Кодшо кугарнян, 4 июньышто, Советский район Кокла Кодам ял плотина кӱварым вончымек, Екатерина кугыжан кудал эртыме корнымбалсе пасушто Куралшын кечыже кандашымше гана эртаралте. Тушко «Шойбулакский» племенной завод АО (директор Н.П.Чунихина), Киров лӱмеш (председатель В.М.Иванов), «Родина» (председатель К.А.Черепанов), Ленин лӱмеш (председатель М.И.Лисов) ялозанлык производственный кооператив-сельхозартельла, «Онар» ялозанлык ООО (директор Ю.В.Смирнов), «КАМ» ООО (директор А.М.Куклин), «Аграрно-строительный техникум» кыдалаш профессиональный шинчымашым пуышо ГОУ (директор В.Д.Кудрявцев) да С.С.Михайловын кресаньык фермер озанлыкше гыч механизатор-влак чумыргышт. Кечыжым шошо ага пытыме пайрем семын увертарыме гынат, тудо мландым куралше-влакын мастарлыкыштым тергыме конкурс сынан, таҥасымаш шӱлышан лие.
Ойлат, тыгай конкурс ондак моло районлаштат да республик кӱкшытыштат эртаралтын, но арален коденыт Советский районышто гына. «2012 ий гыч тӱҥалын, кажне ийын эртаренна, но 2016 ий гыч кок ийлан ик гана эртараш пунчална. Тыгай конкурс пеш «шулдыжак» огыл, – каласкала районысо администрацийын ялозанлык отделжым вуйлатыше, конкурсын тӱҥ судьяже Иван Комаров. – Пасум кажне ийын вашталтена, ӱмаште «Онар» озанлык оза семын вашлийын гын, тений мыланна пасум Киров лӱмеш колхоз ойырен».
10 шагат лишан пасу тӱр мучко, плугыштым нӧлталын, номерым пижыктыман трактор-влак радам дене шогальыч. Сцене гыч марий муро йоҥга, механизатор-влак, тӱшкан-тӱшкан погынен шогалын мутланат, коклан шу-у воштыл колтат, Кодам калыкат – илалшыжат, йочажат, самырыкшат – ончаш шуко погынен, уна-влак чумыргат. Яра жап эше изишак уло, сандене мый Вечын селасе аграрно-строительный техникумын МТЗ-1221 тракторжо воктене шогышо-влак деке лишемым. Палыме лийна.
– Мый Вениамин Тойбулатович Аксюбин улам. Техникумышто 2002 ий гыч эре мастерлан ыштем. Рвезе-влак мемнан дене 3 ият 4 тылзе тунемыт, С категориян водитель лийын лектыт. Тылеч посна, кӧ шона, ешартыш Б, А, Д, Е категорийлан тунемеш. Техникумышто самырык мезханизатор-влакым кушташ чыла йӧным ыштыме, 20 наре техникына уло: КамАЗ, легковой машина-влак, гусеницан, ораван трактор-влак. Мый ончылий МТЗ-1221 трактор дене тыгай конкурсышто икымше верым налынам, тений адакат таҥасем. Пеленем самырык рвезым, Максим Акуловым, конденам, тудо техникылан пеш кумылан, сай результатым ончыкта, шонена, – ойла. «Самырык-влак тыгай конкурслашке шукырак ушнышт манын, мом ыштыман?» йодмемлан Вениамин Тойбулатович тыгерак вашештыш:
– Рвезе-влакын таҥасымашке ушнаш кумылышт уло, шукырак жапым да вниманийым конкурслан ямдылалтмашлан ойырыман. Мемнан техникумын шкенжын тунемме пасужо уло, рвезе-влак тушто куралыт, тырмалат, тунемме практике годым техникым шкештак рончат, погат, олмыктат.
Ончык пурен каласем, В.Аксюбин тениат МТЗ-1221 тракторжо дене икымше верым нале.
Пайрем тӱҥале. Погынышо калыкым Советский район администраций вуйлатыше Анатолий Глазырин, Марий Элын ялозанлык да продовольствий министрже Андрей Кондартенко, муниципал район вуйлатыше Сергей Халтурин, Кугыжаныш Погын депутат, «Шернур сыр завод» ЗАО директор-влак советын председательже Владимир Кожанов, Кугыжаныш Погын депутат, «У илыш» колхозын тӱҥ агрономжо Надежда Богачук да молат саламлышт.
– Куралшын кечыже профессиональный механизатор-влакын конкурсышт веле огыл, тыгак ялозанлык предприятий вуйлатыше-влаклан тау мутым каласаш пеш сай йӧн. Пасулаште неле, но тыгодымак почётан пашам шуктен толшо-влак элнан продовольствий лӱдыкшыдымылык программышкыже шке надырыштым кажне кечын пыштат, – каласыш А.Глазырин.
Министр Андрей Кондартенко тыгай конкурсышто икымше гана 2012 ийыште лийын, тунам республикысе Россельхозрӱдерым вуйлатен. «Районысо ялозанлык пӧлка дене кылна шукертсе, кушкылым аралыме да нӧшмым ямдылыме пашам иквереш наҥгаенна, вет тиде мланде пашам шуктышо-влакын ик эн тӱҥ сомылыштлан шотлалтеш. Киндым ончен куштышо-влаклан кугу таум ойлыман да тыгай конкурсым, мутат уке, келгемдаш, шараш, шукемдаш кӱлеш», – каласыш министр.
Флагым нӧлталаш Вениамин Аксюбин ден Максим Акуловлан ӱшанышт. У палымем-влаклан тыгай чапым пуымыштлан мыят уло кумылын йывыртышым.
Конкурсант-влак кум тӱшкалан шелалтын таҥасышт. Икымше тӱшкашке кум тоннан технике (К-700, К-701, К-744 трактор-влак) дене Альберт Шашкин, Алексей Работнев, Владимир Епанов, Алексей Крашенинников ушнышт. Кокымшо тӱшкаште кок тонн нелытан тракторым виктарыше-влак Дмитрий Тимофеев да Вениамин Аксюбин, а кумшо тӱшкаште (1,4 тоннан МТЗ-82, МИЗ-920 трактор-влак) Анатолий Кушаков, Юрий Гребнев, Алексей Иванов, Эдуард Яйцев, Семён Кузнецов таҥасышт. Самырык-влак Сергей Куклин («Онар» ООО), Максим Акулов «Аграрно-строительный техникум»), Александр Семенов (Ленин лӱмеш колхоз) да Сергей Баранов («КАМ» ООО) куралме деч посна теорий шинчымашыштым тергышт.
Пасу патыр-влак конкурсын условийжым шуктен, ик шагат чоло куральыч, а нунын мастарлыкыштым латныл еҥан жюри аклыш. Редакцийын фотокорреспондентше Михаил Скобелев «Ай, мом изи трактор-влакым ончаш, джондир – ух!» манын, «Шойбулакский» озанлыкын куатле тракторжым ончаш пасун эн тора лукышкыжо, меҥге наре торашке, ошкыльо. Ты «кӱртньӧ имньын» озажым, Алексей Крашенинниковым, снимкыште ужыда. Тудак шкенжын тӱшкаштыже сеҥышыш лекте.
Кумшо тӱшкаште С.С.Михайловын кресаньык фермер озанлыкше гыч тракторист Эдуард Яйцев ончылно лие, самырык-влак коклаште Александр Семёнов ойыртемалте. Сеҥыше-влаклан Рочётан грамот ден шергакуан пӧлекым кучыктышт.
Тыгеракын, Куралшын кечышкыже мийымеке, мый ятыр механизатор дене палыме лийым, кечыгут мландын пушыжым шижын коштым, ял илыш деке кеч ик кечылан пӧртыльым. Тау, Кодам мланде!
Л.СЕМЕНОВА.
М.СКОБЕЛЕВЫН фото
