужге чон вургыж вучат. Тений тудо 26 январьыште Карай ялыште моткоч веселан эртыш.
Молгунамсе семын пайрем верысе школышто огыл, а тӱвыра пӧртыштӧ гӱжлыш.
Клубыш пурымеке, ярмиҥгаш логалме: тунемше-влак авашт дене пырля ыштыме кидпашаштым, кӱэштме тутло когыльым, ӱячам, тортым ӱчаш-ӱчаш моктеныт, налаш сымыстареныт. Кумылыштым ужын, налде каяш чонат ыш чыте.
Кугурак-шамычат кумылын темлышт. Теве Яльчик гыч Вадим Юрковын вӱдуам тодын ыштыме корзиҥгаже-влакат шуко еҥын шинчаш пернышт.
А воктенысе залыште гармонь почеш марий мурым лыжган мурен, ӱдыр, ӱдырамаш-влак кидпашам ыштеныт: межым шӱдыреныт, шӱртым почкинчен, мундыраш пӱтыреныт, носким, пижергым пидыныт. Ӱдыр-влакат, авашт, ковашт деч вараш кодаш огыл манын, чотак тыршышт, лывырге парняшт кок велке моткоч чулымын модын.
— Налыда гын, ик мужыр носким чечасак пидын пуэна. Шергак огыл, 300 теҥге, — шоктыш коклаште.
Волжский кундем портышкемым йӧрен моштышо мастарже-влак дене кугешнен кертеш. Пӧръеҥ-влак веле огыл, ӱдырамаш-влакат тыгай пашалан кумылан улыт. Теве, мутлан Лидия Кудрявцеван меж чумырка гыч шокшо йолчиемым ышташ туныктымо мастер-классше шукыштлан пайдале лие. Йӱштӧ теле кечын шокшо портышкемым чияш кӧ ок йӧрате?! Вет тудо тоштемеш але шӱтла гынат, межгемлан кокымшо ӱмырым пуаш лиеш. Пайремыште ты сомылым Данил Гаврилов, Иван Петров, Валентин Блохин шуктышт.
— Тумышташ куштылгыжак огыл, паша чытышым йодеш. Но тыгай сомылым ожнат пӧръеҥ-влак ыштеныт гын, меат тунемшаш улына, — маньыч рвезе-влак. — А тумышан портышкемже дене эшеат шокшырак.
— Кӱлеш гын, тушко мотор тӱрым тӱрлена, — шоктыш ӱдыр-влакын йӱкышт. — Тыгай валенка дене эн ковыра лийыда, торашкак волгалтыда.
Портышкемым аралтыш семын мӧҥгысӧ омса ӱмбалне кучыман улмаш. Чиен коштмым огыл, а изиракым, кудыжым кид парняш чияш лиеш. Кӧн тыгайым ышташ кумылжо лийын гын, нунымат туштак ышташ туныктышт, сӧрастарышт.
— Шке шонымашым ойлен, иктышкыже ший оксам, а весышкыже шурно пырчым пыштыман, — мане Карина Захарова да, шовынан вӱд дене изи кидшым нӧртен, кидкопасе чумыркажым ниялташ тӱҥале. — Иктаж латвич минут гыч портышкемем ямде лиеш.
Виталий Быковын Снежана ӱдыржӧ дене пырля ыштыме пашаштат кумылым савырыше. Нуно тӱрлӧ тӱсан шӱртӧ гыч ӱштым куэн ончыктышт. Тыгайже шинча вочмо деч полша, маныт.
Кидмастар-влакын тыршымыштым ончымеке, кумыл нӧлталте, вет кугезына-влакын сомылыштым кушкын толшо тукым шуя. Тидыжак огыл мо вара ик ой дене келшен илымым, шке йӱланам пагалымым, аклымым ончыкта?! Тидымак шотыш налын, Российысе марий-влакын федерал калыкле-тӱвыра автономийыштым вуйлатыше Лариса Яковлева школ вуйлатыше Любовь Казаковалан, тӱҥалтыш класслам туныктышо Ирина Артемьевалан да икмыняр ӱдыр-рвезылан таумутым, пӧлекым кучыктыш.
Пайремыш Лариса Яковлева ӱдыржӧ да уныкаже-влак дене пырля миен.
— Калыкнан тӱвыражым, йӱлажым йоча-влаклан изишт годымак ончыктыман, — ойлыш Л.Яковлева.
Пайремын кокымшо ужашыже уремыште эшеат веселан эртыш. Кумылан-влак эстафетыште чолгалыкым ончыктышт, йоча-влаклан шылтен пыштыме «шӧртньым» кычалаш поснак оҥай лийын. Шӱлешт-шӱлешт, ик вер гыч весыш куржталыштмыштым ончаш куанле ыле. Молгунамсе семын сонарзе ече дене таҥасыше тений шукынак ышт лий. Ик мурышто каласыме семын, тынар меҥгым мийымеке, ечым чиен, куржталде мыят шым чыте. Тылеч посна лӱмынак нелемдыме межгемымат мишеньыш логалташ тӧчышна, сылне сем почеш тӱшкан куштышна, издер, ватрушко дене курык гыч мунчалтышна.
Поро шӱлыш дене эртыше пайрем тӱвыра пӧртыштӧ Марий Элын калык артистше Станислав Шакировын концертше дене мучашлалте.
Алевтина Байкова
Авторын фотожо
