ЭРТЫШ ИЛЫШ ДА КРАЕВЕДЕНИЙ

Лишыл еҥыштым кычалыт

«Татар краевед-влакын обществышт» регионысо мер организаций  Татарстан Республикысе «Воинын чап клубшо» ассоциаций дене пырля «Нет в России семьи такой» акцийым увертареныт.

 Тудо республикыште илыше калыклан Кугу Отечественный сарыште кредалше, да колымекышт, шке подвигыштлан наградитлыме салтак-влак нерген  уверым шараш виктаралтын. Нунын подвигышт нерген материал РФ Обороно министерствын Рӱдӧ Архивыштыже аралалтын да тӱшка калыклан палдарымашке 21 курымышто гына лектын. Нелылыкше теве кушто: Кугыжаныш Ддумын пеҥгыдемдыме «Интернетыште секретность нерген» закон почеш сайтыште герой-влакын адресышт да шочмо верышт нерген увер петырыме улыт. Сандене колышо-влакым военкомат-влакын лӱмышт почеш гына кычалуаш лиеш.

 Санденак ӱлнырак ончыктымо красноармеец-влакым палыше еҥ-влак деч йӱкым пуаш йодыт. Нунылан Йошкар-Олаште але районласе редакцийлаште вара ты але вес салтакын наградной докуметын копийыштым кучыктат.

Йошкар-Ола гыч улшо да колымекышт наградитлалтше герой-влак:

 Екатерина Степановна Сорокина, 1923 ийыште шочын, марий, 1942 ий 20 июльышто Йошкар-Оласе РВК гоч мобилизоватлалтын, 169-ше стрелковый дивизийын, 160-шо посна истребительный противотанковый дивизионжын радиотелеграфистше. Фронтышто 1942 ий июль гыч.

Нарев эҥерын касвел серыштыже немыч оборным кӱрлмӧ годым, Рожан деч кечывалвелкыла 2-13 октябрьыште батарейын связисткыже лийын. Кум гана кӱрылтшо телефон линийым тӧрлатен. Сӧй пасуэш колен. 1944 ий 18 октябрьыште кокымшо степенян Отечественный война орден дене палемдалтын.

Василий Филиппович Мамуткин, 1923 ийыште шочын, марий, 1941 ийыште Йошкар-Оласе РВК гоч мобилизоватлалтын. Комсомолец, лейтенант, 419-ше истребительный противотанковый артилерийский полкын взвод командирже. Фронтыш 1942 ий 10 сентябрьыште каен.

1942 ий 6-7 декабрьыште Иваков ял воктене тушманын атакыжым чактарымаште тудын вуйлатыме взвод 3 кыдалаш да 1 неле танкым пытарен. Пушко да автомат гыч луйкален. Шкенжым лӱддымӧ салтак семын ончыктен. Икымше степенян Отечественный война орден дене палемдалтын.

 Анатолий Прокопьевич Баженов, 1925 ийыште шочын, руш, комсомолец, 1942 ий 20 апрельыште Йошкар-Оласе РВК гоч мобилиоватлалтын. Фронтыш 1943 ий 27 апрельыште каен. Йудвел-Кавказ фронтышто Крымыште посна Приморский армийыште да нылымше Украин фронтышто служитлен. 1943 ий 16 июньышто сусырген. «За отвагу» медаль, III cтепенян Чап орден, Йошкар Шӱдыр орден дене илымыж годымак палемдалтын.

Гожино села воктенсе кредалмаште тушманын 2 огневой точкыжым пытарен, автоматчик тӱшкам шалатен. Наступленийым умбакыже шуйымыж годым тушманын эше ныл точкыжым пытарен, но шкеже колен.

1945 ий 21 майыште кокымшо степенян Отечественный война орден дене палемдалтын.

Ефим Григорьевич Гусев, 1922 ийыште шочын. Марий, комсомолец, 1942 ий 5 февральыште Йошкар-Оласе РВК гоч мобилизоватлалтын. Фронтыш 1942 ий 30 октябрьыште каен. Сержант, Кечывалвел-касвел фронтын специальный назначениян 44-ше посна инженер бригадыжын 217-ше батальон отделений  командирже.

1943 ий 10 июльышто тушманын лӱйкалымыж коклаште Нижнее села кундемыште Йӱдвел Донец эҥерым вончаш лиймым терген. Корным рашемдымеке, ик эн ончыч вончышашлык кӱлеш материалымат конден. Немыч-влак деч 50 метр ӧрдыжтырак вончакшым ыштен. 18 июльышто боевой заданийым шуктымыж годым колен.

1943 ий 15 ноябрьыште тудым кокымшо степенян Отечественный война орден дене палемденыт.

Михаил Трофимович Баранов, 1908 ийыште шочын, руш, 1941 ий 30 декабрьыште Йошкар-Оласе РВК гоч мобилизоватлалтын. 1944 ий гыч ВКП(б) кандидатыш член. Передовойышто – 1941 ий 5 июль гыч. Воронеж, Рӱдӧ да I Украин фронтлаште служитлен. Младший сержант, 141-ше стрелковый дивизийын 207-ше посна сапер батальонжын отделений командирже. Илымыж годым Йошкар Шӱдыр орден дене палемдалтын.

Икмыняр лу тӱжем наре миным шынден. Тушманын мине пасужымат  тудак «эрыктен», Сейм, Десна, Днепр, Днестр эҥерла гоч переправым ыштен. Кадлубиска села воктене кредалмаш годым ятыр противотанковый миным вераҥден.  1944 ий 13 июль гыч тудо кум салтак дене пырля мине пасулам эрташ корным почеден. Но нелын сусырген.

 1944 ий 14 июньышто кокымшо стпенян Отечественный война орден дене наградитлалтын.

(Умбакыже лиеш)

Михаил Черепанов, Сания Рамай.

Савыкташ С.Носова ямдылен.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий