Тудын гай айдеме республикна мучко веле огыл, уло тӱняштыжат тетла уке. Пеш кугун каласыме, маныда? Йӧршынат уке. Шкат шоналтыза: тиде гармоньчо-виртуоз ынде тӱнян 14 элыштыже мастарлыкшым ончыктен, шотлымыж почеш ныл тӱжем наре сольный концертым ончыктен – да чылажат яра. Калык деч тудо ик ганат оксам налын огыл. А кушко гына кудалыштын огыл! Поснак шуко тудо неле илыш корныш логалше, илалше, начар тазалыкан-влакым куандараш тыршен, садлан ветеран пӧртлаш, интернатлаш, эмлымверлаш… чылажым ойленат от пытаре, шкак миен да йӧратыме йолташыжым – гармоньжым – уло чонжо дене шупшыл колтен. Оҥай, а шкеже кушто, кӧ дене ила, чонжым мо тургыжландара? Тачысе «Арсланыште» галстук деч посна – Курыкмарий кундемын талантан эргыже, Россий Федераций да МАССР культурын сулло пашаеҥже АРСЕНИЙ ЯЙЦОВ.
– Арсений Арсеньевич, Тендам ончен, 64 ияш улыда манын от шоналте: эреак чулым, сайлан ӱшаныше, писе… чылт мардеж гай.
– Мый вет тамакым ом шупш, аракам ом йӱ. Шуко пӧръеҥ йоҥылышым ышта, шкенжым шке пытара. А жапше туге писын эрта – ийготым погыметымат от шиж. Мыйын шоҥгеммем ок шу, эреак самырык лийнем.
–Но самырык годым садак сымыстаралтмаш лийын, очыни…
– Конешне. Ме авам, чӱчӱм да, варажым ковам дене пырля ик суртышто иленна. Нуно мылам эреак ойленыт: «Арсений, аракам ит йӱ, тамакым ит шупш, кугуракым пагале, ит шолышт, картла ит мод». Картла модын омыл да, Юмылан тау, тунемын омыл. Авам колхозышто пашам ыштен, изинек тулык кушкын, моткоч неле илышым эртен, садлан черле лийын. Ачам вес ӱдырамашым ватылан налын, но тунам мыняр ияш лийынам, кызыт рашыже каласенат ом керт.
– Тыге тендам коден кайымыжлан нелеш налме шижмаш лийын огыл?
– А молан? Икте-весе дене кылна сай лийын. Тудат гармоньчо, тракторист. Ача – ачак. Тудо огыл, мый ом лий ыле, садлан ачамланат, авамланат шочмемлан эре тауштем. Мый дечем «Арсений, пиалан улат мо?» йодыда гын, мый «Мый эн пиалан улам – Юмо мылам гармоньым шокташ мастарлыкым пуэн» манам.
– Йоча жап гыч поснак чӱчкыдын мо шарналтеш?
– Авамын ик йочаже гына лийынам, садлан тудо мыйым моткоч чаманен да мыят тыгак. Мемнан дене пырля эше ковам илен. Лач нунылан кӧра мыйым армийышкат ынешт нал ыле. А ялыште кузе? Армийыш миен отыл, тугеже йӧрдымӧ улат. Садлан авам дене пырля военкоматыш миенна. А тидын деч ончыч, музыкальный училищым тунем пытарымеке, идалык школышто пашам ыштенам, тыгак Мичурин лӱмеш колхозын кум клубыштыжо иканаште. Ик вер гыч весыш орва гай куржталам ыле.
Кумданрак — «Марий Эл» газетын
2018 ий 18 майыште лекше номерыштыже лудын кертыда.
Г.Кожевникова.
