Калыкын тӱткышыжым ужармужо ваштареш кучедалме, осал чер дене палдарыме, тудын деч аралалтме пашалан ойыраш манын, Тазалыкым аралыме тӱнямбал организаций ий еда 24 мартыште Туберкулёз дене кучедалме тӱнямбал кечым эртара. Тений тудын девизше – «Жап толын шуын».
2019 ийыште Марий Элыште туберкулёз дене черланыме 269 у случайым регистрироватлыме. Тидыже ужармужын 100 тӱжем гыч 39,5 еҥым авалтымыже да 2018 ий дене таҥастарымаште 10,9 процентан шагалрак, Россий Федерацийын показательже деч 2,2 процентлан шукырак рашемдалтмыж нерген ойла.
Туберкулёз – микобактерийын тӱрлӧ видше дене ылыжше инфекциян чер. Тудо чӱчкыдынжӧ шодым авалта, южгунам – моло орган ден системым. Черым эмлаш огыл гын, айдеме кола. Ужармужо тӱҥ шотышто черлын кокырымыжо, тӱрвычмыжӧ, эсогыл мутланымыж годым юж-чӱчалтыш йӧн дене кусна. Возбудитель айдеме организмышке черлын пайдаланыме арверже, чийыме вургемже, черле ушкалын шӧржӧ, черле чывын муныж гоч да моло йӧн денат логалын кертеш.
Кужу жап кокырымо, капкыл температур кӱзымӧ, амал деч посна куат пытыме, шкем начарын шижме, нелытым йомдарыме, йӱд еда пӱжалтме, оҥышто корштымо да шӱлыш петырныме годым, жапым шуйкалыде, врач деке каяш кӱлеш – нине пале ужармужо дене черланен кертме нерген шижтарат.
Туберкулёз дене черланыме деч аралыше ик эн сай йӧнлан БЦЖ вакцине шотлалтеш. Тиде прививкым чыла азалан шочмышт деч 3-7 кече вара ыштат. Вес прививке – ревакцинаций – йочан 6-7 ияш лиймекше палемдалтеш.
Черланымым Манту пробо але «Диаскин-тест» полшымо денат рашемдат. Тудыжым кажне йочалан 12 тылзашыж гыч 18 ийым темымешкыже ыштат. Тиде процедур лӱдыкшым тӱҥалтыш йыжыҥыштак рашемдаш да келшыше эмлалме йӧным жапыштыже палемдаш полша.
М.ИВАНОВА
