Нине чолга удмурт ӱдыр-влак Виолетта Анисимова ден Раиса Волкова дене мый Марий кугыжаныш университетыште Финн-угор калык-влакын родо-тукым кечыштлан пӧлеклалтше мероприятийыште палыме лийынам. Нуно коктынат икте-весе дене вашталт коштмо тунемме программе дене МарГУ-што тунемыныт. Удмурт кугыжаныш университетын студенткыже-шамыч оҥай сценкым ончыктеныт да шке вел мурым йонгалтареныт. Нунын деч кундемыштына мом ужын коштмыштым, тунемме жапышт кузе эртымым, молымат йодыштынна.
– Ӱдыр-влак, Марий кугыжаныш университетыштына тыланда марий йылмын лывыргылыкыштым шижаш логалын?
– Тӱҥ предметла деч посна ме марий йылмын поянлыкшымат пален налынна. Тудо тендан чынжымак шкешотан. Поснак тӱвыра ден йӱлада ойыртемалтше. Йошкар-Ола уремла дене коштмо годым кевытла ден тӱрлӧ тӧнежлаште пижыктыме вывескым марлаҥдыме шинчалан пернен. Коеш, верысе кучем марий йылмылан кугу тӱткышым ойыра.
Удмурт ден марий йылме коклаште икгайлык уло, ме вет родо-тукым йылме ешыш пурена. Англичан йылме дене таҥастарымаште марий йылмым тунемаш куштылгырак. Ме кӱчык жапыште ятыр марий шомакым тунем шуктенна, проста предложенийымат чоҥен кертына. Йылмыдан поянлыкше дене палымым ыштымылан Лидия Сидоровна Матросова ден Валерий Николаевич Максимовлан кугу таум каласыме шуэш. Но арняште кок мужыр изиш шагалла чучын. Йылмым сайын пален налаш кажне кечын кок але кум урок кӱлеш, очыни.
Тыгак йылмым тунемаш йолташна-шамычат полшеныт. Нунын дене кажне кечын мутланыме йылмынам лывыртен, мутвундынам пойдарен. Меат нуным удмуртла кутыраш туныктенна.
– Рӱдолана шотышто мом каласеда?
– Йошкар-Ола яндар, ужар, мотор, шып ола. Тендан корнылаште машинам тунаржак от уж. Еҥ-влак утларакшым йолын коштыт. Ме шкежат бульвар, Изи Какшан эҥер сер мучко канен коштынна. Но йолешкын тротуарже южо уремыште моткоч томам. Тиде экшык шинчалан вигак перна. А олаште илыше калык поро, мемнан дене кажныжат сайын мутланен, йодынна гын, полшеныт.
– Ала республикнан вес кундемышкыжат миен шуктенда?
– Чаманен каласыман, уке. Эсогыл марий кочкышымат тамлаш ярсен огынал. Кече мучко вузышто тунемме, варажым урокым ыштенна. Туге гынат кок калыкын, удмурт ден марийын, лишыл улмыштым шижынна. Мемнан йӱлана коклаште икгайлык уло. Пайремымат ик семынрак эртарена.
–А шке калыкдан тӱвыражым, йӱлажым аралымаште могай пашам ыштеда?
– Ме йылмынан, тӱвыранан патриотшо улына, садланак тудым университетыште тунемына. Удмурт йылме дене кылдалтше тӱрлӧ форумышко, конференицийышке, акцийышке, проектышке кумылын ушнена. Тыгодым университет кӧргыштӧ эртаралтшыш гына огыл, а республик кӱкшытанышкат. Самырык коклаштат йылмынан поянлыкше нерген ойлена, нуным шочмо йылме дене мутланаш ӱжына.
– Мероприятийыште мурымыдам кольым. Те иктаж ансамбльышкат коштыда?
– Вузыштына эртаралтше кажне гаяк мероприятийыш чолган ушнена. Удмурт университет пеленсе ансамбльышкат коштына. А мураш мый изинек йӧратем (В.Анисимова – авт.) Марий кугыжаныш университетын эртарыме мероприятийышкыжат ик гана веле огыл миенна. Тыгак Йошкар-Олаште лийше икмыняр марий концертымат ужынна.
Икманаш, Марий Элым моткоч порын шарнен илаш тӱналына. Тендамат кундемышкына алал кумылын ӱжына. МарГУ-лан, УдГУ-лан тендан дене тунемаш йӧным ыштымыштлан кугу таум ойлена. Ӱшанена, ме туныктышына-шамычын ӱшаныштым суленна. А калык кокласе вашкылна утларак пеҥгыдемеш манын шонена.
Л.Шабдарова.
М.Скобелевын фотожо.
Снимкыште: В.Анисимова ден Р.Волкова.
