2019 ийыште Унчо — финн-угор тӱнян культур рӱдолаже – тиде уверым 8 апрельыште уло марий калык куан дене вашлийын. Вет Морко районысо Унчо кундемыште марий йӱла, тӱвыра, тошто калыкын ыштыш-кучышыжо аралалт кодыныт, да кызытат тудым калык шуктен ила, тидлан кушкын толшо тукымымат кумылаҥда.
Марий Эл гыч мӱндыр эстон мландыш Унчо села нерген кумдан каласкалаш, тудын чапшым аралаш Морко район администрацийын тӱвыра, спорт да туризм пӧлка вуйлатышыже Дина Павлова, Я.Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармоний вуйлатыше Эрик Юзыкайн да «Марий ушем» вуйверын еҥже Василий Петров миеныт. Лач нуно эртыше кечылаште Усталык ушем-влакын пӧртыштышт эртыше вашлиймашыште тора кундемыш миен толмышт нерген каласкалышт да ончыкылан ышташ палемдыме пашашт дене палдарышт.
— Морко районышто культур илыш вияҥмым ончаш лектын коштмо годым Морко район администраций вуйлатыше Александр Альбертович Иванов Унчо селам «Финн-угор тӱнян культур столицыже» лӱмым налаш темлыме нерген ойлен ыле, да ме министерстве велым чыла шотыштат полшаш сӧренна, — палемдыш тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министр Константин Иванов. — Сеҥымаш — тиде икымше ошкыл, а ынде тӱшкан пашалан кыртмен пижман. Лишыл жапыште тидын шотышто оргкомитетым чумыраш, корнысо картым ышташ кӱлеш. Икмыняр мероприятийым тенияк эртараш палемдыме. Вес ийынат шуко вашлиймаш, пайрем Унчо кундемыште лийшаш. Тиде пашаш коммерческий ден коммерческий огыл организаций-влакымат ушаш шонена. Вет ме Морко районым веле огыл, а уло республикым ончыктышаш улына.
2019 ийыште Унчо кундемын финн-угор столицыже улмым ончыкташ манын, Шорыкйол, Сӱрем пайрем-влакым, «Йоча Ӱярня», «Сӱан пайрем» фестиваль-шамычым, «Колумб лудмаш» конкурсым, Марий самырык тукым слётым… кугу кӱкшытыштӧ эртараш палемдыме. Тушко республикыште илыше-влак веле огыл, финн-угор тӱшкаш пурышо родо-тукым калык, Эстоний, Финляндий, Венгрий да моло вер гыч уна-влак ушнышаш улыт.
— Кугу проектыш ушнымо дене Морко районышто, поснак Унчо кундемыште илыше калык асфальт корно шартышым саемдат, верысе кыдалаш школын кокымшо корпусшым чоҥен шуктат манме ӱшан дене ила, — ойла Морко район администраций вуйлатыше Александр Иванов.
Такшым Унчо кундемыш тора да лишыл уна-влак эре гаяк толын каят. Вет тушто уло мом ончаш: калык шке тӱвыражым, йӱлажым арален ила, тошто марий вургемым, арверым уэмден тӱрла, ышта, «Передовик» ял озанлык артелят паша лектышыж дене куандара. А кӧ тидым шкежак терген ончаш шона гын, Унчо кундемыш миенак толман. Тушто тендам эреак куанен вашлийыт да порын ужатен колтат.
А.Байкова.
Д.Речкинын фотожо.
