Кодшо арнян В.М.Васильев лӱмеш Йылмым, литературым да историйым научнын шымлыше институтышто Российыште науко да технологий идалыкым почмылан пӧлеклалтше «Гумманитарный науко-влакын кызытсе состоянийышт да ончыкылыкышт» кок кечаш научный сессий эртен.
Шабдар Осып шке жапыштыже возен: «Эртыше илышым пален налме кызытсым утларак пален налаш полша, кызытсым чот шинчыме – ончыкылыкымат палыкта, ончыл корнымат ужаш полша». Ты ойжо шанче институтын пашаеҥже-влаклан девиз семынак улеш манаш лиеш. Могай пашам нуно шуктат – учрежденийын вуймутшо гычак пале. Но чыла нине йодышым посна-посна огыл, комплексно шымлат: йылме, сылнымут, историй, социологий, археологий, этнологий, фольклор, тӱвыра, искусство да моло сфере велым иктешлен ончалын. Научный сессий эртыме жапыште кодшо ийын кажне пӧлкан специалистше-влакын шуктымо пашашт иктешлалтын.
Тачысе кечылан тушто 28 еҥ пашам ышта. Нунын кокла гыч кандашыже Марий Эл Республикысе наукын сулло пашаеҥже, тынарак Марий Элын кугыжаныш премийжын лауреатше, кумытын Финн-угор обществын еҥже, кумытын науко доктор, 18 науко кандидат улыт.
Кугыжаныш заданийым шуктымо кышкарыште институт 8 тематический направлений дене шымлымаш-влакым эртарен. Археолог-влакат кӱнчен шымлыме 8 экспедицийыш лектын коштыныт, республик деч ӧрдыжтат лийыныт. Кеч эпидемийлан кӧра тора корныш лекташ куштылгыжак лийын огыл. Социолог-влак тыгак 7 шымлымашым эртареныт. Тӱҥ шотышто оласе да районласе муниципальный образований-влакын верысе кучемыштын пашаштлан акым чумыреныт, республикыште наркоситуаций, коррупций, калык ден конфесий коклаште кыл шотышто сӱретым рашемденыт.
Ученый-влак тӱрлӧ кӱкшытан грант конкурслаште участвоватленыт. Институт ятыр шанче-практик форумым эртарен. Кодшо ийын Марий Элын 100 ияш лӱмгечыже вашеш МарНИЯЛИИ-н вӱдышӧ ученыйжо-влакын фотоштым вераҥдыман галерейым почыныт. Ученый-влакын вийышт дене 18 научнын савыктышым лукмо, кусарыме моло пашамат шуктымо…
Сессийыште икмыняр у книгам презентоватленыт: «Историй» направлений дене пашам ыштыше шанчыеҥ Алексей Кудрявцев «Марийский край в Первой мировой войне 1914-1918 года» книган кокымшо томжо дене, историй науко кандидат Сергей Свечников индешымше классыште ИКН предметлан ямдылыме «История народов Марий Эл» тунемме пособий дене. Нуно шкештак книгам чумырымаште тыршеныт.
Сессийын кокымшо кечынже кечывал деч ончыч социолог-влак шке паша лектышышт дене палдареныт. Оҥай ыле философий науко кандидат Виталий Шабыковын социологий шымлымашыж гоч марий йылмын могай ончыклыкшо лийшаш нерген пален налаш.
А кечывал деч вара Науко да технологий идалыклан пӧлеклалтше торжественный мероприятий эртен. Официальный еҥ-влакын саламлымашышт, тауштымашышт йоҥгалтын. МарНИЯЛИИ-н кодшо ийысе паша лектышыже дене директорын алмаштышыже, филологий науко кандидат Мария Панькова палдарен. Ик эн кугу паша лектышышт – «История Марий Эл с древнейших времен да наших дней» научный книга. Тыгак «Финнугороведений» журналын кодшо ийысе номерже дене палдареныт. Марий институтын ончыкылыкшо могай, кузе вияҥаш тӱҥалеш? Тидын нерген директорын алмаштышыже, филологий науко кандидат Людмила Григорьева ойлен.
С.Носова
Снимкылаште: А.Кудрявцев у книга дене палдара.
М.Скобелевын фотожо
