Эртыше кечылаште Изи Какшан, Ошла эҥерлаште вӱд тӱс шемемме да тушто кол, рак шуко колымо нерген Интернетысе социальный сетьлаште увертараш тӱҥальыч. Изи Какшан эҥерын толкынжо денат тудо ошын койын каен, маныт. Сер воктекат кол тӱшка дене толын, поснак изирак-шамыч. А ракше гын серышкак нушкын лектеден.Изи Какшаныште тынар рак ила манын шоналтынат огыл. Ончыч колызо-шамычак кожганеныт: кол ок чӱҥгӧ, вӱд гыч вуйыштым луктын, южым налаш тӧчат, а шукынжо оҥ дене кӱшкыла савырнен возыныт да толкын почеш ийыт але серыште кият.
Чын сӱретым ончыкташ манын, шке лаштыклаштышт возышо-влакын ойыштым кондем. Валентин Севастьянов: «SPAR» кевыт воктенысе Изи Кашан кумдыкышто колышо кол ок кой, но тыгыде кол тӱшка сер дене чынжымак шолеш. А вӱдыш чыкыме кид ӱпшалтеш» Александр Воронцов воза: ««Звездочка» лагерь шеҥгелне йогышо Изи Какшан кумдыкышто вӱд пеш чот шемемын».
Тидын нерген увер пеш писын шарлен. Сай могырым теве мом палемдыман: вӱдын яндарлыкшылан да тушто илыше пӱртус поянлыклан мутым кучышо кӱшыл инстанций-влакын — Марий Элысе Роспотребнадзор управленийын, Росприроднадзор управленийын, Кол инспекцийын, Пӱртӱсым аралыме марий межрайонный прокуратурын — специалистше-влак, юватылде, верыш лектын, тергыме пашалан пижыныт: вӱдым шымленыт, колын колымо амалжым рашемденыт.
Тыгай пӱртӱс сӱретын амалже вара могай? Кол инспекцийын ихтиологшо Сергей Савельевын ойлымыжо почеш, нуно ты ситуацийым контрольышто кучат. Тидлан амалым теве мо ыштен: шуко гана лийше кугу йӱрлан кӧра олык шудо ятыр гана вӱд йымаке каен да шӱйын. Санденак вӱдышто илыше чонан-влаклан кислород ситымым чарнен. Тидак коллан колаш амал лийын. Эшежым Йошкар-Ола воктенысе торфяниклаште мелиоративный канаве-влакат вӱд дене темыныт, тушечат торф вӱдыш мушкылтеш.
Прокурор проверкын лектышыже почеш, Ошла ден Изи Какшан эҥерласе вӱдыштӧ кислород чынжымак пеш шагал, 1-3 мг/л веле. Нормо почеш тудо 6мг/л лийшаш. Мутлан, кодшо ийысе кеҥежымсе тыгаяк жапыште тергымаш почеш, Изи Какшанысе вӱдышто кислород 7 мг/л лийын. Тидын годым вӱдыштӧ аммимакын, нитратын, фосфатын да нефтепродуктын кугытышо тыглай. Сандене вӱд химически аяран вещества, производство але ял озанлык, быт шӱкшаклан кӧра лаврыген манаш нимогай амал уке.
А тыглай калык, колым кучаш йӧратыше-влак тыгай годым мом ыштен кертыт? Теве «Рыбалка в Марий Эл» групупын участникше-влак админстраторышт Александр Бородинынын ӱжымыж почеш, эҥгекыш логалше кол ден ракым сачок, сетке дене кученыт. Вара кондымо яндар вӱдан печкелаш колтен да лишыл пӱя ден плотиналаш наҥгаен колтеныт. Эсогыл изи йоча-влак, изи кидышт дене колым кучен, печкеш колташ полшеныт. Улыт шке кундемна нерген тургыжланыше-влак, тау нунылан.
Светлана Носова
