Киров область Вятские Поляны ола гыч калык лӱмым нумалше «Пеледыш» ансамбль идалык тӱҥалтыште Морко кундемыш гастроль дене толын коштын. Каныш жаплан шочмо Шлань ялышкем мийымем годым ты коллектив дене палыме лийынам.
«Пеледыш» ансамбль верысе «ЭтноМир» Национальный культур рӱдер пелен 2007 ий годсек пашам ышта. Тудым чолга, марий шӱлышан пӧръен Юрий Искаков вуйлата. Коллективыште – латкок еҥ. Нунын кокла гыч шукынжо пошкудо Киров кундемысе Малмыж районысо яллаште илат. Ятырынже сулен налме канышыште улыт гынат, ансамбльыш уло кумылын коштыт.
Коллективын репертуарже авторский да шке кундемысе калык муро, куштымаш-влаклан поян. Тиддеч посна кугезе йӱла денат палдарат.
Пӧръеҥже-влак (нылытын улыт) семӱзгарым моткоч мастарын шоктат.
— Юрий Искаковын, Василий Карповын гармоньым шокталтымышт почеш муралтыде кузе чытет? — шыргыжалеш ансамбльын участницыже Раисия Бушуева. — Тӱмырымат пералташ пешак кертыт.
Концертыште шинчыме годым шкеат тидым ужым: гармонист-влакын парняшт паҥга-влак ӱмбалне тунар писын модыныт, эскеренат от шукто.
— Вуйлатышына Юрий Искаков пуйто кидешыже гармоньым кученак шочын, пеш чулым. Тудо регион-влак коклаште эртаралтше «Играй, гармонь» фестиваль-конкурсышто эн сай гармонист семын палемдалтын, а «Радужное многоцветье России» фестивальыште икымше степенян лауреат лӱмым налын, — палемдыш ансамбльын участникше Любовь Тагакова. — А вес гармонистна – Василий Карпов. Тудат «Шокто, гармоньышто» шуко гына ойыртемалтын, сеҥыше-влак радамышкат лектын.
Ты ансамбль «калык коллектив» лӱмым 2013 ийыште налын. Тудо областьысе веле огыл, регион-влак кокласе усталык конкурслашке, фестивальышке чӱчкыдын ушна.
— Мутлан, Марий Элын рӱдолаштыже Пеледыш пайремыште лиймына шуко жаплан шарнаш кодын. Курыкмарий кундемыште эртаралтше Пеледыш айошкат миенна. Тушто моткоч шуко коллектив, лӱмлӧ марий еҥ-влак дене палыме лийынна. Удмуртийын рӱдолашкыже «Святыня рода» фестивальыш ушненна ыле. А 2017 ийыште Озаҥ олаште «Этномириада» фестиваль-конкурсышто икымше степенян лауреат лӱмым сеҥен налынна, — палдара Юрий Шамраевич. — 2011 ийыште Марий талешке кечылан Эстонийыште лиймат шукылан келшен. Тушко миен коштмынам чӱчкыдынак шарналтена.
Ты колективын кажне участникше нерген радамын ойлаш лиеш, кажныже мураш мастар, кидпашаланат тале улыт. Теве Любовь Тагаковамак налаш. Тудо тувыр-шовырымат ямдыла, тӱрлӧ семын келыштара, шийдарманымат ышта.
— Авана, кована-влак могай вургемым чиеныт, тугайымак келыштараш тыршена, — ойла кидмастар. — Кас еда яра шинчыме олмеш тыгай пашам ыштылам. Южгунам тошто муро-влакымат муралтем, тыге чонем кана.
«Кеч пашаште, кеч модмаште,
Йӧратем мый муралташ.
Лийже шӱвыр, лийже тӱмыр —
Лектам вигак кушталташ» — тыге мура ансамбльын солисткыже Р.Бушуева. Раисия ансамбльыш шукертсекак коштеш. Сандене моткоч шуко мурым пала. Тудо ик гана веле огыл турлӧ конкурсышто мастарлыкым ончыктен, дипломант лийын, лауреат лӱмымат сеҥен налын.
«Пеледыш» ансамбль 1902-1906 ийлаште возен кодымо сем-влакым йоҥгалтарымыж дене калыкым ӧрыктарен.
— Тошто сем-влакым Мамадыш район гыч Николай Иванович Суворов возен коден, — рашемда гармоньчо Юрий Искаков. — Нуно кумылым волтышо, шонаш таратыше, но коклаште веселажат улыт.
Икманаш, ты коллективын концертшым куанен онченам. Тыгай вашлиймаш родо-тукым кылым пеҥгыдемдаш веле огыл, вес кундемыште илыше-влакынат йӱлашт, тӱвырашт нерген пален налаш йӧным ышта.
А.Байкова
Фотом ансамбльын альбомжо гыч налме
