КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО ФОЛЬКЛОР

Йӧратыме пашаже куаным конда

 

Валерий Петровын лӱмжӧ эстраде аланыште шукертсек палыме. Тудын гитарым шоктен, сылне йӱкшӧ дене йоҥгалтарыме мурыжо-влакымат калык эреак куанен вашлиеш. В.Петров – мурышо да семӱзгарым шоктышо «Шуматкече» ансамбльын солистше, Морко тӱвыра полат пеленысе В.Лазарев лӱмеш академический хорын мурызыжо, тыгак ятыр ий Морко районысо Кокласола тӱвыра пӧрт пеленысе «Куан памаш» ансамбльын художественный вуйлатышыжлан тырша.

Тӱвыра аланыш кузе толын? Паша корныжо кушеч тӱҥалын? Нине да моло нерген умбакыже пален налаш лиеш.

Лётчик семын чоҥештылын

Валерий Петров Краснояр кундем Новоенисейск (кызыт – Лесосибирск) ола шотан посёлкышто  шочын-кушкын. Вич ияш улмыж годым ешыже: ача-аваже, шӱжарже – Морко районысо Овдасола ялыш илаш куснен. Рвезе изинекак чулым кушкын. Школышто тунеммыж годым йолташыже-влак семын урок деч вара кодын огыл, а ял воктенысе аэродромыш куржталыштын, «кукурузник-влак» дене чоҥештылаш йӧратен. Тидлан кӧра тудо кугу лиймекыже лётчик лияш шонен.

– Изиэм годым мӱндыр кундем гыч ковай деке самолёт дене чоҥештылынна, — шыргыжалын шарналта Валерий. — Кӱкшака деч нимынярат лӱдын омыл улмаш. 

Но уш-акылым погымо семын рвезе сем тӱняшке лупшалтын. Тудо тӱрлӧ концертым куанен ончен, артист-влакым эскерен. Тидланак кӧра латикымше  класс деч вара Республикысе культпросветучилищын дирижёр-хор пӧлкашкыже тунемаш пурен. Но икымше курс деч вара рвезе армийыш служитлаш каен.  Забайкальеште, пограничник войскаште служитлымыж годым икымше гана кидышкыже гитарым налын да шоктен ончен.

— Армий тӱням вес шинча дене ончалаш, илышым умылаш веле огыл туныктен, семӱзгарланат лач туштак шӱмаҥынам. Кас еда, йолташ-влак дене чумырген, гитарым перкаленна, мурым тунемынна.

Тӱвыра аланыш — икымше ошкыл

Тыглай марий рвезе армий гыч музыклан шӱмаҥын да Республикысе культпроссветучилищыш умбакыже тунемаш пурен. Нылымше курсышто шинчымашым  погымыж годым моло семын тудат ялысе тӱвыра пӧртыш практикым эрташ каен. Туштак тудо «Шуматкече» ансамбль дене палыме лийын.

– Коллективын тунамсе вуйлатышыже чолга марий Евгений Соколов (кийыме мландыже пушкыдо лийже — авт.) вик пырля мураш ӱжын. Тыгай шонымаш мыламат пеш келшен, — шарналта Валера.

Колледжым 1995 ийыште тунем пытарымеке, В.Петров кандаш ий художественный вуйлатыше пашам шуктен. Тиддеч вара тудо Йошкар-Олаш илаш куснен да Я.Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармонийыш пашаш пурен, А.Искандаров лӱмеш капеллыште мурен. Чонлан келшыше пашам лу ий утла шуктен. 

«Куан памашын» у йогынжым почын

Мом ыштет, ялыште шочын-кушшо еҥын чонжо садак шочмо кундемышкыже шупшеш. Валерий Петров денат тыгак – тудо уэш Кокласола тӱвыра пӧртышкыжӧ пӧртылын.

— Тиде жапыште «Куан памаш» ансамбльын калык лӱмжым аралаш кӱлын. Шыжымак Коркатово лицейын 130 ияш лӱмгечыже вашеш чапле кугу концертым шындышна. Тидлан туныктышо-влак дене пырля пашам чот ышташ кӱлын, — ойла Валерий Вячеславович. — Сай концерт программым ямдыленна, репертуарым чот пойдаренна, ик-кок йӱк дене веле огыл, кум-ныл йӱк дене, а икмыняр мурым акапельно мураш тӱҥалынна. Тидлан калык коллектив лӱмым сулышо «Морко кундем» ансамбль вуйлатыше Юрий Александрович Осиповлан тауштен илем. 

2016 ий май гыч ансамбльын художественный вуйлатышыжлан шогалмеке, «Куан памаш» ансамбль у шӱлышым налын. Тунамак ты коллектив мастарлыкым шуараш манын, «Ший памаш» конкурсыш ушнаш тӱҥалын.

Кызыт ансамбльын репертуарже изижак огыл. Тушто утларакше шкештын возымо  мурыштым мурат.

– Кокласола тӱвыра пӧрт вуйлатыше Владислав Фёдороват музыклан шӱман. Тудо Дина Рычкован, Татьяна Соловьёван да икмыняр моло авторын почеламутыштлан семым келыштара, а мый аранжировкым возем, — каласкала В.Петров.

Тиде ансамбль районышто да республикыште эртаралтше тӱрлӧ мероприятийым сылне мурыжо, семӱзгар семже дене сӧрастара.

«Марий Элын Дозоржо»

Валерий Петров – «Дозор Марий Эл» группынат солистше. Тушко муро шӱлышан кум пограничник чумыргеныт. Ӱмаште Татарстанысе Лаишевский районыш фестивальыш миен коштмыжым кызытат сайын шарна. Тушеч ты коллектив кокымшо вер дене пӧртылын. 

— Тений Тольяттиш мийышна. Тушко 27 регион гыч пограничник-влак погыненна ыле, — палемдыш В.Петров.

Тыгаяк форумыш Валерий Петров пограничник йолташыж-влак дене пырля эртыше каныш кечылаште лийын. Ты гана тудо Татарстаныште эртен. Форумышто нунылан тӱрлӧ нелылыкан корным эрташ, лӱйылташ, гранатым кышкаш, автоматым рончен-погаш логалын.

Мутат уке, тыгай таҥасымашке ушнымо деч ончыч спорт дене кылым кучымо нерген шоналтыман. А Валера ты шотышто нимынярат огеш ӧр, вет ялыште илыше пӧръеҥ кеч-могай пашам ыштымыж годым капкылжым шуара, пеҥгыдемда.

– Такшым Овдасола гыч Кокласола марте пашаш кажне кечын велосипед дене кудалыштам. А спортын тиде видше йоллан да шӱлымӧ органлан веле огыл пайдале, ушым яндарешта, паша кумылым нӧлта да у мурым шочыкташ вийым ешара, — воштылеш бард.

Лӱддымӧ, чулым, шонымашке шуаш тыршыше лияш погранвойскаште службым эртымыже полшен. Арам огыл тудын оҥжым тӱрлӧ медаль ден знак сӧрастарат. Кодшо годым сар темылан пӧлеклалтше ик мероприятийыште шкеак тидым ужым. Мо оҥайже, армийыште ик жапыште служитлыше-влак але мартеат чылан гаяк кылым кучат, икте-весе деке чӱчкыдынак йыҥгыртат. 

Иктешлыме семын

Изинекак музыкым йӧратыше рвезын усталык корныштыжо ятыр вашталтыш лийын гынат, чон йодмо пашаж деч ик ганат кораҥын огыл. Тудо кызытат шке сомылжым моткоч йӧрата, семым воза, у мурым шочыкта. Тыгай талантан еҥ-влаклан кӧра эстраде алан пеледыш семын калык чоным куандара да вияҥеш.

 

Алевтина БАЙКОВА

Фотом еш альбомжо гыч налме

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий