Кугу Сеҥымаш кече вашеш
Кочам-влак дене кугешнем!
Кугу Отечественный сарыште сеҥымылан 72 ий темеш. Кажне ийын сарын участникше-влак шагалемыт. Ойлымаш, картычке-влак веле тудо шучко жапыш пӧртылтат, чоным пудыратат, кочо шинчавӱдым луктыт…
Икана, ешысе фотоальбомым ончышыла, тошто фотографий шинчамлан перныш. Шеҥгелныже возымо: 1945 ий, немыч бюргерын садыштыже. Снимкыште сеҥымашым кондышо рвезе салтак-влак лийыныт. Нуно Германий марте шуыныт. Нунын кокла гыч ик салтак поснак ойыртемалтеш, тиде — мыйын тукым чӱчӱм Степан Фёдорович Ямбулатов. Тура шинчаончалтышан: лач ончалтышыж гычак пеҥгыде койыш-шоктышан улмыжым умылет. Тудо пеш тале, мотор, лӱддымӧ салтак, сержант, миномет мастар лийын. Тудын тыгай койышыжо ятыр самырык еҥлан пример лийын кертеш.
Изи Пӱнчер
Шернур районысо Немда еэҥер воктен пеш мотор Изи Пӱнчер ял верланен. Ты ялыште Ямбулатовмытын кугу ешышт илен — вич рвезе да вич ӱдыр: Кузьма, Васлий, Степан, Сергей, Прасковья, Зина, но нылытше изишт годымак илыш ден чеверласеныт. Ачаж ден аваже эр гыч кас марте колхозышто пашам ыштеныт. Йоча-влак изинек ача-ава деч посна кодыныт. Кугу эрге — Степан — ача-ава олмеш кодын. Школ деч вара Степан колхозыштак пашам ыштен, мӱкшым кучен.
Сар корно
1942 ийыште Степан Йошкар Армий радамыш каен. Тудо 601-ше стрелковый составыште оружейный мастер, технический службын сержантше лийын. Сарыште, моло салтак семынак, шуко чыташ логалын: йӱштым, черланымым, сусыргымым… Нимом ончыде, мыйын кочам шке чулымлыкшылан, лӱддымылыкшылан кӧра шуко боевой задачым шуктен. 1942 ийыште нунын полклан Эльба дене тушманын группировкыжым пытараш заданийым пуэныт. Боевой операций жапыште, тушманын чарныде лӱйкалымыжым ончыде, сержант Ямбулатов 82 минометым да 7 автоматым тӧрлен. Кажне оружийым сарыште шӧртньӧ дене таҥастараш лийын. Артиллерий лӱйкалыме жапыштак жапыштак тудо ончыл радамыш кӱлеш боеприсасым салтак-влаклан жапыштыже намиен шуктеден. Мыйын шонымаште, тудо шке илыш нерген огыл, а кузе-гынат тушманым сеҥаш, йолташ-влалан полшаш манын шонен. Чолгалыкшым да лӱддымылыкшым аклен, тудым Йошкар Шӱдыр орден дене палемденыт.
Кок ий гыч, 1944 ийысе шучко бойышто, тушман-влакын мемнан салтак-влакым авырен налмышт годым, Свислочь турасе ончыл радамыште тудо танковый пулемётым тӧрлен да тушманлан ончык каяш чаракым ыштен. Тиде боевой задачым шуктымыжлан «За отвагу» медальым кучыктеныт.
Пытартыш кугу боевой операций 1945 ийыште лийын. Берлиным налме годым пеш кугу кредалмаш каен. Степан 2 станковый пулемётым, 10 автоматым да кум ручной автоматым тӧрлен. Тыге тудо мемнан салтак-влаклан окружений гыч лекташ йӧным ыштен. Тидлан Степан Федоровичым угыч Йошкар Шӱдыр орден дене палемденыт.
Степан Ямбулатов Касвел, 3-шо Прибалтийский, 1-ше Белорусский фронтлаште кредалын, Берлин марте шуын. Тудын шольыжо Сергей Ямбулатов, мыйын кочам, тыгак Берлин марте шуын. Тале салтак тыгак «За победу над Германией», «За освобождение Варшавы» да «25 лет Победы в Великой Отечественной войне» знак дене палемдалтын. Чаманен каласаш кодеш: Васлий шольышт шучко сарыште увер деч посна йомын.
Сар деч вара
Степан Федорович Анисия Алексеевна дене ешым шочмо ялыштыжак чумырен. Сар деч вара «Немда» колхозышто председательлан пашам ыштен, пагалыме еҥ лийын. Кидше чылалан толын, уста плотник, столяр, суртымат шке кид денак нӧлтен. Нунын ныл икшывышт лийын. Вера ӱдырышт «Заря» совхозышто дояркылан ыштен. Сай пашажлан «Знак Почета» орден дене палемдалтын. Николай эргышт — шофёр, Мария ӱдырышт районысо «Ӱжара» газетын наборшицыжлан ыштен. Миша эргыштын ӱмыржо кӱчык лийын.
Степан Федорович 1975 ий январьыште илыш гыч каен. Фронтовик, калыкын пагалыме еҥже Степан Федоровичын ӱмыржым сар кӱчыкемдаш полшен, тазалыкшым лунчыртен. Мый кочам-влак дене кугешнем!
Н.Ямбулатова.
Фотом еш альбом гыч налме.
