Элнан ик эн тӱҥ пайремже марий рӱдоласе Ленин лӱмеш тӱҥ площадьыште почылтын. Чыла вере кугыжаныш флаг-влак лойгалтыныт, республикыште илыше тӱрло калыкын национальный вургемжым чийыше-шамычым ужаш лийын. Пайремым Марий Эл вуйлатыше Александр Евстифеев, Йошкар-Ола депутат-влак погынымаш вуйлатыше Александр Принцев, олан мэрже Евгений Маслов, Йошкар-Ола да Марий митрополит Иоанн почыныт. Регион вуйлатыше погынышо-влакым саламлышыла палемден, ты пайрем шочмо элнан да калыкнан поро йӱлашкыже савырнен. Тудо Россий президент В.Путинын ойлымыжым ушештарен: «Элнам уэмдымашке, вияҥдымашке эн кугу надырым лачшымак тудын гражданже-влак шке пашашт, ваш келшен илымышт да ачамландылан ӱшанле улмышт дене ыштат». Вара ешарен: «Марий Эл — Российын ойыраш лийдыме ужашыже. Элнан историйыштыже кеч-могай неле пагыт лийме годымат республикыште илыше калык тудын верч эре геройлын шоген. Таклан огыл 53 землякна Совет Ушем Герой, коло кумытын Социалистический Паша Герой да визытын Российын Геройжо лийыныт».
Регион вуйлатыше ты кечын ийготыш шушо икмыняр самырык еҥлан паспортым кучыктен. Нунат Шочо элын ӱшанле гражданышт лияш мутым пуэныт. Саламлымаш, изирак концерт деч вара чылан тӱшкан Комсомольский уремыш тарваненыт. Лач тушеч «Келшымаш парад» тӱҥалын. Тений тудо кокымшо гана эртен. Тушко республикын правительствыжын еҥже, национальный мер организаций, диаспоро, кадет, спортсмен, студент ден тунемше-влак ушненыт. Колонно ончылно байкер, вара барабаным кырыше, Российын символжым — кум тӱсан флагым — нумал кайыше кадет-влак ошкылыныт…
Парадыш ушнышо-влак Комсомольский гыч Пушкин, вара Первомайский уремлаш кусненыт. Вара чылан рӱдо каныме паркыште верланыше Воинын чапшылан мемориал, Курымашлык тул деке каеныт, пеледышым пыштеныт.
Умбакыже парад Чавайн бульварыш куснен. Но тулеч ончыч регион вуйлатыше шке командыже дене паркын почмо площадкышкыже савырнен. Тушто марий кугыжаныш филармонийын шындыме «Марипарк» музыкально- хореографический спектакльже каен. Оксам тӱлыде, пайрем кечын тудым ончаш йӧным ыштымылан филармонийлан таушташ гына кодеш. Кумылан-влак шукын лийыныт.
Вара парадыш ушнышо-влак эркын Изи Какшан эҥер сер деке воленыт, Патриарший площадь йыр погыненыт. Тушто «Келшымаш хоровод» чумырген. Организатор-влакын шонымышт почеш, тудо эҥер серын кок кӱваржымат авалтышаш улмаш. Тыгежак лектын огыл гынат, хоровод Патриарший площадьыште пӧрдын.
Тиде татыштак Изи Какшан эҥер ӱмбалне самолёт койылалтен. Каваште икмыняр йырым ыштымекше, тушеч поче-поче парашютист-влак тӧрштеныт. Ончаш оҥай ыле: нунын кокла гыч иктышт серыш волен шинчыныт гын, весышт — вигак вӱдыш. А пеленышт нуно кугыжанышын да республикын флагыштым кученыт ыле.
Ты жапыште Москваште Россий Президент В.Путин элнам тӱзатымаште тыршыше ончыл еҥ-влакым саламлен гын, Йошкар-Олаште, В.П.Никонов лӱмеш площадьыште, «Россий, мый тыйым йӧратем!» концерт программе тӱҥалын. Оласе тӱвыра полат пелен ыштыше тӱрлӧ творческий коллектив, тыгак артист-влак шке мастарлыкыштым ончыктеныт, пайрем кумылым нӧлтеныт. А рӱдо каныме паркыште «Руш куэ» национальный пайрем вийым налын.
Такшым ты кечын Йошкар-Олан кажне тӱвыра лукыштыжо пайрем мероприятий-влак эртеныт. Поснак шукынжо самырык тукымлан пӧлеклалтыныт. Мутлан, оласе кок паркыштыжат лийше спорт программе-влакым ончыктен кодыман. Тушто тӱрло вид дене спорт клуб ден федераций-влакын показательный выступленийышт, мастер-классышт эртеныт.
Тиде кечын олаштына эше ик изирак событий лийын. Благовещений башньыште ончер почылтын. Тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министр Константин Ивановын палемдымыж почеш, тиде шкешотан архитектур ансамбльын оралтыштыже ончерым почмаш шкенан калыклан веле огыл, турист-шамычланат келшышаш. Башньыже Пресвятой дева Мариян площадьыштыже верланен. Шукерте огыл тудым Т.Евсеев лӱмеш национальный тоштерын шулдыр йымакыже кусареныт. Кызытеш тушто фотограф Валерий Кузьминыхын творчествыже, тоштерын фондшо гыч марий национальный вургем, кидмастар-влакын сувенирышт дене палдарыше экспозиций-влакым ужаш лиеш. Тыгак тушто кӱшыч ончаш лийме площадке уло. Чынжымак, кӱшыч Йошкар-Олан рӱдо ужашыжым йырым-ваш ончалаш лиеш. Вет башньын кӱкшытшо — 55 метр. Тушто Москосо курантын копийже гай шагатым вераҥдыме. Тудын ныл циферблатше башньын чыла велже гычат коеш. А шагатше спутник гыч виктаралт тӧрлалталтеш. Сандене меат Йошкар-Олаште уло Российысе калыкын илышыжым виктарыме шагатше почеш илена. Элнан тӱҥ пайремжымат моло дене пырля эртарена.
С.Носова.
М. Скобелевын фотожо-влак.
