РУБРИКИ

Лӱдыкшыдымылык культур идалыклан пӧлеклалтеш

2018 ийым Россий МЧС Лӱдыкшыдымылык культур идалык семын увертарен. Тудо илышын тӱрлӧ сферыжым лӱдыкышыдымыракым ыштымашке виктаралтын. Чрезвычайный ситуаций лийын кертмым шижтарыме да тудым кораҥдыме единый кугыжаныш системыланат у шӱлышым пуаш да имиджшым саемдаш шонат. А чыла тидыже пӱтынь кугыжанышын лӱдыкшыдымылыкшым саемдаш полшышаш. Ты идалыкым эртарыме кышкарыште РСЧС-ын территориальный подсистемылаштыже тӱрлӧ учений ден тренировкым, смотрым, методике занятий ден меджведомственный «йыргешке ӱстелым», профилактике мероприятийым, профессиональный мастарлыкым тергыме конкурсым, почмо урокым, экскурсий-влакым эртараш палемдыме. «Тений майыште Марий Элыште Россий МЧС-ын Рӱдӧ региональный рӱдержын тергымашыжат  эртышаш. Тидыже региональный Тӱҥ управленийлан да тичмаш налмаште республикланат калыклан лӱдыкшыдымылыкым ыштыме шотышто шкешотан экзамен лийшаш»,- палемдыш шукерте огыл журналист-влак дене вашлиймыж годым Россий МЧС-ын Марий Элысе Тӱҥ управленийжым вуйлатышын икымше алмаштышыже, внутренний службын полковникше Алексей Сабадырев.

Ты отрасльыште тыршыше-влак тений утларакшым калык коклаште умылытарымаш, профилактикым эртарыме пашалан кугу верым ойыраш шонат. Кеч нунын увертарымышт почеш, Марий Элыште ты шотышто паша тугакшат сайын вораҥеш. Вашталтышым ме шкежат ужын кертына. Тӱҥ управленийын Надзор да профилактик паша шотышто управленийжым вуйлатышын пашажым жаплан шуктышо Сергей Петровын палемдымыж почеш, пытартыш вич ийыште пожар шотышто обстановко палынак саемын. Мутлан, кодшо ийын республикыште «йошкар агытан» 732 гана озаланен. 2016 ий дене таҥастарымаште, 9,6 процентлан шагалрак.  Туллан кӧра илыш гыч 43 еҥ каен. Тӱҥ шотышто пожар илыме пӧртлаште, сурт озанлыклаште ылыжеш.

А теве вӱд объектлаште ӱмаште 43 еҥ колен. Изирак судно шотышто кугыжаныш инспекийын тӱҥ инспекторжо Александр Крикуновын палемдымыж почеш, пытартыш вич ийыште туткарыш тыге логалын илыш гыч кайыме чот 40 процентлан шагалемын. Изирак судно дене коштмо дене кылдалтше колымаш случай гын йӧршеш лийын огыл. Йӱштылмӧ, кол кучымо годым еҥ-влак шукын туткарыш логалыт. Но тыште нуно шкештат титакан улыт: шукынжо тидым йӱшывуя ыштат. Мутлан, ӱмаште йӱштылаш пурен колышо  18 еҥ кокла гыч кандашынже кочывӱдым подылшо лийыныт. Кеч йӱштылаш келыштарыме верлаште гына утарыше-влак 24 еҥын илышыжым арален коден кертыныт.  Колым кучышо-влакынат тӱткылыкышт, шке верч азапланымышт ок сите: пеҥгыдем шуктыдымо але шулаш тӱҥалше ийышкат чӱчкыдын лектыт. Ӱмаште тыге кок еҥ колен. Тыгай сӱретым пытараш манын, ГИМС пашаеҥ-влак профилактике мероприятий-шамычым сайын эртарат. Тылеч посна  Изи Какшан эҥер серыште ватрушко дене мунчалтыме услугым пуышо-влакымат чот эскерат. МЧС-ын йодмыж  почеш, предпрниматель-влак жапын-жапын ийын кӱжгытшым тергышаш да посна журналыш ончыктышаш улыт.  

Пресс-конференцийыште вес куан увер денат палдарышт. Эше кодшо ийын Йошкар-Оласе Воскресенский паркыште «Пожарный да утарыше-влаклан» памятникым шындаш негызым пыштыме. Утарыше-влакын ойлымышт почеш, тиде пашаште тыршыше-шамычын патырле, лӱддымӧ, еҥ-влаклан полшаш эре ямде улмыштым ончыктышо символ лийшаш. Каласен кодыман, Юл кундем федерал округышто тыгай памятникше мемнан регионышто гына уке. Но кажне вережат тыгай шарныктышыже еҥ-влакын поро кумылым ончыктымо дене чумырымо шийвундо кӱшеш ышталтын. Марий Элыштат тыгак лиеш. Кызыт тудлан шийвундо погалтеш. Тачысе кечылан 700 тӱжем утла теҥгем  чумырымо. Памятникын проектшылан конкурсат эртаралтын. Тушко эсогыл Москва, Волгоград гычат скульптор-влак ушненыт. Индеш проект кокла гыч сеҥышыш  землякна-влак Сергей Яндубаев ден Анатолий Ширнинын пашашт лектын. 23 еҥан комиссий лач тудлан эн шуко йӱкым пуэн. Памятникым лишыл кок ийыште ыштен шуктышаш улыт, тидыже оксам кузе чумырен шуктымо дене кылдалтын.

Нине кок скульптор Марий Элыште веле огыл кумдан палыме улыт. Нуно Курыкмарий районышто Акпарслан, Йошкар-Оласе Сеҥымаш паркыште тылын турженикше-влаклан, тыгак «Йӧратымаш да ӱшанлык олымбал», «Йошкин пырыс», А.С.Крупняковлан да моло памятникым ыштеныт. «Пожарный ден утарыше-влаклан» композиций тошкалтыш семын келыштарыме  постаментыште шогаш тӱҥалеш да кум метрат пелен наре кӱкшытан лиеш. Вашлиймаш годым тидын нерген скульптор-влак шкештак каласкалышт.  

С.Носова.
Авторын фотожо.  

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий