12 ноябрьыште Марий Элым вуйлатыше Александр Евстифеев 2020 ий 17 мартыште лукмо «У коронавирус инфекций (COVID-19) шарлымылан кӧра Марий Эл кумдыкысо калыклан санитарно-эпидемиологический велым сай илышым ыштыме мере-влак нерген» указышкыже черетан вашталтышым пуртен.
Указ дене келшышын:
• Марий Элыште утларак ямде улмо режим 2021 ий 15 январь марте шуйна;
• тазалыкым аралаш манын, 65 ияш да тылеч кугурак ийготан-влак 2020 ий 16 ноябрь гыч 2021 ий 15 январь йотке мӧҥгыштӧ шинчышаш улыт. Уремышке кевытыш, аптекыш, эмлымверыш миен толаш да спорт дене заниматлалташ гына лекташ лиеш.
• 1-4 класслаште тунемше-влак 16 ноябрь гыч 6 декабрь марте пландыме каникулыш каят;
• 5-11 класслаште тунемше, кружоклашке коштшо, тыгак колледж ден техникумлаште шинчымашым погышо, тренировкым тӱҥалтыш йыжыҥыште эртыше спортсмен-шамыч 16 ноябрь гыч 6 декабрь марте дистанцинно тунемме, заниматлалтме формыш куснат;
• ресторан, кафе, бар, бильярдный, боулинг, дискотеке, йӱд клуб-влак 23 гыч 6 шагат марте пашам ыштымым чарнат, но кочкышым ужален кертыт;
• сатулымо-кандарыме рӱдерлаште йоча рӱдер ден пӧлем-влак петырнат;
• ийготыш шудымо ӱдыр-рвезе-влак сатулымо-кандарыме рӱдерлашке ача-ава але закон дене пеҥгыдемдыме еҥ деч посна коштын огыт керт;
• вуз-шамычлан 16 ноябрь гыч 6 февраль йотке дистанционно тунемме формыш куснаш, студент (тунемме) тӱшкагудылаште комендант шагатым пурташ темлыме.
Палемдыме чарак-влак регионыштына нелемын толшо эпидемиологий сӱрет дене кылдалтыныт да нелын черланен кертше тӱшкаш пурышо граждан-шамычын тазалыкышт ден илышыштым арален кодымашке, ситуацийым саемдымашке виктаралтыныт.
Вашталтышым пуртымо годым бизнесмен-влакын йодмашыштым шотыш налме. «COVID-19 дене кылдалтше простажак огыл ситуацийыште бизнеслан нимогай чаракым огына ыште. Тудо ончычсо семынак тичмаш куат дене пашам ышташ тӱҥалеш. Но ме указыште ончыктымо чыла мерым шукташ йодына, уке гын бизнесланат чаракым ышташ логалеш», — палемден регионым вуйлатыше А.Евстифеев.
Указыш пуртымо вашталтышын кӱлешлыкшым умылтарыме шот дене Марий Элын Правительстве пӧртыштыжӧ республикысе СМИ-н журналистше-влаклан профильный министерстве ден ведомство-влакым вуйлатыше-шамыч брифингым эртареныт.
Роспотребнадзорын Марий Элысе виктемжым вуйлатыше Светлана Булатова, регионын тазалыкым аралыме министрже Марина Панькова, промышленность, экономический вияҥмаш да торговльо министрже Станислав Крылов, образований да науко министрже Наталья Адамова дене брифинг эртен.
«Указыште палемдыме мере-влак эпидемиологий велым кӱлешан улыт, нуно у коронавирус инфекцийын шарлымыжым чарен шогалтымашке виктаралтыныт. Поснак кугу тӱткыш 65 ияш да тылеч кугурак ийготан-шамычлан ойыралтеш. Нунылан ынде самоизоляций темлыме шотан огыл, а обязательный лиеш. Тидлан амалжат уло — COVID-19 дене черланыше-влак коклаште утларакше, 52 процент, илалше-шамыч улыт. Шымлымаш рашемден: 65 ияш да тылеч кугурак ийготан-влак тӱҥ шотышто тӱшка транспортышто, шуко еҥ улман верыште, аралалтме мерым шуктыдымо, маскым йоҥылыш чиен коштмо годым инфицироватлалтыт. Больницылашке пневмоний деч эмлалташ пыштыме пациент-влакын чумыр чотышт гыч 46 процентше лачак 65 ияш деч кугурак-шамыч улыт. Калыкын у коронавирус инфекций дене черланымыжым кече еда регистрироватлыме годымат 10-15 случай эреак нунын дене кылдалтеш. Сандене илалше-влакым аралаш кӱлеш», — шонымашыж дене палдарен Роспотребнадзорын Марий Элысе виктемжым вуйлатыше С.Булатова.
Тазалыкым аралыме министр М.Панькован мутшо почеш, 12 ноябрьыште республикыштына у коронавирус инфекций дене черланыше пациент-влаклан медицине полышым пуаш келшыше 1284 койко лийын. Койко фондын 89 процент ужашыж дене пайдаланымым, тыгак черле-шамычын кече еда гаяк ешаралтмыштым шотыш налын, лишыл жапыште эше 30 койкым ешараш палемдыме. Медицине организаций-влак пеш кугу нагрузко дене пашам ыштат. Шуко специалист эсогыл отпускышто лийын огыл, 250 утла медпашаеҥ — больничныйыште, нунын кокла гыч кумло кудытшо – инфекционный стационарыште, визытше – пеш неле состоянийыште. Больницылаште тӱҥ шотышто пенсий ийготан-влак кият, ИВЛ-ыштат утларакше нунак улыт.
Указ дене келшышын:
• Марий Элыште утларак ямде улмо режим 2021 ий 15 январь марте шуйна;
• тазалыкым аралаш манын, 65 ияш да тылеч кугурак ийготан-влак 2020 ий 16 ноябрь гыч 2021 ий 15 январь йотке мӧҥгыштӧ шинчышаш улыт. Уремышке кевытыш, аптекыш, эмлымверыш миен толаш да спорт дене заниматлалташ гына лекташ лиеш.
• 1-4 класслаште тунемше-влак 16 ноябрь гыч 6 декабрь марте пландыме каникулыш каят;
• 5-11 класслаште тунемше, кружоклашке коштшо, тыгак колледж ден техникумлаште шинчымашым погышо, тренировкым тӱҥалтыш йыжыҥыште эртыше спортсмен-шамыч 16 ноябрь гыч 6 декабрь марте дистанцинно тунемме, заниматлалтме формыш куснат;
• ресторан, кафе, бар, бильярдный, боулинг, дискотеке, йӱд клуб-влак 23 гыч 6 шагат марте пашам ыштымым чарнат, но кочкышым ужален кертыт;
• сатулымо-кандарыме рӱдерлаште йоча рӱдер ден пӧлем-влак петырнат;
• ийготыш шудымо ӱдыр-рвезе-влак сатулымо-кандарыме рӱдерлашке ача-ава але закон дене пеҥгыдемдыме еҥ деч посна коштын огыт керт;
• вуз-шамычлан 16 ноябрь гыч 6 февраль йотке дистанционно тунемме формыш куснаш, студент (тунемме) тӱшкагудылаште комендант шагатым пурташ темлыме.
Палемдыме чарак-влак регионыштына нелемын толшо эпидемиологий сӱрет дене кылдалтыныт да нелын черланен кертше тӱшкаш пурышо граждан-шамычын тазалыкышт ден илышыштым арален кодымашке, ситуацийым саемдымашке виктаралтыныт.
Вашталтышым пуртымо годым бизнесмен-влакын йодмашыштым шотыш налме. «COVID-19 дене кылдалтше простажак огыл ситуацийыште бизнеслан нимогай чаракым огына ыште. Тудо ончычсо семынак тичмаш куат дене пашам ышташ тӱҥалеш. Но ме указыште ончыктымо чыла мерым шукташ йодына, уке гын бизнесланат чаракым ышташ логалеш», — палемден регионым вуйлатыше А.Евстифеев.
Указыш пуртымо вашталтышын кӱлешлыкшым умылтарыме шот дене Марий Элын Правительстве пӧртыштыжӧ республикысе СМИ-н журналистше-влаклан профильный министерстве ден ведомство-влакым вуйлатыше-шамыч брифингым эртареныт.
