Сеҥымашын ХХХ идалыкше лӱмеш тӱвыра полатыште Марий тӱвыра рӱдер «Угинде» фестиваль-конкурсым эртарен.
Марий калыкнан акрет йӱлаже почеш, уржа-сорла пашам пытарымеке, ешыште кинде, вольык, шийвундо перке лийже манын, пӱртӱслан, мландылан тауштымо амал дене Угинде пайрем эртаралтеш. Таклан огыл марий калыкын кеч-могай йӱлажат киндым пелештен пурлмо деч посна ок эрте. Моткоч чын каласен шке почеламут корнылаштыже Надежда Акимова:
«Кинде – калыкын вийже,
Тудын пиалже, куанже.
Кинде – калыкын сийже,
Мландын эн тамле тамже».
Угинде пайремым тений организатор-влак ончылгоч фестиваль-конкурс семын эртараш ойым пидыныт. Тушко республикысе шым творческий коллектив ушнен.
«Тӱняште мыняр калык ила, киндынат лӱмжӧ тунарак. Кинде шомак мландывалне илыше чумыр калыкым родо-тукымым ышта. Чыланат ме ака-шӱжар, иза-шольо улына», – возен «Сукыр» повестьыштыже Юрий Артамонов. Пайрем касыштат киндылан пӧлеклалтше, тудым чапландарыше да шарнаш кодшо шуко ушан ой, муро, тушто йоҥгалтыч. Конкурсын положенийже почеш, кажне творческий коллектив кинде дене кылдалтше йӱлам ончыктышаш ыле. Шым коллектив кокла гыч кажныже гаяк шке пайрем чесшым пырля конден. Мутат уке, эн жаплымыже ӱстембалне кинде сукыр, мелна кышыл лийыныт. Пайремымат онаеҥ уржа-сорлам мучашлымылан пӧлеклалтше пелештымаш дене тӱҥалын. Ты йӱлам Йошкар-Оласе «Марий кумалтыш» общинын тӱҥ онаеҥже Юрий Тушнурцев шуктен.
«Кинде уло гын, мурат лиеш», – манеш калык. Тыгак маналтын сценыш лекше икмыше коллективын выступленийже. Морко район Шеҥше тӱвыра пӧрт пеленысе «Ӱжара» фольклор ансамбль киндым чапландарыме композицийжымат муро гыч ой денак мучашлен: «Ой, кинде, кинде, кинде, ӱшанлык, моторлык мемнан…»
Параньга район Кугу Пумарий гыч толшо «Кас ӱжара» коллектив Угинде йӱлам «Покро пайрем кас» семын устан ончыктен да икымше верым сеҥен нальын. Советский районысо Шнаран селасе, Медведево районысо Знаменский тӱвыра пӧрт пеленысе колллектив-влак, ӱстел йыр погынен, у чесым авызлен, мурен куштеныт, жапым веселан эртареныт. Нуным жюри «Муро чонан улмылан» да «Пошкудо ден пошкудын келшен илымылан» посна номинацийыште палемден.
Поснак келшыш мылам Килемар районысо Церкысола тӱвыра пӧрт пеленысе творческий коллектив. Молан манаш гын нунын йӱлаштышт икшыве-шамычат шкеныштым чолган ончыктеныт. А кузе нуно пу совла дене шоктышт! Кокымшо вер нунын лие.
Звенигово районысо Эсмекплак тӱвыра пӧрт гыч «Олык сем» калык фольклор ансамбль жюрин веле огыл, ончаш толшо-шамычынат кумылыштым налын керте. Лач тудак конкурсын Гран-прижым сеҥен нале.
А теве Морко район Шеҥше коллективын самодеятельный артистше-влак кумшо верыш лектыныт. «Эн сай деч сай» посна номинацийыште Морко районысак Шлань гыч «Эр кече» ансамбль палемдалтын.
С.Носова
М.Скобелевын фотожо
