Ял пайремымат тудын чапланыше эргыжлан, марий семӱзгар мастар П.Эчейкинлан, шарнымаш монументым почмо гыч тӱҥалме. Монументым пӧртшӧ ончылно шогалтыме. Пӧрт кӧргыжым ты кечылан шкешотан тоштерыш савырыме. Тушто Пётр Павловичын шке кидше дене ыштыме марий семӱзгарлам – тӱмырым, кӱслем, шиялтышым, шӱвырым да молымат – ужаш кеч-кӧланат пиал ыле. Тудын кид пашаж гоч шкеж дене вашлиймылак чучо.
Мастар деч кодшо пӧртым аралаш да олмыкташ тудын тукым шӱжарже, верысе предприниматель, Т.Гаврилова кугу вийым пыштен. Пайремымат Татьяна Васильевнак почо.
Нылле ий утла ончыч Эҥерсолаште «Муро сем» лӱман кугу ансамбль чумырген. Сценыш коло утла еҥ тӱрлӧ семӱзгар дене шокташ лектын. Ту жапыште уло Россий мучко фестиваль эртен. Верысе ансамбль Горький оласе зональный смотрышто лауреат лӱмым сеҥен налын. А тудын вуйлатышыже Пётр Эчейкинлан икмыняр жап гыч «Марий АССР тӱвыран сулло пашаеҥже» почётан лӱмым пуэныт. Тылеч вара марий семӱзгар дене шоктен да мурен куштышо ансамбль тӱнямбал фестивальлаштат мастарлыкшым ончыктен. Тудлан шкенан дене Пошкырт, Татар, Чуваш, Урал, Киров кундемлаште веле огыл, ӧрдыжтат Эстонийыште, Финляндийыште, Францийыште, Германийыште, Голландийыште, Бельгийыште, Швейцарийыште, Венгрийыште да Данийыште совым кыреныт. Ты ансамбльыш Татьяна Васильевна шкежат коштын шуктен. Молан шуктен?.. «Муро сем» тачат шке мастарлыкше дене куандара, тудым ынде шукертсек С.Викторов вуйлата. Ял пайремланат тудак шулдырым пуыш.
Ял калыкым пайрем дене кугу уна-влак саламлышт. Морко район депутат-влак погынымашын председательже С.Иванова тауштымашым кучыктыш, МарНИИЯЛИ-н директоржо Е.Кузьмин Марий Эл вуйлатыше А.Евстифеев деч саламлымашым кондымо нерген увертарыш, Марий тӱвыра рӱдерын директоржо Н.Пушкина шокшо мутшо дене куандарыш.
Тыгай шокшо мут деч вара каважат ояреште. Вӱдышын каласкалымыже пуйто шинча ончылнак ял дене кылдалтше преданийым ылыжтыш. Эҥер лап воктенысе кӱкшакаш Актас куп, Шеҥше пасу да Чаҥаш аҥа велым кум еш толын, илемым негызлен да тыге Эҥерсола шочын… Ты кундем нерген утларак чонеш логалшын тыштак шочын кушшо писатель Геннадий Алексеев серен: «…Эҥерсола ялем. Йӧратем мый тудын кум уремжым. Кӱшычын ончалаш гын, лопка шулдыржым шаралтен, ала-кушко мӱндыркӧ чоҥештыше кайыкла коеш. Йӧратем мый ужар посто гай нӧргӧ озым дене леведалтше Сукырэҥер пасужым, мӱй таман да пеледышан сывын гай кумда Каролыкшым, ший гай вӱдан Лапшэҥержым, саскалан поян Шыраган чодыражым… Йӧратем мый ача гай поро, ава гай шыма, пашалан тале пошкудем-влакым». Ӱмыржӧ гына тудын кӱчык лийын, но газет ден журнал редакцийлаште ыштыме жапыште кум книгам да моло произведенийым возен коден. Ялын лӱмло енже-влак коклаште Геннадий Валериановичынат лӱмжӧ йонгалте.
Нунын кокла гыч илыше да толын кертше-влакым сценышкак лекташ ӱжыч. Ты радамыште эн кугу ийготанже Пётр Павлович Ильин ыле. Тудо Октябрьский АТП директорлан, партий Морко да Советский райком-влакын кокымшо секретарьыштлан, Советский кинде завод директорлан ыштен. Юрий Александрович Александров – биологий науко кандидат, ветеринарий науко доктор, шуко шымлымаш пашан авторжо – кужу жап Марий кугыжаныш университетыште туныктен, кызыт агробизнес институтышто ялозанлык специалист-влакым уэш ямдылымаште тырша. Акак-шӱжарак Сергеевамыт Алевтина Ивановна (кызыт Александрова) Марий Элын, а Светлана Ивановна Россий Федерацийын сулло врачше улыт. Аркадий Николаевич Руфов – Марий Элын сулло врачше – кумлымшо ий республиканский больницыште врач-нефрологлан, кызыт эше отделений вуйлатышылан ышта. Валерий Петрович Алексеев – Марий Элын сулло ветеринар врачше. Ужыда, мыняр чапланыше врачым куштен ты кундем.
А тӱвыра пашаеҥ-влак нергенже ойлыманат огыл: Светлана Ивановна Миронова — Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже, Андрей Геннадьевич Иванов — «Марий Эл» куштышо да мурышо кугыжаныш ансамбльын артистше, Марий Элын сулло артистше, Лилия Александровна Семёнова – Национал президент сымыктыш школын йоча образцовый хоржым вуйлатыше, Марий Эл кугыжаныш премийын лауреатше. Эдуард Васильевич Иванов кужу жап фермер лийын, Аркадий Александрович Васильев 27 ий Эҥерсола ял илем администрацийым вуйлатен, Елена Александровна Михайлова (Викторова) 32 ий республикын Паша да калыкым социально аралыме министерствыштыже тырша.
Пайремын озаже Татьяна Васильевна Гаврилова – предприниматель – Морко посёлкышто пеледышым ужалыше кевытым куча, шочмо Эҥерсола ялыштыже, лачак П.Эчейкинын пӧртыштыжӧ, Рушарня школым вуйлата, йоча-влакым юмын мут дене порылыклан туныкта. Тиде кечынат тушко ырес дене погынен толшо-влак лийыч.
Ялын кугу ийготан, палыме, пагалыме да лӱмлӧ чыла енжылан пӧлекым кучыктышт, ӱстел воктене сийлышт. Шке мастарлыкымат ончыкташ йӧн пуалте – кушталтенат, муралтенат, спорт модыш денат таҥасышт. Верысе «Муро сем» фольклор ансамбль, Эҥерсола тӱҥ школын самырык артистше-влак, пошкудо Кокласола ял гыч «Шуматкече» шоктышо-мурышо ансамбль калыкым куандарышт. Ялыште шочын кушшо да тӱрлӧ вере шаланен пытыше шочшыжо-влакым чумырыш ял пайрем. Ик пыжаш гыч улмым шарнаш, аклаш да чапландараш кӱлмым эше ик гана шижын налаш таратыш тудо.
Юрий ИСАКОВ.
