«Колым кучаш да пӱртӱс лоҥгаште канаш йӧратеда гын, ме тендам Марий кундемын экологически яндар вӱд воктене верланыше «MariLand» каныме базыште вучена», — тыге увертаралтеш тудын сайтыштыже. Кеҥежым веле огыл, телымат тушто колым кучаш лиеш: карпым, нужголым, судакым, ош амурым, а тӱҥжӧ — котамам (форельым).
Котама
Лосось урлыкыш пурышо ты колым Медведево районысо Изи Шап ял деч тораште огыл верланыше кумдыкышто лӱмын ончен куштат, вӱдыштӧ, садокышто, кучат. Колызо-влак ты колым моткоч пагалат, молан манаш гын, эҥырыш логалмеке, тудо пеш спортивный улмыжлан кӧра чот торешлана, маныт. Ончен кушташат куштылгыжак огыл. Эшежым тиде пеш тамле колым гастроном-шамычат моктат, диетический кочкышлан шотлат. Тыглай пӱртӱс условийыште тудо ок иле манашат лиеш, вет малекшо-шамычым тӱжваке колтет гын, шке ойыртемыштым пеш писын йомдарат. Котамалан кислородлан поян яндар вӱд кӱлеш. Кече волгыдым пешыже огыт йӧрате. Уто шокшыштат кол когарга да кола, мӧртньыжат илен лектын огеш керт. Но котама писын кушкеш, 90 метр кужытан да кок килограмм нелытан мартеат шуэш. Санденак тудым утларакше фермер озанлыклаште ончен куштат.
А ты базыше кок ер уло. Иктыштыже колым садоклаште ашнат, весыштыже шукемдат. Канаш толшо-влак гын тудым пӱяштак кучен але оксала налын кертыт. Туштак тудым эрыктен, шолтен, кӱктен тамлен кертыт. Мо оҥайже: колызо-влаклан чыла тидым ышташ тӱрлӧ йӧн уло: мангал, коптитлыме арвер… А колжым ынет эҥыре гын, верысе кафеште тудым тугакат авызлаш йӧн уло. Шочмо кечылан тудым пӧлек шотешат кучыктат.
Кочмыверыште уло тоштер
Тыгай кочмыверыште але марте лиялтын огыл ыле. Тушко пуретат да янлык тӱняш логалмыла чучеш. Таклан огыл оралте ончылжымат, кочмо пӧлемжымат сонарзын пӧртшӧ семын келыштарыме. Но ончыч Марий Элысе чодыраште илыше тӱрлӧ янлык чучыл дене сылнештарен келыштарыме тоштерыш логалат. Мо гына тыште уке: маска, ур, пире, рывыж, шурмаҥше, шашке… А кайыквусыжо мыняре?! Т.Евсеев лӱмеш национальный тоштерын пӱртӱс дене кылдалтше пӧлкаштыже тынаре уке… Кочмо залыштат сонарзын трофейже-влакым кушко лиеш, тушко келштарыме. Эсогыл зал покшелне шогышо кугу каминын пырдыжыштыжат, окна шӧрыныштат нуно кечат. Камин ончылно кугу янлыкын коваштыжат кия… Ӧраш нимолан, кафен менюштыжо ончыктымо семынак маска, ирсӧсна, шордо да моло шылым тамлен ончаш лиеш.
Уналан — чыла эн сайже
Шке жапыштыже тыште колым кучен канен каяш шулдын лиеш ыле. Но тачысе кечылан ак куугемын. Таклан огыл. Канаш толшо-шамычлан чыла шотыштат кызытсе жаплан келышытарыме да йӧнештарыме пӧрт-влак улыт. Пеш сай мончам нӧлтеныт. Колым кучымо деч посна сонарышкат миен толаш лиеш. Кандыра парк, ик сер гыч весыш канат полшымо дене кусарыше троллей, тӱрлӧ аттракцион ситышын улыт. Чодыра кокла дене тушко кудалме годым тыгай сылнын тӱзатен шындыме верыш миен лектат манын, отат шоналте.
Светлана НОСОВА
М.Скобелевын фотожо
