УВЕР ЙОГЫН

Илаш эшеат «оҥай» лиеш

2019 ийын кокымшо пелыштыже россиян-влакын илышышкышт икмыняр у законым пуртымо. Мутлан…

Чоҥышо-влак эскроу-счётыш куснат

1 июль гыч застройщик-шамыч калык дене пай дене чоҥымо вияш ойпидышым ыштен огыт керт. Тиде алан ынде проектный финансированийыш кусна. Тудын дене келшышын, граждан-влак оксам девелоперлан огыл, а банклан тӱлат. Тудыжо нунын средстваштым эскроу-счётыш пышта да тушто пӧртым чоҥен пытарыме, заказчиклан сдатлыме марте куча, вара веле чоҥышо компанийлан кусара. У закон дене келшышын, компаний-влак пӧртым шке кӱшешышт але банк кредит полшымо дене чоҥаш тӱҥалыт. А тидыже пачер акым кӱзыкташ амалым ышта, шонат рынкын участникше-влак.

Тымарте пӧртын кумшо ужашыжым чоҥышо да тушто чумыр пачер гыч 10 процентшым ужалыше компаний-влак тиде пӧрдемыш огыт логал. Нуно пӧртым тошто правил почешак чоҥен шуктен кертыт.

Пособийым – кок пачаш

Инвалид йочам, шочынак I группо инвалидым ончышо ача-ава (ашнаш налме ача-ава) ден опекун (попечитель)-влакын тылзе еда тӱлыман выплатыштым 1 июль гыч 5500 гыч 10000 теҥге марте кӱзыктымӧ.

Марий Элыште таче кечылан 1959 инвалид-йоча ден шочынак I группо инвалид шотлалтыт. Нуным ончымылан пашам ыштыдыме 1891 ача-ава ден опекун тылзе еда тӱлыман выплатым налыт.

Тидымат палыман: инвалидым социальный обеспеченийым – пенсийым, пашадымылык шотышто пособийым – налше гражданин онча гын, тудын тыгай выплатылан праваже уке.

Инвалидым ончымо жап страховой стажыш пура, да кажне ийлан 1,8 балл палемдалтеш. Тидыже пашам ыштыдыме ача-ава ден опекун-шамычлан страховой пенсийым налашышт пенсий правам пуа.

Инвалидым ончымым чарныме, пашаш лекме але страховой стажыш пурышо вес сомылым шуктымо годым гражданин тидын нерген Россий Пенсий фондыш вич кече жапыште увертарышаш, уке гын тӱлымӧ выплатым мӧҥгеш пӧртылташыже логалеш.

«Коммуналке» шергештеш

1 июль гыч илыме-коммунал услугылан тариф 2,4 процентлан кӱза. 2013 ий гыч тудым, инфляцийым сорлыклаш манын, идалыкыште ик гана, 1 июльышто, кӱзыктымӧ. Но 2018 ийыште НДС-ым 20 процент марте кӱзыктымылан кӧра Российын Экономический вияҥмаш министерствыже индексацийым кок йыжыҥ дене эртараш пунчалын: 2019 ий 1 январь гыч тарифым 1,7 процентлан да 1 июль гыч 2,4 процентлан кӱзыкташ ыштен.

Кредитын процент ставкыжым иземдыме

1 июль гыч угыч налме потребительский кредит шотышто процент ставке кечыште 1 процент деч шуко лийшаш огыл. 15 кечылан 10 тӱжем теҥге марте налме «Пашадар марте» займ тиде пӧрдемыш огеш пуро.

Закон ик ий марте налме микрозаймынат процент ставкыжым иземден: 1 июль гыч тудо чумыр кредитын суммыж деч кок пачаш шуко лийын огеш керт. Рашемденрак каласаш гын, 100 тӱжем теҥгем айлыше гражданин оксам чумыржо 300 тӱжем теҥге деч шуко пӧртылтышаш огыл. Тыгодым ты суммышко процентат, штрафат, пениат, ойпидыш почеш палемдыме тӱлыман моло услугат пурат.

