КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО МАРИЙ ТӰНЯ

Тул гай  йӱлен, тул гаяк – йӧрен…

Кодшо ийын Марий талешке кечын газетыштына чолга марий ӱдыр, сӱретче Елена Нагоркина нерген статьям савыктенна ыле. Варажым тудо мыланна тауштенат возыш: «Шочмо кундемын чапшым тӧлтымыжлан землякем-влакын надырем аклымыштлан моткоч куаненам. Тиде мыланем  ончыко каяш, у кӱкшытыш шуаш, самырык-влаклан сайрак корным ойырен налаш полшаш кумылаҥда!»

Чынжымак, Елена эре ала-могай у кӱкшытыш шуаш тыршен. Эшежым тудо Марий Элын 100 ияш лӱмгечыже вашеш пӧлек шотеш шочмо калыкшылан ончерым эртараш шонен да тидлан шагалжак огыл пашам возенат шуктен. Но шонымаш ден пӱрымаш эре ик семын келшен огыт тол маныт калыкыште. Еленанат ӱмыржӧ пеш вучыдымын курылтӧ. Тений 24 февральыште тудо уке лие. Тул гай йӱлен илыш, тул гаяк – йӧрыш. Черлан кӧра.

«Илышыжак полшаш тӱҥалеш…»

Елена 44 ийыш гына тошкалын ыле. Но ты пагытлан тудо шкенжым Россий да тӱнямбал кӱкшытыштӧ чапландарен шуктен. Марий Элын национальный президент школжым, вара художественный училищым тунем лектын. Шкенжын ойлымыж гыч, ойырен налме корно дене кушкаш тудлан туныктышо-шамычын сӱретче мастарлыкше уке манын ойлымыштат, тупрӱдӧ дене орланыме черат мешаен огытыл. Ончыч  сай визажист, стилист семын Йошкар-Олаште, вара Москваште чапым налын, сӱретче семынат шкенжым палдарен. Вара талантан ӱдырым Останкино телецентрын ЭКТВ школын грим-стиль пӧлкажын вӱдышӧ туныктышыжлан налыныт. MUSIX BOX каналын чапланыше проектлаштыже, Италийысе ик брендын визажистшылан ыштен.  Российысе олалаште мастер-класс-влакым эртарен. Визаж, грим, боди-арт дене Российын икмыняр чепионатыштыже эре гаяк сеҥышыш лектын да мастарлыкшым эсогыл США-се специалист-влак дене нӧлтен. Таклан огыл Российысе шоу-бизнесын лӱмлӧ еҥже-влак тудым шке декышт пашаш ӱжыныт. Варажым нунын портретыштымат сӱретлаш тӱҥалын.

Пытартыш жапыште тудо живописьлан утларак кумылан улмаш. Санденак Москосо С.Г.Строганов лӱмеш художественно-промышленный кугыжаныш академийын курсышкыжо тунемаш пурен. Сайын тунем пытарыше еҥым уныктышо семын кодаш темленыт. Тушто ыштымыж годым интерколлледжыште макияж дене туныктен. Талантан марий ӱдыр-рвезе-влакланат Москваште шкеныштым муаш полшаш эре кумылан лийын. Интерколледжын туныктышыжо-влак тудым илышым моткоч йӧратыше да кеч- кӧлан кеч-кунам полшаш ямде улшо семын шарнен кодыныт.

Шке жапыштыже, тупрӱдыжӧ тодылалтме деч вара, Еленам врач-влак коштын кертддыме лиеш манынат лӱдыктеныт. Но ӱдыр йол ӱмбаке шогалын. Кодшо интервьюж годым ойлымыж гыч илен лекташ лач сӱретлымаш тудлан полшен. А сӱрет пашам тудо изи годсек юзо шӱлышанлан шотлен. «Йӧратыме пашам ыштет гын, илышыжак тылат полшаш тӱҥалеш, кӱлеш вашлиймаш-влакым колта», — каласен тудо мутланыме годым.

Кодшо ийын Е.Нагоркина эше  “Top 100 russian artists» тӱнямбал арт-проектыш ушнен ыле. Тудо тӱнямбалсе эн сай сӱретче-влакым уша, тидыжак тудлан шке творчествыжым лач ты кӱкштыштӧ ончыкташ йӧным почын ыле. Кокымшо группан инвалид ӱдыр машинамат виктарен, пашамат ыштен, тӱрлӧ таҥасымашлаштат вийжым терген, мастар класс-влакым тӱрлӧ олаште, элыште эртарен, мӧҥгӧ велышкат чӱчкыдынак толын коштын. Шкенжын тазалыкшым эмлаш гына огыл, чылалан жапше ситен…

Елена Нагоркинан ачаж ден аваже Советский районысо Вечын посёлкышто илат. А шкенжым ачажын шочмо кундемыштыже Волжский районысо Шарача селасе шӱгарлаш тоеныт.

Марий ото кумылжым нӧлтен

Марий ото, марий вера, марий калык, шочо кундемже нерген тудо садак ятыр сӱретым сӱретлен шуктен. Шке жапыштыже дизайнер, визажист пашам  шуктымыж годымак тудо марий юмыйӱла деке мелын савырнаш тӱҥалын. Тидлан изи годым коваж дене пырля отыш коштмыжат негызым ышташ полшен. А икымше тыгай сӱрет-влакым возаш тӱҥалмекыже, тудо шкежат умылен: теве кушто чон куаным налеш, молыланат куан толеш.  Йот элласе коллегыже-шамычат утларакшым ты корно денак вияҥаш темленыт. Тиде шонымаш денак тудо республикна мучко сӱретлен коштын.  Марий Элын 100 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше ончержым эртарен шуктен огыл гын, таче ме газет лаштыкыштына тудын пашаже-влак дене палыме лияш йӧным ыштена.

Светлана НОСОВА

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий