СПОРТ

Йӧным муын ямдылалтыт

Корнавирус черын шарлен кертмыжлан кєра шуко спортсмен тренировко радамжым вашталтен. Икте мӧҥгыштыжӧ упражнений дене серлага гын, весе кудывечыште але чодыраште куржталеш, кумшо шкешотан сборым эртара.

Кумшо тӱшкашкыже Медведево районысо Шойбулак села гыч тале ечызе Екатерина Смирновамат пурташ лиеш. ӱдыр 2020-2021 ийласе ече тургымышто Российын сборный командышкыже логалын, элнан чапшым тӱнямбал кӱкшытыштє аралаш ямдылалтеш. Тачысе саманым шотыш налын, кызыт Екатерина Свердловск областьыште, чодыраште, курыкан вершєрыштє тренироватлалтеш.

Ик чевер кечын, йӧн лектат, аваж ден кочаж деке унала мийышым. Кочаже, Алексей Михайлович, уныкажын ече спортлан кузе шӱмаҥмыж нерген шарналтен каласкалыш.

– Жапше годым шке икшывылан тӱткыш шагал лийын. Эре паша, паша… Адакшым шкежат самырк лийынна. ӱдыремжым ужынат омыл пуйто. А уныка шкеж дек сымыстарен. Южгунамже кумыл волышо мӧҥгӧ толын пурет, а ваштарешет изи ньога, кидшым шаралтен «кочай!» манын кычкырен толеш, ӧндалеш. Вуйжо гыч ниялтет – чылажат эрта. Илымет веле шуэш, – ойла А.Смирнов. – Тудо изинекак пеҥгыде койыш-шоктышан кушкын, шкенжым кеч-куштат арален моштен. Ме коваж дене телым издерыш шынден, мончаш коштыктенна. Ик жап ушкалымат кученна. Тунам Катюш лӱштен пуртымо шӧрым йӱде, школышкыжат ок кай ыле. А ече спорт тукым гыч тукымыш куснен толеш. Жапше годым аважат спортын ты видше дене пеҥгыде кылым кучен. Тренер Эмма Михайловна Лобанова (кийыме мландыже пушкыдо лийже) дене ямдылалтын. Тудак уныкамат кугу спортлан кумылаҥден.

– Результат кушкын, Екатерина сеҥымаш дене куандараш тӱҥалын. Тиде тыланда вучыдымо лийын? – йодде шым чыте мый.

– Уныкам ончыч куштымаш кружокыш коштын. Марлат сайын куштен, южгунам вашла шогалын тавалтена ыле. Варажым аваж дене пырля ече дене куржталаш тӱҥалын. Ик жап Йошкар-Ола воктенысе «Корта» ече базыш шкеак автомашинам дене шупшыктенам. Школ гыч толмашешыже мый ямде лийынам. Мутат уке, мыят ечыш шогалын, чодыраште каналтыме семын ечыгорныш лектынам. Мый ик йырым эртем гын, спортсмен-влакет вич йырым ыштат ыле. Шуко куржталыныт. Опытан тренер Эмма Лобанова сай негызым пыштен. Тудо ечылан кумылаҥден моштен. А мыланна мо? Шеҥгеч шӱкымӧ огеш кӱл. Тӧрлен, туныктен, кунамже ой-каҥаш дене полшенна. Виеш темлыме пашан лектышыже уке. Кунам айдеме шкан келшышым ойырен налеш, кыртмен тырша – результат куандарыше лиеш. Тыштат ме утыж дене поктен огынал, вет тӱрлыжат лиеда. Южгунамже сеҥалтынат моштыман, а ончыко лектат – эшеат талын ямдылалташ ӱшан лектеш. Ме тудын шонымыжым поддерживатлаш тыршенна. Варажым, сай результат лийже манын, Мордовийыш кайыш. Такшым вет айдеме эреак шкан келшыше верым, йєным кычалеш. Тыгак лийшаш. Кызыт Тюмень областьын, тыгак элнан чапыштым арала. Марий Элымат кӱшнӧ кучаш тырша. Лийын, юниор-влак коклаште тӱнямбал кӱкшытан таҥасымашке логалын огыл. Тыгодым палемдыме шуэш: тренер ден воспитанникше коклаште ик ой, умылымаш кӱлыт.

Тӱнямбал кӱкшытан теле Универсиадыште ший призёр лиймыже путырак куандараен. Тидым мут дене ойлен мошташат ок лий. Кум ший, команде дене ик шӧртньӧ медаль – тыршымашын саскаже. «Российын чапшым гына волташ огыл», – манын тунам Катя. Чыла вере уш кӱлеш. Ончыко шонен моштыман. Вий дене гына серлагыман огыл. Кузе мазьым келыштарет, ечым ойырен моштет да тулеч молат. Южгунам айдеме старт деч ончычак сеҥен але сеҥалтын кертеш. Тиде койыш-шоктыш, кумыл дене кылдалтын. Катялан коньки йӧн лишылрак. Кызыт классике йӧн денат сайын куржталеш.

Тыгай лӱдыкшє чер шарлен кертмылан кӧра Российын чемпионатше лийын огыл. Кызыт ече-роллер дене курыкышко кӱза, куржталеш. Кечеш шӱдӧ километрымат эрта.

– Ик гана тӱнямбал кӱкшытан таҥасымаш кумылым волтышо лийын, – рашемдаш тыршем.

– Тыршет гын веле сай результатыш шуат. Икана Катя ик йӧн гыч весыш ечым алмаштен чийымыж годым шижын, ечыже вес семын мунчалта. Вашталташ шонен, мӧҥгеш толын, а ечыже – йок. Ончыч толшыжо уныкамыным чиен каен. Тыге жапат йомын, адакшым, кумыл волен, корно гыч кораҥын. Теве тидыже эшеат кугу чаракым ыштен. Мучаш марте курждымыжлан командыш пуртен огытыл. Тидым чытен, тудо эшеат сайын ямдылалтын. Катян чытышыжлан ӧраш гына кодеш. Иктаж-мом шонен пышта гын, садак ышта. Шке окса дене ямдылалтын, сборым эртен. Вара Российын первенствыштыже икымше верым налын. Аважлан, шортын-шортын, ындыжым, куан шинчавӱд дене, телефон дене каласкален.

Тений тӱнямбал кубок верч таҥасымаште вийжым терген, Элнан командыжын чапшым арален. Дебютант семын сай велым веле палемден кодыман. Российысе ече федерацийын президентше Елена Вяльбеат, ончыкылан ӱшаным пуышо манын, тудым командыште кодаш темлен.

***

Алексей Михайлович кажне кечын уныкажын пєлеклыме велосипедше дене кудалыштеш. Сад-пакчаште мо кўлешым ыштат да кечеш лу километрым ласкан гына кудал эрта.

– Эре тарванылман, маныт. Мыят ты ойым шукташ тыршем. Адакшым уныкамлан таза илыш-йӱлам кучаш сӧренам. Телым ече дене кертмем семын коштам гын, кеҥежым – велосипед дене кудалыштам. Уремыште, пӱртӱсыштӧ капкылат лывырга. Айдеме кеч-могай ситуацийыште поро лийшаш. Тидымак самырык тукымлан тыланем.

– Элнан сборный командышкыже логалмыж нерген ончылгочак паленна. Мутат уке, куан. Шочмо кундемышкыже, мӧҥгыш, идалыклан кок гана толын кая. ӱмаште кеҥеж деч вара ужын огынал. Ик тылзе Уралыште ямдылалтеш. Тидын деч посна ок лий, спорт формым йомдарыме деч шеклана. «Нелеш ида нал. Мыланем тиде кӱлеш», – манын Инстаграммыштат, – пеҥгыдемдыш Екатеринан аваже Людмила Алексеевна.

Мемнанат тыланымашна лач икте гына: Екатериналан ончыкшымат сай деч сай результатыш шуаш, Марий Элын, Российын чапшым тӱнямбал кӱкшытыштӧ аралаш. Тек чыла шонымашыже шукталтеш.

Е.Смирнова

Шойбулак селаште шочын-кушкын (1996 ий, 4 август).

2020 ийыште элнан кубокшо верч таҥасымаште икымше верым сеҥен налын (Архангельск область, 26 февраль -1 март).

1 март – тӱнямбал кубок верч таҥасымаш, эстафете, 4-ше вер.

2019-2021 ийла – ӱдырамаш-влак коклаште элнан сборный командыште.

Молодёжный политике, спорт да туризм министр Л.Батюкова Екатерина Смирновам тале ечызе, чолга землякна семын палемден.

Икымше тренерже – Э.Лобанова.

Кызытсе тренерже-влак: В.Литвинцев, И.Пачин.

Таче кечылан Марий Эл ден Тюмень областьлан зачетым пуа.

Е.ЭШКИНИНА

Снимкылаште:

Екатеринан кочаже Алексей Михайлович;

аваже Людмила Алексеевна.

Авторын фотожо.

         

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий