6 октябрьыште регионын Правительстве пӧртыштыжӧ тазалыкым аралыме министр Марина Панькова ден Роспотребнадзорын Марий Элысе виктемжым вуйлатыше Светлана Булатова республикысе журналист-влаклан брифингым эртареныт. Мутланымаш у коронавирус инфекций йыр лийын.
Марий Элыште COVID-19 дене кылдалтше сӱрет ончычсо семынак начар. Таче тазалыкым аралыме системылан пеш неле условийыште пашам ышташ логалеш: стационарлашке эмлалташ пыштыме пациент-влакын чотышт арня еда кугемеш, нунын коклаште «неле» да шодым искусственно вентилироватлыме йӧн дене шӱлышӧ черле-шамыч ончычсо деч палынак шукын улыт. Эпидобстановко начаремме амал калыкын COVID-19 деч кумылынжак огыл вакцинироватлалтмыже да регионышкына пуртымо санитарно-эпидемиологический правил-влакым шуктыдымыж дене кылдалтын.
С.Булатован мутшо гыч, кызыт республикыште илыше 100 тӱжем еҥлан налмаште кокла шот дене 60 граждан черлана – тиде чот майысе деч ныл пачаш кугу! Тыгай ситыдымашлан шӱкалтышым коронавирусын регионыштына шарлыше индийский штаммжат ышта. Тазалыкым аралыме тӱнямбал организацийын специалистше-влакын шонымышт почеш, «Дельта» Ухань гыч лекше штамм деч шучкырак, вет тудо кум-вич пачаш шуко еҥ деке куснен кертеш. Сандене ешыште ик еҥ черлана гын, инфекций моло декат куштылгын пижеш. Тӱшка транспортыш ик черле пура гын, чыла пассажир инфицироватлалтын сеҥа.
Пытартыш кум арняште черланыше-влак коклаште утларакше 65 ий деч кугурак (41%) да пашам ыштен кертше 50-64 ияш (32-34%) граждан-шамыч улыт. Стационарлаште 40-49 ияш-шамычат шагалын огыл эмлалтыт. Пандемий пагытыште коронавирус дене тыгак ныл процент наре йоча черланен.
«Неле ситуаций эн ончычак калык дене кылдалтын. Тудо у коронавирус инфекций деч аралалтме йӧн-влакым шотыш налмым чарнен гаяк: тӱшка транспортышто ма сатулымо рӱдерлаште шӱлымӧ корным аралыше маске деч посна коштеш… Пандемий пагытыште тиде да санитарно-эпидемиологический моло правилым пудыртымо шотышто 7500 наре протоколым ыштыме гынат, сӱретын сай велыш вашталтмыже огеш кой. Шучко да коштан вирус деч аралалтме эн сай йӧн, мутат уке, – вакцинаций. Прививкым ыштыктыше 200 тӱжем наре еҥ гыч 376 граждан гына черланен, сандене иктешлымашым шке ыштыза», – каласыш С.Булатова.
«Пандемийын нылымше толкынжым официально увертарыме. Таче республикысе стационарлаште у коронавирус инфекций дене черланыше-шамычлан медицине полышым пуаш 1565 койкым ойырымо. Тушко вирусын неле формыжо да нелылыкын кокла йыжыҥже дене орланыше пациент-влакым пыштат. «Куштылго» черле-шамыч больницылаште огыт эмлалт. Суткаште кокла шот дене 127 еҥым госпитализироватлат, а «вашкеполыш» бригаде-влак 300 наре черле деке мият. Кислород полшымо дене шӱлышӧ-влакын чотышт 1,5 пачаш кугемын. ИВЛ-аппаратыште суткаште кокла шот дене 56 пациент кия.
Стационарлаште эмлалтше-влакын чумыр чотышт гыч 90 процент черле COVID-19 деч прививкым ыштыктен огыл. Нуно але вакцинаций ваштареш улыт, але «мый ом черлане» манын шоненыт. Мут толмашеш, коронавирус деч вакцинироватлалтше ик пациентат «неле» черле-влак радамыш да реанимацийыш логалын огыл. Ковидлан кӧра колышо чыла еҥ прививкым ыштыктыдыме лийын. Икманаш, таче у коронавирус инфекций деч вакцинын лӱдыкшыдымӧ да пайдале улмыж нерген пеҥгыдын ойлаш лиеш», – палемдыш М.Панькова.
Министрын мутшо почеш, ковидын вирусшо гриппын да моло черын вирусышт дене пырлят «илен» кертеш. Тыгодым коронавирусын индийский штаммжым рашемдаш моткоч неле, молан манаш гын клинике велым тудо ОРЗ-ым але ОРВИ-м ушештара. Инфекций шӱлымӧ корно дене ӱлыкырак вола гын, черым шукыж годым ПЦР-тестат рашемден огеш керт. Сандене тӱрлӧ хронический черан да 65 ий деч кугурак граждан-влаклан шкем поснак аралаш кӱлеш.
Марий Эл коронавирус лӱдыкшӧ улмо шотышто «нарынчалге» гыч «чот кына кумдыкыш» куснен. Юл кундем федеральный округысо пошкудына-влак «йошкар» але «чот йошкар зонышто» улыт. Тыгай азап мемнан декат толын шуын кертеш мо?
«Тӱшка иммунитетым огына ыште да ончыкыжымат маске деч посна коштына гын, Татарстан, Башкортостан да моло регион семынак «йӱлаш» тӱҥалына», – рашемдыш М.Панькова.
Кызыт республикысе поликлиникылашке медицине полышым йодын толшо пациент-влакын чотышт кок пачаш кугемын. Фильтрыште 25 ияш марте самырык еҥ-влак шукырак улыт. Да йоча-шамычат черланаш тӱҥалыныт. Тидымак шотыш налын, Йоча республиканский клинический больницыште ковидный манме койко чотым кугемдыме. Кызыт тушко пыштыме 50 процент йочам пневмоний деч эмлат. Тазалыкым аралыме министр Мордовийыште регистрироватлыме тургыжландарыше ситуаций денат палдарыш. Тиде республикыште коронавирусым чытен лекше йоча-влакын Кавасакин синдромжо дене черланымыштым рашемденыт. Чер инвалидность марте шуктен кертмыж дене лӱдыкшӧ.
«Марий Эл кумдыкым коронавирус деч эрыкташ да тӱшка иммунитетым ышташ манын, прививкым республикыште илыше 421895 еҥлан ыштыкташ кӱлеш. Кызытеш вакцинацийым 200 тӱжем деч изиш шагалрак еҥ эртен. Регионышкына «Спутник V» ден «Спутник Лайт» вакцине-влакым кондымо. Тылеч посна грипп деч прививке кампаний кая. Тазалык шот дене писын черланен кертше тӱшкаш пурышо кугыеҥ ден йоча-влаклан вакцинацийым эрташ эн келшыше жап – лач кызыт», – пеҥгыдын мане М.Панькова.
М.ИВАНОВА