Марий Элын калык артистше Светлана Строганован лӱмжӧ эстраде аланыштат калыклан моткоч палыме. Тудо виян, тале йӱкан мурызо. Репертуарыштыже кумло наре мурыжо уло. Пӱртӱсын пуымо сылне йӱкшӧ дене йоҥгалтарыме келге шонымашан мурыжо-влак чонеш логалыт, логарыш кочо комылям кӱзыктат, кӧрго гыч шинчавӱдым удырен луктыт.
С.Строганова 21 февральыште М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрыште сольный концертшым эртара. Тудым «Тыланет» манын лӱмден.
Концертыште мемнам мо дене ӧрыктара? Тушто кӧмыт лийыт? Нине да моло нерген шкеж дене мутланышна.
— Концертым могай амал дене эртараш шонен пыштенат?
— Шкетан лӱмеш театрлан ӱмаште 100 ий темын,а тений Марий Эллан – 100 ий. Тиде пайрем кумыл дене концертым эртараш шонен пыштышым. Кум ий ончыч сольный концертым шочмо кечемлан эртаренам ыле, а ты гана тудо нимогай событий, дате дене кылдалтын огыл.
— Концертым «Тыланет» манын лӱмденат. Кӧлан? – манме шуэш
— Кеч-кӧлан, кеч тыланет, Алевтина, кеч весылан, кумшылан… мыйын кажне ончышемлан.
— Изинекак мураш йӧратенат. Тунам иктаж чапланыше мурызым эскеренат? Кӧ гай лиймет шуын?
— Чынак, изиэм годымак мураш шӱмаҥынам. Тунам чыла артистым, мурызым эскеренам докан. Кидышкем скакалкым налын, микрофон семын кученам да ойленам: «Выступает народный артист…» Шуко лӱмым ойленам: Алла Пугачева, София Ротару да молат. Тунам кызытсе семын артистшымат тунарым пален омыл витне… ну, койышланыме, воштончыш ончылно шогылтмо. Авамын кӱкшӱ таганан туфльыжым чием, платье олмеш капыш иктаж-мом пӱтырем ыле…
— Ават мураш йӧратен. Тудын йӱкшӧ виян, яндар лийын, ачат баяным шоктен. А тыйын ты семӱзгарым шоктымет шуын огыл?
— Авамын мурымыжым, ачамын шоктымыжым мондаш огеш лий. Авамын «Алян мурыжым» мурымыжым сайын шарнем. Тудо руш ялыште, Ильшинкыште, шочын-кушкын, сандене руш муро-влакым чот йӧратен. Ачамын баяным темдыштмыжым эскеренам, коклан мыят шупшкеденам. Баян деч посна изи гармонь мӧҥгыштӧ лийын. Кызытат тудо пачерыштем уло. Иктаж уна толеш гын, ик-кок мурым шокталтен кертам (воштылеш). Очыни, ачамын семже ушешем лакемалт кодын. Но жап лийме семын гармоньым сайын шокташ тунемнемак.
— Ик-кок ий ончыч Марина Почтенева дене дуэт дене мураш лекда. Пырля мурым ямдылаш кӧн шонымашыже лийын?
— Ме коктынат Шкетан лӱмеш марий драме театрын артистше улына. Кужу жапым пашаште эртарена, сандене ончыкылык паша, мурым ямдылыме шотышто монь эреак мутланена. Такшым театрыште дуэт, трио… ансамбль дене чӱчкыдынак мурена. Адакшым коктынат гитарым шоктена, сандене тиде семӱзгар почеш мурым ямдылаш шонен пыштенна. Чуваш мурын мутшым поэт Геннадий Сабанцев марлашке кусарен пуэн. Варажым аранжировкымат ыштенна. У сынан мурым калык кажне гана сайын вашлиеш. Кызытат пырля у муро-влакым ямдылена. Нуным концертлан шуктена манын шонена.
— Гитарым, очыни, студент пагытыште шокташ тунемынат?
— Чын, студент жап – эн весела, оҥай пагыт. Тудо Москошто эртен. Тунам шукын гитарым шокташ тунемаш шоненыт. Тиде «чер» шукыштым авалтен. Мутат уке, мыят ӧрдыжеш кодын омыл. А кызыт тиде семӱзгарым кидышкем чӱчкыдынак налам.
— Таҥастарен ончаш гын, спектакльысе але эстраде мурым мураш чотрак тургыжланет?
— Кажне артист мурым мура веле огыл, а изирак рольым модеш. Нал кеч почеламутым але иктаж пьесым. Кажныже – посна произведений, тудым изи спектакль семын модын ончыктыман. Кажне мурын шке темыже, шонымашыже, сандене чылажат шижын, чон вошт колтен, калык деке намиен шуктыман.
— Артистын пашаже куштылго огыл, кажне спектакльлан, концертлан вийым, моштымашым пыштыман. Кушто вийым налат, кузе канет?
— Эн тӱҥжӧ – ыштыме паша чонлан келшышаш. Тыгай годым пашаштак канет, ӱнарым налат. Но шочмо мланде, шочмо сурт деч ласка вер тӱняштыжат уке докан. Ик жап шочмо сурт пуста шинчыш. Пуста пӧртыш миен пурет – окнаште тулат огеш кой, нигӧ огеш вашлий. Чонлан йӧсын, йӱштын чучын. А кодшо кеҥежым ача-ава сурт олмышто у пӧртым чоҥышна. Тушто кызыт шӱжарем ила, сандене ынде чӱчкыдынак ялышкем кудалыштам. Ындежым корныжат тора огеш чуч: 45 минутышто миенат шуам.
— Концертыште мо дене ӧрыктареда?
— Калыклан палыме веле огыл, у муро-влакат йоҥгаш тӱҥалыт. Шкетынат, дуэт денат мурена. Тыгак йолташем-влакат сылне йӱкышт дене куандараш тӱҥалыт.
— Кажне концертлан артист-влак у костюмым ямдылат…
— Такшым тидым ончышо-влакат вучат, шонем. Кызыт меат тидын шотышто чот тыршена, вет кажне концертыште у муро дене веле огыл, тӱжвал сын, у платье… дене ӧрыктарыман. Ончаш толшо пылыш дене веле огыл колыштеш, а шинча денат онча. А шинча моторлыкым йӧрата.
— Светлана, сценыш лекташ эреак мотор капкылым кучыман. А тидын шотышто тый чот тыршет…
— Тидын шотышто шкем деч пеҥгыдын йодаш тыршем, уке гын, шукыж годым його сеҥаш тӧчынеже. Спортзалыш монь ом кошт, а бассейн — мыйын йолташем. Арнялан кок гана миен толашак тыршем. Мый вӱдым чот йӧратем, сандене пеленемат эреак коштыктем. Кечылан айдеме литрат пеле-кок литр вӱдым йӱшаш. Эрдене кынелмеке, кочмо деч ончыч кок стакан вӱдым эреак йӱам. Вӱд кӧргӧ орган-влакын «пашаштымат» саемда маныт.
— Пеш кугу тау, Светлана, йодышем-влаклан вашештыметлан.
— Тылатат тау. Тыйым да газетым лудшо йолташ-влакым концертыш пагален вучем.
Алевтина БАЙКОВА
Фотом еш альбомжо гыч налме
