Лаштыкнан тачысе унаже – Я.Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармоний пеленысе «Марий Эл» кугыжаныш куштышо ансамбльын солистше ДЕНИС ТИХОНОВ.
Денис Морко посёлкышто шочын-кушкын. 2-шо №-ан школ деч вара И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжыште, а вара Озаҥ оласе культур да искусство институтышто тунемын. Изинекак кушташ йӧратыше рвезын «Марий Эл» ансамбльыш толмо корныжо могайрак лийын? Тиддеч посна эше могай пашам шукта? Нине да моло йодышлан вашмутым шкеж дене мутланымеке колна.
– Денис усталык шӱлышан улмет кунамрак палдырнаш тӱҥалын?
– Кокымшо классыште тунемме годым йоча сымыктыш школыш кошташ тӱҥалынам. Эн ончыч куштымаш кружокыш, а вара 5-ше гыч 9 класс марте туштак тиде направлений дене тунемынам. Аттестатым налмеке, Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжыш толынам да шонымо семынак тунемаш пуренам. Тиде колледжыш эше 7-ше классыште шинчымашым пойдарыме годым Почмо омса кечын толынна да куратор лийшаш деч можым, кузежым чыла умылен каенна ыле. Садлан экзаменым нимогай нелылык деч посна кученам.
– Тугеже студент жапыштак «Марий Эл» ансамбльыште кушташ йӧн лийын?
– Уке, кураторна Ольга Петровна Сергеева тунемме годым пашам ышташ колтен огыл. Но вара кумшо курсышто тунемме годым ме, студент-влак, ансамбльын артистше-влак дене пырля ик-кок концертыште куштенна. Мыланна колледж пеленысе «Вдохновение» ансамбльыште мастарлыкым шуараш, пӱжалтмешке кушташ йӧн лийын.
– Дипломан лиймеке, паша верым муаш неле лийын огыл…
– Колледжым тунем лекмеке, армийыш миен толынам да Чуваш кугыжаныш куштышо ансамбльын солистше лийынам. Идалык пашам ыштымеке, «Марий Эл» ансамбльын кугу ешышкыже ушненам. Тыште пырля тунемме йолташем, палымем-влакат лийыныт, садлан чонемлан куштылгырак. Ынде вич ий чон йодмо сомылым уло кумылын шуктем.
– Чуваш коллективыште куштымаш ойыртемым шижынат?
– Чуваш коллективын репертуаржат вестӱрлӧ. Мылам тусо калык куштымашым тунемашат неле ыле. Тышке толмеке, чылажат палыме, лишыл, йол шкежак кая, вет марий куштымашым ме эше колледжыште тунемме годым Славик Михайлович Асмаевын вуйлатыме «Рвезылык» ансамбльыште куштенна.
– Сценыште тӱрлӧ да ӧрыктарыше движенийым, трюкым ыштылат. Тидлан кушто тунемынат?
– Акробат приём-влакым ышташ колледжыште тунемме ыле, но армийыште тиде мондалтын. Тушеч пӧртылмеке, репетицийыште изиш нелырак ыле, садлан ик жап тренажер залыште капкылым шуараш логалын. Кызыт репетицийыште тӱрлӧ трюкым ышташ тунемына, лӱмынак спортзалыш кошташ жап уке.
– Шпагатыш шинчаш куштылго мо? Тый вашке тидлан тунемынат?
– Колледжыште ик куштымашым тунемме годым шпагатыш шинчаш кӱлын да иканаште шинчынам. Тиддеч вара кызытат тӱрлӧ приёмым ыштылмем годым тунамсе шпагатем «шарналтем». Тыге ынже лий манын, капкылым сайын шуйдарыман, адакшым шпагатыш изинекак шинчаш тунемман.
– Ансамбль деч посна тый эше колледжыште туныктышылан пашам ыштымет нерген колынам ыле.
– Армий деч вара ачам Москош ОМОН-ыш пашам ышташ каяш темлыш. Тушко мийымеке, икмыняр врачымат эртенам ыле, но ты паша мыйынла ыш чуч, армийыште служитлымемат сита манын шоналтышым да «Марий Эл» ансамбльыш каяш шонен пыштышым. Моско гыч толшыла, ачам дене вик Озаҥ культур институтыш тунемаш пураш документым сдатлышна. Кӱшыл шинчымашым заочно налынам. Тунамак колледж гыч Ирина Владимировна Шаймарданова йыҥгыртен да пашаш ӱжын. Шкеат икмыняр ий ончыч веле тудым тунемын лектынам да тушко пашаш кайыме шотышто кокытеланенам.
– Пашаш мийымекет, шкет деч икмыняр ийлан гына изирак-влакым туныкташ неле мо?
– Тӱҥалтыште йӧсланаш логале, лӱдынамат, но икмыняр жап гыч колеяш пуренам. Калыкыште манмыла, туныктем, тыгодымак шкеат нунын пелен тунемынам. Мыйын курсем тиде тунемме ийыште самырык специалист лийын лектеш. (воштылеш). «Хор» пӧлкаште шинчымашым пойдарыше-влакым марла кушташ туныкташат оҥайын чучеш.
– Колледжысе «Вдохновение» ансамбльым вуйлатымет нерген ойленат ыле. Шкендым могайрак вуйлатышылан шотлет?
– Ольга Петровна колледж гыч кайымыж деч ончыч шке вуйлатыме коллектившым мылам, шке тунемшыжлан, ӱшанен кодыш. Ӧрмалгенак ӱшаныме пашам шуктем. Икмыняр кече ончыч тудо Болгарий гыч толын ыле, ансамбльын мастарлыкшым концертыште кӱкшын аклыш. А тидыже – пашамлан кугу ак. Туныктышем семын шкемым пеҥгыдын йодшо вуйлатышылан шотлем.
– Ансамбльыште могай куштымаште улат? Эн чот могайже келша?
– Чыла гаяк куштымаште… Эн чот мылам «Аргетин кӱтӱчӧ-влакын куштымашышт» келша, технике неле, чот ноялтеш, а «Прибельский марий-влакын куштымашыштышт» каналташ йӧн уло.
– Денис, куштымаште огыл гын, шкендым могай пашаште ужат ыле?
– Неле йодыш. Шарнем, 5-ше класс деч вара Национальный президент искусство школын художественный пӧлкашкыже тунемаш пураш шоненам ыле, но шот ыш лек. Тиддеч вара куштышо лиямак манын шонен ямдылалтынам. Очыни, вес пашам ыштенжат ом мошто.
– Куштымаш – тиде тылат мо?
– Чыла… Тидын дене мый илем, тидын нерген эрже-касше шонем, тидын верч чонем йӱла. Куштем да чонем мура, кумылем нӧлталтеш, у пашалан вий лектеш.
АЛЕВТИНА БАЙКОВА
Фотом еш альбомжо гыч налме
