26 апрельыште Марий талешкын кечыжым палемдаш тӱҥалына. Тиде амал денак кундемыштына «Талешкым шарналтен…» декаде эрта. Тений тудо I Марий калык погынлан 100 ий теммылан пӧлеклалтеш. Курым ончыч эртыше погынышто чолга марий просветитель Павел Глезденев Марий талешке кечым палемдаш кӱлмӧ нерген мутым луктын. Историк-влакын возымышт почеш, 1556 ийыште ты кечын руш кугыжанышын войскаж дене марий калыкнан эрыкше верч кредалме годым Малмыж кундемыште Полтыш лӱман марий он ойыртемалтын да тушанак вуйжым пыштен.
Икымше гана Марий талешке кечым 1991 ийыште палемдыме. Ынде 26-шо гана тудо кугыжаныш кӱкшытыштӧ эртаралтеш. Мер Каҥаш, Российысе марий-влакын федерал калыкле-тӱвыра автономийышт, Марий калыкле конгресс, «Саскавий» марий ӱдырамаш ушем, шочмо калыкнан чапшым арален да волгалтарен колтымаште тыршыше-влакын пашаштым аклен да саклен, «Талешке сорта» акцийым эртарат: шкенан талешке-влакын чапкӱшт воктек пеледыш аршашым пыштат, сортам чӱктен, нунын илыш корныштым шарналтат, I Марий Погынын делегатше-влакын марий калыкнан илышыжым ворандарен колтымаште порысышт нерген каласкалат.
Мер Каҥаш вуйвер Талешке кечылан пӧлеклалтше декадын программыжым сайлан шотлен. Ончылъеҥ-влак Кугу Ачамланде сарын геройжо-влакын чапкӱштым, шарнымаш оҥаштым, шӱгарыштым шотыш кондымо да чапландарыме пашашке ушнат. «Талешке сорта» акций 26 апрельыште 7 шагатлан тӱҥалеш. Йошкар-Олаште талешке-влакын чапкӱшт шарнымаш оҥашт деке миен вуйым савыме шотышто Мер Каҥашын да марий активын еҥже-влак кокла гыч теве кӧмыт вуйын шогат:
Кугу Ачамланде сарын геройжо-влакын – кӧ кертеш чылан;
С.Г.Чавайнын — А.А. Иванов ден В.А. Кольцов, Морко землячествын еҥже-влак;
Я.П.Майоров-Шкетанын — М.И. Матвеев ден Марий драме театрын пашаеҥже-влак;
Йыван Кырлан — В.А.Мочаев ден Шернур землячествын еҥже-влак;
А.С.Крупняковын — С.Д.Архипова ден Писатель ушемын еҥже-влак;
И.С.Палантайын — А.М.Кленов ден Марий тӱвыра колледжын пашаеҥже-влак;
В.Д.Бурлаковын — М.И.Матвеев ден драме театрын пашаеҥже-влак;
В.М.Васильевын — Е.П.Кузьмин ден МарНИЯЛИ-н пашаеҥже-влак;
Т.Е.Евсеев — Л.Н.Смирнова ден тоштер пашаеҥже-влак;
С.Н.Николаевын — А.А.Иванов ден В.А. Кольцов да Морко кундем землячествын еҥже-влак;
Н.Ф.Рыбаковын — Э.В.Александров ден Юлсер кундем землячествын еҥже-влак;
Палыме поэт-влакын — С.Д.Архипова ден Писатель ушемын еҥже-влак;
Палыме журналист-влакын — А.С.Абдулов ден «Марий Эл» газетын пашаеҥже-влак.
Мамич-Бердейлан пыштыме кӱ деке 26 апрельыште тӱшкан каят.
26 апрель 18 шагат кастене Марий тӱвыра рӱдер Чарла кремльыште «Мый марла ойлем» акцийым эртара. Тушко марий эстраде мурызо, фольклор коллектив-влак ушнат. Тыгак вес элла гыч толшо да Йошкар-Оласе вузлаште тунемше-влак марий йылмым палымыштым ончыктат. Эсогыл киргиз калык семӱзгар,комуз, дене марий мурсемым колышташ йӧн лиеш.
28 апрельыште 10 шагатлан Йошкар-Оласе Творческий ушем-влакын пӧртыштышт «Ший талешке» фестиваль почылтеш. Тушко школлаште, кыдалаш да кӱшыл тунемме тӧнежлаште шинчымашым погышо-влак тушко ушнат.
С.Носова.
