Игечын койышыжо
Йӱржӧ чарныде йӱреш, уремыште машина иеш
Тенийсе гай кеҥежшым, мо шарнем, ужын омыл ыле. Йӱржӧ чонышко веле огыл, вемышкак витарен шуктыш. Кодшо вӱргече гыч тӱҥалын арня мучаш мартеак мемнам йӱр чотак нӧртыш. Калык ой чыныш тольо: вӱргечын пурышо йӱр кужун шуйна, маныт. Адакше йӱрмыж годым вӱд лакылаште шӱвыроҥ налын, тидыжат калык пале почеш ночко игечын кужун шуйнымыж нерген ойла. Но ик азапше деч утлышна: Юл кундем федерал округыш пурышо ятыр регионысо гай мемнан дене вӱд кугу туткарыш ыш шукто.Татарстанын икмыняр кундемыштыже, Чебоксарыште, Ульяновскышто, южо моло вере уремлаште пулвуй даҥыт гыч пел кап марте вӱдым келын коштыныт. Кугурак туткарат лиеден. Мемнамжым тыгай деч онаеҥ ден калыкын отыш лектын пӱртӱс Юмо деч шулыкым, серлагышым йодын кумалмышт сакла дыр.
Игечым эскерыше-шамыч пӱтынь июльлан Интернет гоч оярым, 25-28 градус шокшым сӧрат. МЧС-ат, сото телефоныш смс-ым кажне кечын колтылын, калыкым чуриктара.
Яллаште чарныде йӱршӧ йӱрын «титакше» тунарак ок кой гын, олалаште южо кечын йӱштылалташ логале. Мутлан, Йошкар-Олаште икмыняр урем каналыш, эҥерыш савырнен. Поснак «Березово» микрорайонысо Анников уремым вӱд темыме нерген увер йӱр оптымо кажне кечын йоҥгыш, савыкталте. Тушто мыскараче-шамыч пуш денат ийын кошташ лектыныт мангыч шоктыш. Киров уремын ик ужашыштыже, южо моло вере тыгаяк сӱрет палдырнен. Лакылаш вӱд теммылан кӧра водитель-влак тудым огыт уж, вынемыш логалыт, машина номерыштым йомдарат, техникышт пудырген шогалеш.
Йӱран игече мэрийын да корнылан вуйын шогышо-влакын титакыштым тӱрыснек почын пуыш. Тудын деч сай контроль тений ыш лек.
Марий Эл МЧС-ын тӱҥ управленийыштыже умылтарышт: ты азап нунын пашашт дене кылдалтын огыл, йӱр чарныде йӱрмылан кӧра веле огыл, мланде йымалсе вӱд нӧлталалтмыланат уремлаш вӱд темын. Теве Анников уремыште йӱр вӱдым йоктарен колташ канализаций уке, сандене кажне шошым да шыжым, тале йӱран годым еҥ-влак пӧртышт деке вӱдым келын пурат, уремым вончаш шоныманат огыл, автомашина-шамыч ийме семын кудалыштыт. Тидыже поснак 9-ше №-ан пӧрт ваштареш палдырна. Ты кундемыште илыше калыкын нимучашдымын вуйым шиймыжлан рӱдоласе администраций тиде йӧндымылыклан нелеш налаш огыл манын йодын да канализацийым ышташ проектым ямдылыме нерген каласен.
Киров уремыште кодшо изарня да кугарня кастене чумыр корно мучко вӱд темын ыле. Тидлан кӧра автомашина водитель-влаклан, лӱдыкшӧ улмым да правилым пудыртымым ончыде, ваштареш толшо машина корныш лекташышт логалын. Вӱд йымак волен кайыме деч лӱдыныт. Но ик водитель, очыни, вӱдым сеҥем шонен, эҥерыш савырныше корно велымак кудалын да… тӱҥчыген шогалын. Аварийкым чӱктен, полышым вучен.
Жапын-жапын талышныше мардеж рӱдолаште икмыняр пушеҥгым йӧрыктен. Марий аварийно-утарыше да экологий паша службын пашаеҥже-влак 6 июнь йӱдым Анциферов уремысе 21-ше №-ан пӧртыштӧ илыше-влакын ӱжмышт почеш миеныт. Тале мардеж пуалме дене йӧрлшӧ пушеҥге подъезд омсам чараклен, еҥ-влак лектын кертын огытыл. Утарыше-влаклан пушеҥгым пӱчкеден кораҥдашышт логалын.
Ты материалым савыкташ ямдылыме деч вара Яналов урем дене эртышым. 1-ше №-ан пӧрт ончылно йӧрлын кийыше пушенгым укш деч эрыктыше кок пашаеҥым ужым. Нуно 7 июль эрдене шаула мардежын вожге куклен сӱмырымӧ пушеҥгым кораҥденыт. Ты кечын мардеж кас мучко тыгак лӱшкыш…
А игечым эскерыше-влак адакат сӧрат: аномальный манме юалге игечым лишыл жапыште шокшо да ояр кече-влак алмаштат. Шушаш арня мучашлан 25-28 градус шокшым сӧрат. Кеҥежлан келшыше шокшо кече июль мучаш марте шуйна, маныт. Тыгодымак южо кечын йӱр йӱреш манын ойлат. Но йоҥылыш лийме деч шекланат: кечывалвел гыч толшо антициклон игечым могайым ышта, тудо тугай лиеш, маныт…
А.АНДРЕЕВ.
Снимкылаште: Анников уремыште автомашина-влак ийын кудалыштыныт; (Анникова-потоп1) Анциферов уремыште пушеҥге подъезд омсам «тӱкылен»; Яналов уремыште йӧрлшӧ пушеҥгым кораҥдат. (Дерево-фото)
М.Скобелевын да А.Андреевын фотошт.
