Йошкар-Оласе Революций площадьыште, Чарла Кремль воктене, ты кундемын тӱсшым шучкын койшо оратаж дене шукертсек локтыл шинчыше чоҥен шуктыдымо пӧртын пӱрымашыже шотышто йодыш верже гыч тарванен манаш лиеш. Чоҥышо «Луч» ООО-н панкрутыш лекмыжлан кӧра ты пӧртыштӧ пачерым налаш шонен оксам пыштыше 18 еш туткарыш логалын.
Пӧртын ончыкылк пӱрымашыж нерген йодышым Марий Элын прокуратурыштыжо Марий Эл Минстройын, Йошкар-Ола администрацийын, чоҥышо организацийын еҥышт дене ончымо. Пытартышыжын панкрутыш лекмыжлан кӧра азапыш логалше еҥ-влакын праваштым пӧртылтымӧ шотышто кызыт мартеат рашлык уке. Сандене пӧртым мучаш марте нӧлташ чылажымат ышташ да тидлан мешайыше амалым кӱчык жапыште кораҥдаш кӱлеш манын палемденыт ты йодышым каҥашымаште. Тидыжым пачерым чоҥаш пай семын оксам пыштыше еҥ-влаклан полыш кидым шуялтыме дене иктак лийын манаш ондак гынат, ий верже гыч тарванен.
Такше ты пӧртым нӧлтымӧ паша поснак кугу мошенничестве дене кылдалтме нерген мемнан газетна лу ий наре ончыч возен ыле. Тиде преступленийым Марий Эл МВД-н экономикыште преступлений ваштареш кучедалше управленийжын (УБЭП) пашаеҥже-влак 148 пачеран ты пӧртым нӧлтымаште чоҥышо компанийын вуйлатышыже-влакын пашаштым тергыме годым тӱжвак луктыныт.
Йошкар-Олан рӱдӧ верыштыже, тунамсе Карл Маркс урем ден Революций площадьыште шуко пачашан пӧртым тӱҥалтыш гычак закон дене келшыдымын чоҥымым верысе чыла кӱкшытан кучемыште паленыт гынат, тидлан чаракым ышташ вашкен огытыл. Вет тыгай кугу пӧртым нӧлташ вержат шыгыр лийын. Окса чыла кертеш улмаш.
Тунамсе Госархстройнадзор компанийлан чоҥымо пашам мланде ӱмбал деч ӱлыкыла веле шукташ разрешенийым пуэн. Но организаций, тидым шотыш налде, пай дене пӧртым чоҥаш еҥ-влак дене, нуным шижтарыде, договорым ыштен, нунышт оксам пыштеныт. Тиде жаплан еҥ-влаклан подвал деч кӱшнырак гына пачерым сӧрен кертыныт. Пӧрт закон дене келшышын чоҥалтеш манын ӱшанен, нуно оксам арун тӱлен шогеныт. Пай дене чоҥышо-влак тидын нерген тогдаенат кертын огытыл, вет пӧрт писын нӧлталтын, а тидым ышташ пуышо нимогай документат лийын огыл. Тугеже индеш пачаш шкевуя шонымо почеш нӧлталтын. Тыге иктешлен каласеныт Йошкар-Олан прокуратурыштыжо да компаний вуйлатыше-влак шотышто уголовный делам тарваташ кӱлешлан шотленыт … да тидым кыртменак ышташ пижыныт.
Но вараже йӧршеш умылыдымо паша тӱҥалын. Пӧртым закондымын чоҥымым тергыме шотышто материал кок тылзе утла МВД-н УБЭП-ыштыже «почаҥын». А вара Йошкар-Олан прокуратуржо шкежак … уголовный делам тарваташ тореш лийме нерген решенийым ныл гана почела луктын. 2007 ий октябрьыште Марий Элын Арбитраж судшо шке решенийже почеш зданийын оратажым чоҥышо компанийын оксаже кӱшеш ик тылзе жапыште пужаш кӱштен. Тудыжо кызытат шемемше кышкарже дене олан тӱсшым тора гычак амыртен шога…
Республикын прокуратуржын вийым пыштымыжлан кӧра поснак кугу мошенничестве шотышто уголовный делам МВД-н следствий управленийже тарватен. Следствийын шонымыж почеш, чоҥышо компанийын вуйлатышыже-влак шке вуйвустык пашашт дене дольщик-влаклан 38 миллион утла теҥгеаш эҥгекым ыштеныт. РФ Уголовный кодексын келшен толшо статьяж дене келшышын, ты преступленийлан ик миллион теҥге марте штрафым тӱлыктыктен але визыт гыч лу ий марте эрык деч посна коден кертыт.
А.АНДРЕЕВ.
Авторын фотожо.