Сулен налме канышыш – пел ий ончыч

1 июль гыч специальный льгото вийыш пурен: тошто закон дене 2019-2020 ийлаште пенсийыш лектын кертше-влак тидым у пенсий ийгот деч пел ий ончыч ыштен сеҥат. Тиде радамыш 1964-1965 ийлаште шочшо ӱдырамаш ден 1959-1960 ийлаште шочшо пӧръеҥ-влак пурат

Чыла унагудылан «шӱдырым» пуат

1 июль гыч 50 деч шукырак номеран унагудо-влак «шӱдырын» посна категорийжым пуымо нерген сертификат деч посна пашам ыштен огыт керт. Тыгайже чылаже куд тӱрлӧ лиеш: «вич шӱдыран», «ныл шӱдыран», «кум шӱдыран», «кок шӱдыран», «ик шӱдыран» да «шӱдырдымӧ». Акым специальный организаций-влак пуат, да тиде услуго тӱлыман лиеш.

Тамак ден йолчиемым маркироватлат

1 июль гыч производитель-шамыч маркироватлыдыме тамак продукцийым лукмым да вес элыш колтымым чарнат. Ынде нуно тамак пачкыш Data Matrix кодым шындышаш улыт. Специальный шифрлан кӧра тудым кӱсынлаш але шояклен шындаш огеш лий.

Лӱмым, производительым, датым, жапым да лукмо верым ончыктышо код сатун производитель деч потребитель марте шумо корныжым эскераш, качествыжым «Честный знак» системыште тергаш йӧным ышта да контрафактын ужашыжым иземда. 

Маркироватлыдыме пачкан тамакым эше ик ий налаш лиеш. Тылеч вара тыгай продукцийым ужалаш чарат.

Российыште ужгам уже маркироватлат. 1 июль гыч тиде системыш йолчиемым ургымо аланымат ушат, а «Честный знак» системыште аптеке ден медицине организаций-влак регистрироватлалташ тӱҥалыт. Тылеч посна эксперимент шот дене фотокамерым, духим, южо вургемым, эмым, шиным, покрышкым маркироватлат.

«Платон» системын тарифше кӱза

Тудым 14 ырлан индексироватлат. Тидын дене келшышын, системын тарифше ик километрлан 2,04 теҥге лиеш. 2020 ий 1 февраль гыч тариф ик километрлан шотлымаште 2,20 теҥге марте кӱза, 2021 ий 1 февраль гыч – 2,25 теҥгелан, умбакыже февраль еда – идалыкаш инфляцийын кугытшылан.

«Платон» – тиде кугу грузым шупшыктышо техникын федеральный трассылан ыштыме зиянжылан тӱлымӧ кугыжаныш системе. Тудо Российыште 2015 ий 15 ноябрь гыч пашам ышта. Тушко таче кече марте 1,2 млн. утла транспорт средствым регистрироватлыме. Системын пашам ыштымыж жапыште корно фондыш 77 млрд. теҥге пурен.

 Онлайн-кассыш куснымо кумшо йыжыҥ мучашлалтеш

1 июль марте Российысе чумыр бизнес онлайн-кассан лийшаш ыле. Тиде реформым Российыште 2017 ий гыч йыжыҥын-йыжыҥын пуртымо. 2021 ий 1 июль марте отсрочкым шке сатум ужалыше да калыклан пашаеҥ деч посна пашам ыштыше але услугым пуышо амалкалче-шамыч налыныт.  

Икманаш, пижым пидын, тортым кӱэштын ужаледа, массажым ыштеда але ӱпым пӱчкедеда, да тидым шкетын, айлыме пашаеҥ деч посна шуктеда гын, кассым 2021 ий 1 июль марте налдеат кертыда.

Йот аракам кугыжаныш закупкыш огыт пурто

1 июль гыч кугыжаныш да муниципальный кӱлешлыклан йот аракам налмым чарнат. Алкоголян напиткым ужалыше кевыт ден общепитын предприятийже-влак тиде пӧрдемыш огыт логал.

Тиде мера россий виноградствым да тиде саска дене аракам ыштыме аланым вияҥдаш полшышаш, ӱшанат Российын Ял озанлык министерствыштыже. 

Россиян-влак «ипотечный каникулыш» каен кертыт

Илышын палынак нелеммыж годым граждан-влак ипотекым пел ий тӱлыдеат кертыт але тиде жаплан тӱлаш палемдыме суммым иземден сеҥат.

Неле илыш ситуаций радамыш пашадымылык, инвалидность, чер, еш доходын палынак катыкеммыже, иждивенец-влакын шукеммышт пурат.

Маргарита ИВАНОВА

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий