Кызыт калык нерен ок шинче, шке шочмо кундемжым моторракым, сылныракым, илаш йнанракым ыштынеже. Но тидлан окса кӱлеш. Сандене тӱрлӧ конкурслаште, проектлаште участвоватлаш тырша. Теве Марий Турек район Хлебниково ял шотан илемыште лач тыге пашам ыштат.
Хлебниково ял поселенийыш 18 ял пура, 1000 сурт-оралте уло, тушто 2586 еҥ шотлалтеш. Тыште кыдалыш школ, кок йочасад, ныл книгагудо, вич тӱвыра пӧрт, пожарный часть, «Хлебниковский», «Ладога» ООО-влак, ветлечебнице, кум почто пӧлка, электроподстанций, эмгудо, газ станций да 21 кевыт улыт.
Кундемым тӱзаташ манын, 2014 ий гыч верысе калыкын тӱҥалтышыжлан полышым пуымо проект-влак дене пашам ышташ тӱҥалыныт. Таче кече марте ныл проектым илышыш шыҥдареныт. Кумытшо – корно проект-влак. 2014 ийыште кум проектым сеҥен налыныт: йоча-шамычлан площадке да кок ялысе корно. Икшыве-влаклан кумдыкым «Тазалык» манын лӱмденыт. Тудо Кӱшыл Мосара ялыште верланен. Тиде проектын авторжо – В.В.Куклина. Ынде тиде площадкым кумдаҥдынешт: кугурак-влаклан спортивный площадкым ыштат. Тиде проект 101 тӱжем теҥгем эртен.
«Ончыкылыкыш корно» проект дене Опарино ялысе Молодёжный уремым ачаленыт. Тиде пашалан 440 наре тӱжем теҥге окса ойыралтын. Проектын авторжо – М.М.Хакимов.
«Илыш корно» проект дене келшышын, Семеновка ялыште корным тӧрленыт. Тидлан 340 тӱжем теҥге кучылталтын. Тиде проектым В.П.Скородумов ыштен.
Тений «Кинде корно» (удмуртла «Нянь доры») проект дене Лом ялыште ныл шӱдӧ метр кужытан корным ачаленыт. Тидлан пел миллион теҥге каен.
Хлебниково кундемыште пӱртӱс газым пуртымо паша удан огыл кая. Но газ эше чыла ялыштак уке. Юмочка ялыште куд сурт веле, Йошкарэнерыште кок оралте шотлалтеш. Лишыл жапыште Семеновка ялыште газ дене пайдаланаш тӱҥалыт. Тыште 17 пӧрт уло, чыла документ ямде.
Ял калыкын тыршымыж почешак 2014 ийыште районысо корно фонд полшымо дене Хлебниковышто Заречный уремыште 167 метр кужыт корным тӧрленыт, 2017-2018 ийлаште тыштак Октябрьский уремыште 200 метр корным ачаленыт.
2017 ийыште тыштак йоча-влаклан модмо площадькым ыштыме. 2017 ийыште Лом ялыште уремыште энергийым перегыме лампе-влакым сакаленыт. Тыгай лампе-влак электроэнергийым 75 процентым аныклат.
Кӱшыл Мосараште В.В. Куклина ден С.С.Гаврилован вуйлатымышт почеш памашым тӱзатеныт.
-2013 ийыште ял калык мый декем полышым йодаш толын. Окса укем тудо раш пален. Кутырен келшышна районышто эртаралтше «Эн сай ял» конкурсыш ушнаш. Ял нерген изирак кином войзенна. Тыге конкурсышто икымше верыш лекна, пӧлек шотеш кумло тӱжем теҥгем пуышт. Паша верже гыч тарваныш. Ял калык шкежак чодырам руэн, пилораме гоч колтен, рӱжге чоҥаш пижын. Тиде памашлан шнуй шӱлышым пуртымо, тушко калык куанен коштеш, — каласкала Хлебниково ял администраций вуйлатыше О.Протасова.
Кызыт тыште верысе калыклан паша верым «Хлебниковский» ден «Ладога» ООО-влак пуат. Вес кундем гыч тышке толыт гын, илыме вер уло. Пашадарат изи огыл. «Хлебниковский» ООО вуйлатыше Г.Михайлов кызыт тошто пӧртласе пачер-влакым ачален. Тыгак Геннадий Николаевич технике дене полшен шога, телым корнышто лумым шӱкаш тракторым ойыра.
Е.Ёлкина.
М.Скобелевын да ял администрацийын архивше гыч налме фото.
