Икана редакцийыш футболым йӧратыше, жапше годым тале спортсмен семын аклалтше У Торъял район Семисола ялын эргыже В.Васильев тольо. Уна шке ешыже, футболлан кумылан улмышт нерген каласкалыш. Тудын тукымыштыжо кажныже спортын ты видше дене пеҥгыде кылым кучен манаш келшен толеш.
У Торъял район Семисола ялыште футболлан тӱҥалтышым 1928 ийыште ыштеныт. Варажым пошкудо яллаштат командым чумыреныт, икте-весе коклаште турнирым эртареныт. Оҥай, конешне, тудо жапыште чапле кроссовко дене огыл, йыдал дене куржатлыныт. Кыртмен модшо рвезе-влакын мастарлыкышт кушкын, вет варажым, 1932 ийыште, Семисола ден Чӱксола ял-влакым ушен, «У ял» гыч «1 май» командым ыштеныт. Тыге 1937 ийыште колхоз сборный кугу футболыш корным почын. Команде Марий автономный областьыште эртыше таҥасымаште ончыко лектын, Горьковский крайын первенствышкыже вийым тергаш миен. Туштыжат финалыш лектын. Кокымшо верым налше командым СССР-ын кубокшо верч зональный таҥасымашке колтеныт. Тиде турнирыштат сай результатым ончыктен.
Таче кечылан «У ял» командын корныжым «1 май» команде шуя. Ты командын ик чолга футболистше – ятыр ий бухгалтерлан пашам ыштыше, тале организатор, чолга еҥ Григорий Васильев. «У ял» сборныйым лач тудо чумырен. Тушто тудын Николай ден Фёдор шольыжо-влакат модыныт.
– 1941 ий август гыч ачам фронтышто лийын. Тудын сар корныжо Ленинград гыч Кёнигсберг марте шуйнен. Варажым япон самурай-влак ваштарешат кредалын, – каласкала Владимир эргыже. – Сар деч варат тудо колхозышто тыршен. Ялозанлыкым, тыгак спортым вияҥгдымаште кугу надыржым палемден, колхозлан спорт формым, жаткым, чыла командылан мечым, буцым пӧлекленыт, а ачамлан – пычалым. Ачамын вуйлатыме футбол командыже 1960 ийлаште ялысе команде-влак коклаште таҥасымаште кум гана ончыко лектын (1964, 1966, 1967 ийла), кубокын озаже лийын. Шымлымше ийлаште сылне кундемыште, Немда эҥер воктене, футбол стадионым чоҥаш тӱҥалын. Тудым ышташ салтак-влак полшеныт, а пасулык шудо кичкыжым эсогыл Краснодар гыч кондымо. Чаманен каласыман, кызыт тиде стадионышто шудо кушкеш. Тушто модшыжат уке. Ачамлан спортым вияҥдымашке кугу надырым пыштымыжлан «Урожай» ДСО-н почётан членже» лӱмым пуэныт. Тыгак тудо моткоч шуко грамот да диплом дене палемдалтын. Сулен налме канышыш шымле ийыш тошкалше гына лектын.
Варажым ачажын корныжым Владимир эргыже тошкен. Тудат ӱмыржӧ мучко футбол дене пеҥгыде кылым кучен. У Торъял посёлкысо «Орлёнок»
командыште модын. 13-14 ияш рвезе-влак шке тўшкаштышт республик кӱкшытан турнирыште икымше верым налыныт. Варажым республикын чапшым Чувашийыште араленыт.
– Изирак классыште тунеммем годым шке ялысе Семисола-Чӱксола футбол командыш изи улам манын, налын огытыл. Модмемже пеш шуын, сандене турнирыште икымше гана Шӱвылак ялын командыжын чапшым араленам. Изи капан лийынамат, кугурак-влакым ондален каен кертынам, чулымлыкем дене ойыртемалтынам. Тунам пасу покшеч чумалын, соперникын капкашкыже мечым пуртенам, – шарналтен каласкала Владимир Васильев.
Школым тунем лекмекыже Владимир армийыш кая. Туштат спорт дене таҥлалтын. Варажым Москвасе ветеринарный академийыште тунеммыж годым факультетшын, вузын чапшым арален.
– Шарнем, Рӱдӧ зоныш пурышо ялозанлык вуз-влак коклаште икымше верым налынна. Тунам мыланна чылаланна икымше разрядым пуэныт. Туштыжо Калининград область, Москва гыч модшо-влак лийыныт. Мемнам Львов олаш СССР-ысе ялозанлык вуз-влакын командышт дене модаш колтеныт. Пеш виян-шамыч коклаште (Киев, Омск, Тбилиси гыч лийыныт) тале да шокшо вашлиймаш-влак эртеныт. Мутлан, Тбилиси командыште ятыр футболистше высший лиге гыч лийыныт. Тушто модшыжо заочно тунемыныт улмаш. Ме тыгай талын модшо-влакын капкашкыштат голым пуртенна. Мом шылташ, ме тунам чылаштлан сеҥалтынна, – эртышым шарналтен каласкала Владимир Григорьевич.
В.Васильев Марий Элыш пєртылмекше ятыр жап Юбилейный посёлкысо «Факел» командылан, варажым ветеран-влак коклаште футбол дене модын. Ӱмыржӧ мучко шуко вере ятыр командын чапшым арален, призёр радамыш логалын. Владимир Григорьевичынат корныжым кызыт Алексей эргыже тошка. Ончыч «МНПЗ-МГПИ» командын чапшым арален гын, кызыт «Авиатор» (Савино) сборныйышто модеш. Тидымат палдарен кодыман: Семисолаште футболлан тӱҥалтышым пыштыше Григорий Васильевын кок уныкаже кызыт «1 май» командыште модеш.
Владимир Васильевын стадион шотышто чонжо тургыжлана. Чӱксола ялыште оргаж дене кушкын шогалше стадионым уэмдаш шона, а самырык тукымлан футбол, тыгак спортын моло видше денат пеҥгыде кылым кучаш, таза илыш-йӱлалан кумылаҥаш темла.
Е.ЭШКИНИНА