Роспотребнадзорын Марий Элысе виктемжым вуйлатыше Светлана Булатова, регионын тазалыкым аралыме министрже Марина Панькова, промышленность, экономический вияҥмаш да торговльо министрже Станислав Крылов, образований да науко министрже Наталья Адамова дене брифинг эртен.
«Указыште палемдыме мере-влак эпидемиологий велым кӱлешан улыт, нуно у коронавирус инфекцийын шарлымыжым чарен шогалтымашке виктаралтыныт. Поснак кугу тӱткыш 65 ияш да тылеч кугурак ийготан-шамычлан ойыралтеш. Нунылан ынде самоизоляций темлыме шотан огыл, а обязательный лиеш. Тидлан амалжат уло — COVID-19 дене черланыше-влак коклаште утларакше, 52 процент, илалше-шамыч улыт. Шымлымаш рашемден: 65 ияш да тылеч кугурак ийготан-влак тӱҥ шотышто тӱшка транспортышто, шуко еҥ улман верыште, аралалтме мерым шуктыдымо, маскым йоҥылыш чиен коштмо годым инфицироватлалтыт. Больницылашке пневмоний деч эмлалташ пыштыме пациент-влакын чумыр чотышт гыч 46 процентше лачак 65 ияш деч кугурак-шамыч улыт. Калыкын у коронавирус инфекций дене черланымыжым кече еда регистрироватлыме годымат 10-15 случай эреак нунын дене кылдалтеш. Сандене илалше-влакым аралаш кӱлеш», — шонымашыж дене палдарен Роспотребнадзорын Марий Элысе виктемжым вуйлатыше С.Булатова.
Тазалыкым аралыме министр М.Панькован мутшо почеш, 12 ноябрьыште республикыштына у коронавирус инфекций дене черланыше пациент-влаклан медицине полышым пуаш келшыше 1284 койко лийын. Койко фондын 89 процент ужашыж дене пайдаланымым, тыгак черле-шамычын кече еда гаяк ешаралтмыштым шотыш налын, лишыл жапыште эше 30 койкым ешараш палемдыме. Медицине организаций-влак пеш кугу нагрузко дене пашам ыштат. Шуко специалист эсогыл отпускышто лийын огыл, 250 утла медпашаеҥ — больничныйыште, нунын кокла гыч кумло кудытшо – инфекционный стационарыште, визытше – пеш неле состоянийыште. Больницылаште тӱҥ шотышто пенсий ийготан-влак кият, ИВЛ-ыштат утларакше нунак улыт.
Сакыр диабет, метаболический синдром, шӱм-вӱргорно чер, уто нелыт дене орланыше-влак ковидым пеш начарын чытат. Пытартыш жапыште коронавирус дене йоча-шамычат инфицироватлалтыт, но нуно черым куштылгынрак сеҥат. Тымарте COVID-19 дене 186 мӱшкыран ӱдырамаш черланен. Чыла тидым шотыш налын, медицине пашаеҥ-влак Марий Элым вуйлатыше Александр Евстифеевын указыш пуртымо вашталтышыж дене тӱрыснек келшат.
У коронавирус инфекций дене черланыше-влакым амбулаторно эмлашлан Российын Минздравше Марий Эллан 25,5 млн. теҥгем колтен. Чыла препарат министерствын пеҥгыдемдыме «Профилактика, диагностика и лечение новой коронавирусной инфекции» методический темлымашыжын индешымше версийыштыже ончыктымо эм перечень дене келшен толшаш.
«Ме 16 тӱрлӧ препаратым налшаш улына. 12 ноябрь марте лу препарат шотышто контрактым ыштенна, моло эмым кондымо шотыштат паша шукталтеш. Но ик препарат Россий кумдыкыштыжат уке. Переченьыште ончыктымо чыла эмым республикыш кондаш, Россий правительствын пунчалжым тичмашнек шукташ манын, регионын Тазалыкым аралыме министерствыже чыла ышта. Препаратым республикысе чыла медицине организацийыш ик семын колтена, черле-влакымат ик семын эмлена. Докторна-шамыч индешымше версийыште темлыме индеш схеме деч ик таблеткыланат огыт кораҥ. Регионысо ныл медицине организаций ковидный черле-влакым амбулаторий условийыште уже яра эмлаш тӱҥалын», — рашемден М.Панькова.
Кызыт шагал огыл эмлымверыште врач-влакын ситыдымышт шижалтеш. Нунат айдеме улыт, нунат тыгакак черланат… Тидымак шотыш налын, МарГУ-н, медколледжын пытартыш курслаштышт тунемше студент, тыгак Казань медицине университетын да Киров медицине академийын ординаторыштым медик-влаклан полшаш ушымо. Тылеч посна кажне гаяк поликлиникыште «шокшо линий» пашам ышта, специалист-влак консультацийым онлайн режимыште пуат.
Брифингыште Марий Элын промышленность, экономический вияҥмаш да торговльо министрже Станислав Крыловат лийын. Тудо журналист-влакын регионысо промышленный предприятий-влакын паша радамышт дене кылдалтше йодышыштлан вашештен.
«Эпидемий ситуаций неле гынат, мемнан задачына – чыла тӱрлӧ бизнесым арален кодаш. Изи да кокла предпринимательстве-влакын еҥышт, промышленный предприятий-шамыч, ты шотыштак кевыт ден общепит заведений-влак, ончычсо семынак пашам ышташ тӱҥалыт. Но указыште палемдыме ресторан, кафе, бар, йӱд клуб гай заведений-влаклан йӱдым 23 гыч 6 шагат марте пашам ышташ чарыме. Амалжым умылтараш огеш кӱл, шонем. Тыгак Роспотребнадзорын пашаче коллективын 30 процент деч шагал огыл ужашыжым тора гыч пашам ыштыме формыш кусараш темлымыже вийыште кодеш. Тыгай режимыш тыгак мӱшкыран ӱдырамаш ден хронический черле-влакым кусараш темлалтеш, а йӧн уло гын, лучо отпускыш колташ», — палемден министр.
У коронавирус инфекцийым кондыштарыше тӱҥ тӱшкалан йоча ден самырык-влак шотлалтыт. Нуно кече мучко кушто гына огыт лий, кӧ дене гына огыт вашлий! Тыгодым COVID-19 дене инфицироватлалтыт гынат, шукышт огыт черлане, а теве туныктышо ден ешыште пырля илыше-шамычлан кугу лӱдыкшым ыштат. Но шыже каникулышто улмышт годым республикыштына у коронавирус инфекций дене черланыме чот 12 процентлан иземын, да тиде факт указышке келшыше вашталтышым пурташ негыз лийын.
Республикын образований да науко министрже Наталья Адамован увертарымыж почеш, йочасад-влак ончычсо семынак пашам ыштат, уке гын ача-ава-шамычлан шочшыштым нигӧ дене кодаш лиеш. Указын у редакцийже дене келшышын, тӱҥалтыш школышто тунемше-шамыч «ушан» каникулыш каят, тылеч кугурак класслаште шинчымашым погышо ӱдыр-рвезе-шамыч, колледж ден техникум-влакын студентышт – дистанционно тунемме формыш. Федеральный Просвещений министерствын ведомствыштыжо улшо вуз ден шинчымашым пуышо частный организаций-влакланат чыла тидым шотыш налаш да келшыше иктешлымашым ышташ темлыме. Тичмаш налмаште, шинчымашым пуышо заведений-влак туныктымо тыгай формылан ямде улыт.
Wi-Fi дене яра пайдаланаш лиймылан кӧра йоча ден самырык-влак сатулымо-кандарыме рӱдерлаште тӱшкан-тӱшкан погынаш йӧратат. 16 ноябрь-6 декабрь жапыште ийготыш шудымо-шамычлан тыгай шотан верлаште ача-ава але закон дене пеҥгыдемдыме еҥ деч посна лияш чарыме.
У коронавирус инфекций дене черланыше-влакым амбулаторно эмлашлан Российын Минздравше Марий Эллан 25,5 млн. теҥгем колтен. Чыла препарат министерствын пеҥгыдемдыме «Профилактика, диагностика и лечение новой коронавирусной инфекции» методический темлымашыжын индешымше версийыштыже ончыктымо эм перечень дене келшен толшаш.
«Ме 16 тӱрлӧ препаратым налшаш улына. 12 ноябрь марте лу препарат шотышто контрактым ыштенна, моло эмым кондымо шотыштат паша шукталтеш. Но ик препарат Россий кумдыкыштыжат уке. Переченьыште ончыктымо чыла эмым республикыш кондаш, Россий правительствын пунчалжым тичмашнек шукташ манын, регионын Тазалыкым аралыме министерствыже чыла ышта. Препаратым республикысе чыла медицине организацийыш ик семын колтена, черле-влакымат ик семын эмлена. Докторна-шамыч индешымше версийыште темлыме индеш схеме деч ик таблеткыланат огыт кораҥ. Регионысо ныл медицине организаций ковидный черле-влакым амбулаторий условийыште уже яра эмлаш тӱҥалын», — рашемден М.Панькова.
Кызыт шагал огыл эмлымверыште врач-влакын ситыдымышт шижалтеш. Нунат айдеме улыт, нунат тыгакак черланат… Тидымак шотыш налын, МарГУ-н, медколледжын пытартыш курслаштышт тунемше студент, тыгак Казань медицине университетын да Киров медицине академийын ординаторыштым медик-влаклан полшаш ушымо. Тылеч посна кажне гаяк поликлиникыште «шокшо линий» пашам ышта, специалист-влак консультацийым онлайн режимыште пуат.
Брифингыште Марий Элын промышленность, экономический вияҥмаш да торговльо министрже Станислав Крыловат лийын. Тудо журналист-влакын регионысо промышленный предприятий-влакын паша радамышт дене кылдалтше йодышыштлан вашештен.
«Эпидемий ситуаций неле гынат, мемнан задачына – чыла тӱрлӧ бизнесым арален кодаш. Изи да кокла предпринимательстве-влакын еҥышт, промышленный предприятий-шамыч, ты шотыштак кевыт ден общепит заведений-влак, ончычсо семынак пашам ышташ тӱҥалыт. Но указыште палемдыме ресторан, кафе, бар, йӱд клуб гай заведений-влаклан йӱдым 23 гыч 6 шагат марте пашам ышташ чарыме. Амалжым умылтараш огеш кӱл, шонем. Тыгак Роспотребнадзорын пашаче коллективын 30 процент деч шагал огыл ужашыжым тора гыч пашам ыштыме формыш кусараш темлымыже вийыште кодеш. Тыгай режимыш тыгак мӱшкыран ӱдырамаш ден хронический черле-влакым кусараш темлалтеш, а йӧн уло гын, лучо отпускыш колташ», — палемден министр.
У коронавирус инфекцийым кондыштарыше тӱҥ тӱшкалан йоча ден самырык-влак шотлалтыт. Нуно кече мучко кушто гына огыт лий, кӧ дене гына огыт вашлий! Тыгодым COVID-19 дене инфицироватлалтыт гынат, шукышт огыт черлане, а теве туныктышо ден ешыште пырля илыше-шамычлан кугу лӱдыкшым ыштат. Но шыже каникулышто улмышт годым республикыштына у коронавирус инфекций дене черланыме чот 12 процентлан иземын, да тиде факт указышке келшыше вашталтышым пурташ негыз лийын.
Республикын образований да науко министрже Наталья Адамован увертарымыж почеш, йочасад-влак ончычсо семынак пашам ыштат, уке гын ача-ава-шамычлан шочшыштым нигӧ дене кодаш лиеш. Указын у редакцийже дене келшышын, тӱҥалтыш школышто тунемше-шамыч «ушан» каникулыш каят, тылеч кугурак класслаште шинчымашым погышо ӱдыр-рвезе-шамыч, колледж ден техникум-влакын студентышт – дистанционно тунемме формыш. Федеральный Просвещений министерствын ведомствыштыжо улшо вуз ден шинчымашым пуышо частный организаций-влакланат чыла тидым шотыш налаш да келшыше иктешлымашым ышташ темлыме. Тичмаш налмаште, шинчымашым пуышо заведений-влак туныктымо тыгай формылан ямде улыт.
Wi-Fi дене яра пайдаланаш лиймылан кӧра йоча ден самырык-влак сатулымо-кандарыме рӱдерлаште тӱшкан-тӱшкан погынаш йӧратат. 16 ноябрь-6 декабрь жапыште ийготыш шудымо-шамычлан тыгай шотан верлаште ача-ава але закон дене пеҥгыдемдыме еҥ деч посна лияш чарыме.
М.ИВАНОВА