КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО ЛӰМГЕЧЕ ТЕАТР

Лӱмгечылан пӧлеклалтше тургым

1 сентябрьым театрын йолташыже-влакат куанен вученыт, вет лач тиде кечын Марий самырык театр 30 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше у тургымжым почын. Ты гана тудо шке ончышыжо-влакым «Звездный блин» спектакльыш чумырен.

Сылнысемлан поян йомак рушла, но тушто марий шӱлыш сайынак палдырна. Авторжо – Нина Ефарицкая. Текстым сценылан Йошкар-Олаштак шочын-кушшо, но ятыр ий Российысе театрлаште пашам ыштыше Николай Смоленцев келыштарен, режиссёр пашам Россий искусствын сулло деятельже Олег Иркабаев шуктен. Спектакльлан семым Виктор Апталиков возен, а сценым йомакын авторжо ты гана шкежак сӧрастарен.

Поро кумылым шочыктышо, кызытсе илышлан келшыше спектакльым кок кече почела ончыктеныт. Тудым йоча-шамыч веле огыл, кугурак-влакат шокшын вашлийыныт.

Парад, фестиваль…

Лӱмгече тургым шуко событийлан поян. Эн ончычак «Премьер-влакын парадыштым» палемдыман. Икымше премьерлан «Культура России» проектын полшымыж дене шындыме «Звездный блин» спектакльым шотлыман. А лишыл жапыште кумдан палыме драматург, режиссёр-постановщик Сергей Пронинын (Сеппо Кантерво) «Сторож», Геннадий Гордеевын «Кок родо-пошкудо» пьесышт почеш, Александр Пушкинын «Сказка о рыбаке и рыбке» йомакше негызеш спектакль-влакым калык ончыко луктына, – палдарыш республикысе изданий-влакын журналистыштлан эртарыме пресс-конференцийыште театрын художественный вуйлатышыже, Россий искусствын сулло деятельже Олег Иркабаев.

Сентябрьыштак «30 ий. Эртыме корнынам шергалына» фестиваль-марафон эрташ тӱҥалеш.

Тудо кумло ий ыштыме пашанам ончалаш йӧным пуа. Эртыше корным шергалын, тудын нерген шоналтыде, тудым иктешлыде да шымлыде, тачысе кечылан акым пуаш огеш лий, ончыко ончаш йӧсӧ лиеш, – умбакыже каласкала Олег Геннадьевич. – Кумло ий жапыште мыняр спектакль ончыкталтын?! Театр почылтмекак калык ончыко лукмо спектакль-влак кокла гыч, мутлан «Айвика», «Эх, илышет-шеремет!..», «Окса мешак», «Изуремыште – кугу сӱан» – кызытат репертуарыштына. Тиде радамышкак Зинаида Долгован, Геннадий Гордеевын, Александр Петровын пьесышт почеш шындыме спектакльлам пурташ лиеш. Лач нуныштым ме шӧртньӧ фондлан шотлена.

Фестиваль-марафон кум тылзе шуйна. Тиде жапыште 50 утла спектакльым сценыш луктыт. Тыгодым марий драматургийым, руш классикым ончаш йӧн лиеш, тиддеч посна йоча-влаклан келшыше постановко-влакат ончыкталтыт.

Молгунамсе семынак театр коллектив гастроль дене Татарстан, Башкортостан республиклаш, Урал да моло кундемышкат лектын кошташ палемден.

Марий самырык театрын 30 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше пайрем кас 18 ноябрьыште лиеш.

Кугу концертыште мемнан артистна-влак веле огыл, моло театр гыч толшо коллегына-влак, тыгак чапланыше ансамбль, йолташна-шамыч мастарлыкым ончыкташ тӱҥалыт, – палемдыш О.Иркабаев.

Молан лачшымак тиде кечын пайремым эртарат? 30 ий ончыч, 1991 ий 18 ноябрьыште, Марий самырык театрын сценыштыже икымше спектакльым, «Айвикам» ончыктеныт.

Эше икмынярым шуктышаш улыт

Тиддеч посна театрыште эше моло спектакльынат премьерже лийшаш. Мутлан, режиссёр Алексей Ямаев О.Богаевын «33 счастья» комедийже почеш «33 пиал» спектакльым сценыш луктеш. Произведенийым драматург Зинаида Долгова марлаш кусарен. Марий постановкым ончаш йӧратыше-влаклан Юрий Соловьёвын «Ош волгенче» пьесыж почеш тыгаяк лӱман спектакльым О.Иркабаев ямдыла. Тыгак Г.Гордеевын «Ик ялыште кум сӱан», З.Долгован «Лаюк агур» пьесышт почеш постановко-влакым, тыгак «Сказки дядюшки Римуса» йомакым сценыш лукташ шонат.

Япон калыкын илышыжым «Правдивая история о японском императоре акира-сан и прекрасной Принцессе Оливии» постановко почын пуышаш. Смоля Коленцевын возымо произведенийже почеш йомакым автор дене пырля О.Иркабаев сценыш лукташ ямдылат. Смоля – Николай Смоленцев. Тудо Йошкар-Олаште шочын-кушкын, ятыр ий Моско театрыште пашам ыштен, а кызыт – Йошкар-Олаште, Марий самырык театрыште художественный вуйлатышын полышкалышыжлан тырша. Тудо драматург, режиссёр семынат калыкыште палыме лийын шуктен.

Ешышт кугемын

Театрыш у артист толмеке, вий ешаралтмыла чучеш. Шукерте огыл Марий самырык театрын ешышкыжат кум артист ушнен. Тиде – Дмитрий Смоленцев, Антон Бушков да Любовь Ерина.

Жаплан келшыше

Илышыш цифровой технологий шыҥдаралт толмо дене Марий самырык театрат жап дене тӧр каяш вашка.

«Театры – детям» федеральный программе полшымо дене тений нылымше ий почела окса полыш ойыралтеш. Ты гана 6 миллион теҥге пурен. Шийвундым икмыняр спектакльым сценыш лукташ да материально-технический манме базым уэмдаш кучылтына. Ме жаплан келшыше йӱк, тул оборудованийым налынна. Ынде мемнан театрыште йӱкым возышо шкенан студийна уло. Тушто чыла спектакльлан музыкым, а артист-влак мурым возен кертына. Тыгак режиссёрын полышкалышыжын пультшым (пульт помрежа) налынна, тудым лишыл жапыште вераҥден шуктышаш улына. Варажым артист-влак гримеркыштышт шинчымышт годымат сценыште мо ышталтмым ужын-колын кертыт. Ындыжым театрыште онлайн йӧн дене видеотрансляцийым ышташ йӧн уло. Тидлан видео-, фотокамер-влакым налынна. А тидыже шкенан концерт, спектакль-влакым интернетыште ончыкташ йӧным пуа, – палдара театрын вуйлатышыже Александр Бирюков. – У тургымым почаш кеҥежымак ямдылалташ тӱҥалынна: полатыш пурымаште тротуарым шке вий дене ачаленна, фойеште кӱварым чиялтыме… А театрын пристройжо 2024 ийлан шукталтшаш.

Икманаш, Марий самырык театрын лӱмгече тургымжо тӱрлӧ событийлан поян. А тидлан тудо чынже денак кыртмен ямдылалтын да, илышлан келшышын, ончыко кая.

А.БАЙКОВА

Фотом театрын архивше гыч налме

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий