Провой кундемысе Ташнур ял изижак огыл. Йырым-йыр тӱрлӧ пушеҥге-влак кундемым эшеат сӧрастарат. Кермыч дене нӧлтымӧ верысе тӱвыра пӧрт торашкак волгалтеш. Тудым ынде 7 ий чолга марий пӧръеҥ Алексей Дружинин вуйлата.
Ӱмаште ты культур учреждений эн сай радамыш логалын. Кугыжаныш могыр гыч ойырымо грант окса дене нуно пластик окнам шынденыт. А 2015 ийыште Алексей Николаевич эн сай культур пашаеҥ семын палемдалтын.
Алексей Дружинин Ташнур культур пӧртыштӧ 17 ият пеле пашам ышта. Тушко тудо Марий кугыжаныш университетым тунем пытарымекыже толын, тӱвыра да каныме паша шотышто специалистлан ышташ тӱҥалын.
— Такшым мый МарГУ-н ял озанлык факультетшым тунем лектынам, — шарналта самырык пагытшым Алексей Николаевич. — Изинекак культур илышлан шӱмаҥынам, Электродвигатель заводын ансамбльышкыже коштынам. Тунам кудымшо классыште тунемынам. Ансамбльыш икымше гана Галина Якушева тӱмырым кыраш ӱжын. Варажым школыштат тиде шӱлыш дене иленам. Вожатыйлан ыштыше Раисия Георгиевна Михайлова марий шӱлышан выставкым чумырен. Тушко мыят ковамын тошто вургемыжым шуко намиенам. Выставкыште гид семын лийынам, ончаш толшо тунемше, йочасадыш коштшо икшыве-влаклан да тусо пашаеҥ-шамычлан тошто марий калыкын чиемже, ыштыж-кучышыжо нерген каласкаленам. Тиддеч вара мылам «Орлёнокышто» канаш путёвкым пуэныт.
Йоча лагерь гыч канен толмеке, Алексей Дружинин Раисия Георгиевна дене школ пелен мурышо да куштышо коллективым чумырен. Йоча-влакым Олег Бакутов гармоньым шокташ, а шкеже тӱмырым перкалаш туныктеныт.
А университетыште тунеммыж годым А.Дружинин «Рия-рия» ансамбльыш коштын. Тушко тудым коллективын тунамсе вуйлатышыже Олег Герасимов ӱжын.
— Вич ий студент пагыт моткоч веселан эртен кайыш, — палдара тудо. — Олег Михайлович чылажымат профессионально туныктен, шуко полышым пуэн, кушкаш полшен.
Ташнур тӱвыра пӧртыштӧ ятыр ий художественный вуйлатыше пашам шуктымеке, 2011 ийыште Алексей Николаевичлан вуйлатыше сомылым ӱшаненыт. Ынде шым ий шке сапшым пеҥгыдын куча.
Тӱвыра пӧрт пелен ончычат «Алан» ансамбль лийын. Тудым Александр Васильевич Ефимов вуйлатен. Ты коллектив тӱрлӧ районлаште веле огыл, республикнан рӱдолаштыжат ик гана веле огыл мастарлыкым ончыктен. Но, жап эртыме семын, ансамбль «шаланен», лач куд-шым ӱдырамаш кодын.
А шке пашажым моштен виктарыше вуйлатыше ты коллективым уэш чумыраш шонен пыштен да чолга еҥ-влакым иквереш ушен.
Кызыт «Аланыште» – 22 участник.
— Тунамсе-влак кокла гыч иктаж кумытынжо кызытат сценыш лектыт, нунак тошто мурым сайын палат. Самырык-влакат ансамбльыш кумылын ушненыт. Коллективын репертуарже ондакысе семынак Провой вел муро, куштымашлан поян. Мыланна шкенан Мушмарий могыр тӱвыра поянлыкна лишылрак. Самырык-влакат тошто марий мурым кумылын мурат, куштымашыш ушнат, — ойла Алексей Николаевич.
А.Дружинин самырык тукымым тӱвыра аланыште куштымаште кугу пашам шукта. Тудын пелашыже, кум икшывыже тиде ансамбльыш коштыт. Кугурак йочаштым икымше гана кум ияш улмыж годымак сценыш луктыныт. А молышт, тудымак ончен, шӱмаҥыныт. Тидланак кӧра нунын ешыште умылымаш, пагалымаш шижалтеш, вет чыланат чон йодмо пашам уло кумылын шуктат. Еш да вуйлатыме «Алан» ансамбль дене шуко вере лектын коштыт.
— Шукерте огыл У Торъялыште эртыше «Творцы и хранители» фестивальыш еш дене миенна. Тыгак «Алан» ансамблят мыланна полшен. «Национальный кухньо» да «Эн сай фольклор ансамбль» номинацийлаште икымше степенян лауреат лӱм дене палемдалтынна, — сеҥымашышт дене палдара вуйлатыше. — Икмыняр тылзе ончыч ме Озаҥ олаште эртыше «Этномериада» тӱнямбал конкурсыш миен толынна, Гран-прим сеҥен налынна. А 2016 ийыште тушкак мийымына годым «Угинде» пайремым ончыктенна да икымше степенян лауреат лӱм дене палемдалтынна.
Тыгай конкурслашке лектын кошташ Алексей Николаевичлан моткоч келша. Тудо шкежат марий йӱлам, тӱвырам шымлаш йӧрата. А тидлан А.Дружинин коваж деч шӱмаҥын. Тудын аважат шке кундем калык поянлыкым сайын пален. — Коллективыштына илалше-ӱдырамаш-влак улыт. Нунат шуко оҥайым палат, шуко каласкалат. Чылажымат шотыш налаш тыршена, — ойла уста пӧръеҥ. — Мутлан, ансамбльыш коштшо ик ӱдырамаш Кугечылан шем шинчалым ямдылыме нерген каласкален. А тудым мондаш огыл манын, ме коллективна дене кином сниматленна. Фильмым «Шем шинчал» манын лӱмденна. Тушто мыйын ӱдырем модын. Кызыт ынде шкежат тудым ямдылен мошта. Шем шинчалым идалык мучко аралена, кучылтына. Тудо эре воктенна лийшаш. Кеч-могай корныш тарванена гынат, эре пеленна налына. Тудо осал деч веле огыл арала, вӱд йӱмӧ але кочмо шумымат пытара.
Коллективын участникше-влак ӱмаште Волгоградыште «От Волги до Дона», Сыктывкарыште «Эпосы и мифы леса» фестивальлашке миен толмыштымат сайын шарнат.
— Тений Коми Республикыште «Гажа-валяй» йӱла пайремыште лийме оҥайын шарналтеш. Тушто ме йыдалым пидме нерген каласкаленна, кумылан-влакым пидашат туныктенна, — радамла Алексей Николаевич. — А шкеже кум ий ончыч Яныш Беляк ял гыч Геннадий Иванович Васильевын каласкалымыж гыч йыдалым пидаш тунем кодынам. Паша куштылгыжак огыл: иктыжымак ышташ кечыгут шинчыман. Ансамбльыштат участник-влак йыдалым йодыт, но тыгай паша шуко жапым йодеш. Таче кечылан пелашем ден ик икшывына мыйын пидме йыдал дене куштат.
Алексей Николаевич гай вуйлатыше шукырак лиеш гын, тӱвыра паша ворана, тидлан кушкын толшо тукымат кумылаҥеш да коллективын веле огыл, районын, республикын чапше кӱшнӧ лиеш.
А.Байкова.
